Cəməl döyüşü
Cəməl döyüşü (ərəb. موقعة الجمل) — Xəlifə Osman ibn Əffanın öldürülməsindən sonra onun yerinə keçmiş Məhəmməd peyğəmbərin əmisi oğlu və kürəkəni Əli ibn Əbu Talibə qarşı Məkkədə təbliğata başlamış Aişə tərəfdarları ilə birlikdə Bəsrə şəhərinin ələ keçirmişdi. Əli Bəsrədən gələn xoşagəlməz xəbərləri, əhdi-peymanı pozan insanların o şəhərdə törətmiş olduqları cinayətləri eşitdikdən sonra Kufədən, Hicazla İraqın bəzi şəhərlərindən toplanmış qoşunla Bəsrə istiqamətində hərəkətə başladı.
Cəməl döyüşü ərəb. موقعة الجمل | |||
---|---|---|---|
Birinci Fitnə | |||
![]() | |||
Tarix | 7 noyabr, 656 | ||
Yeri | Bəsrə, İraq | ||
Səbəbi | Məhəmməd peyğəmbərin dul arvadı Aişə bint Əbu Bekirin Əli ibn Əbu Talibə beyət etməməsi | ||
Nəticəsi | Rəşidi xilafətinin qələbəsi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
|
|||
Komandan(lar) | |||
|
|||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
Ölənlər və yaralananlar | |||
|
|||
![]() |
Aişə, Təlhə və Zübeyr Əlinin artıq yola düşmə xəbərini eşitdikdən sonra öz qoşunu ilə Bəsrədən çıxdılar və "Abdullah ibn Ziyadın qəsri" adlı məkanda üz-üzə gəldilər. Əli hicri-qəməri tarixi ilə 36-cı ildə cümə günü Cəmadiəl-axir ayının 10-da qoşununu sıraladı.Bəzi tarixçilərin qeydinə görə Cəməl müharibəsi günortadan sonra başladı və gün batana qədər davam etdi[5].Digər tarixçilərə görə isə Cəməl Müharibəsi 3 gün davam edib.[6]
Vuruşma Bəsrə yaxınlığındakı Hüreybədə, Aişənin mindiyi dəvənin ətrafında baş vermişdi. Əli ibn Əbu Talibin zəfəri ilə nəticələnən bu döyüşdə Təlhə ibn Ubeydullah öldürülmüş, Aişə isə əsir alınaraq hörmətlə Mədinəyə göndərilmişdi.
Əlinin ordusunun sayıRedaktə
Əli Məkkədən hərəkət etdiyi gün Səhl ibn Hənifi Mədinənin və Qəsəm ibn Abbası Məkkənin başçısı təyin etdi və 6000 əsgərlə Rəbzəyə, daha sonra Ziqara yetişdi.Bəsrənin Rəbiə qəbiləsindən 3000 döyüşçü ona qoşuldu.[7]
MənbələrRedaktə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 273. ISBN 978-9952-441-10-9.
- ↑ 1 2 "Archived copy". 23 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 August 2015.
- ↑ 1 2 Madelung 1997, pg. 177
- ↑ 1 2 Jibouri, Yasin T. Kerbalā and Beyond. Bloomington, IN: Authorhouse, 2011. Print. ISBN 1467026131 Pgs. 30
- ↑ 1 2 Muraj al-Thahab Vol. 5, Pg. 177
- ↑ İbn Şəhraşub, Mənaqib (Qum çapı),cild 2,səh.162
- ↑ İbn Əbulhədid, Nəhcül Bəlağə Şərhi, cild1, səh79-87
- ↑ İbn Şəhraşub, Mənaqib, cild 1,səh.151