Cəməl döyüşü

Cəməl döyüşü (ərəb. موقعة الجمل‎‎) — Məhəmməd peyğəmbərin dul arvadı Aişənin Əli ibn Əbu Talibə beyət etməməsi səbəbindən baş vermiş döyüş. Xəlifə Osman ibn Əffanın öldürülməsindən sonra onun yerinə keçmiş Məhəmməd peyğəmbərin əmisi oğlu və kürəkəni Əli ibn Əbu Talibə qarşı Məkkədə təbliğata başlamış Aişə tərəfdarları ilə birlikdə Bəsrə şəhərinin ələ keçirmişdi. Mədinədə təhlükəsizliyinin təmin ediləcəyinə şübhə ilə yanaşan Əli əvvəlcə Kufəyə getmiş, orada qüvvə toplayaraq Bəsrəyə yürüş etmişdi. Vuruşma Bəsrə yaxınlığındakı Hüreybədə, Aişənin mindiyi dəvənin ətrafında baş vermişdi. Əli ibn Əbu Talibin zəfəri ilə nəticələnən bu döyüşdə Təlhə ibn Ubeydullah öldürülmüş, Aişə isə əsir alınaraq hörmətlə Mədinəyə göndərilmişdi.

Cəməl döyüşü ərəb. موقعة الجمل‎‎
Əsas münaqişə: Birinci Fitnə
Aişə və Əli ibn Əbu Talibin Cəməl müharibəsində təsviri.
Tarix	7 noyabr, 656
Yeri	Bəsrə, İraq
Səbəbi	Məhəmməd peyğəmbərin dul arvadı Aişə bint Əbu Bekirin Əli ibn Əbu Talibə beyət etməməsi
Nəticəsi	Rəşidi xilafətinin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri
Rəşidi xilafəti Aişə və tərəfarları
Komandan(lar)
Əli ibn Əbu Talib Malik Əştər Həsən ibn Əli Hüseyn ibn Əli Əmmar ibn Yasir Müslüm ibn Əqil Məhəmməd ibn Əbubəkr Əbdürrəhman ibn Əbubəkr Şeyx Cabir Ənsari Məhəmməd ibn əl-Hənəfiyyə Əbu Əyyub əl-Ənsari Abdullah ibn Abbas Əbu Qətadə ibn Rəbi əl-Ənsari Əbu Qətadə bin Rəbiyyə Qeys ibn Səəd Qətm bin Abbas Xuzeymə ibn Sabit Cundub İbn Kəəb əl-Azadi Aişə Təlhə ibn Ubeydullah ☪ Məhəmməd ibn Təlhə ☪ Zübeyr ibn Əvvam ☪ Mərvan ibn Həkəm Kaab ibn Sur ☪ Abdullah ibn Zübeyr Mərvan ibn Həkəm əsir Valid ibn Uqbə əsir Abdullah ibn Safvan ibn Üməyyə ibn Xələf
Tərəflərin qüvvəsi
20.000 30.000
Ölənlər və yaralananlar
400-500 (yaralananlar) ~5,000 (ölüm) 2,500 (yaralananlar) ~13,000 (ölüm)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mənbə

• Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 273. ISBN 978-9952-441-10-9.