Camlı köşk
Camlı köşk (digər adı: Atadan köşkü; Cumhurbaşkanlığı Xarici Qonaqlar köşkü) — Ankarada Çankaya köşkü ərazisində yerləşən bir mərtəbəli tarixi malikanə.
| Camlı köşk | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Memarlıq üslubu | İlk Milli Memarlıq hərəkatı |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Şəhər | Ankara |
| Koordinatlar | 39°53′15″ şm. e. 32°51′44″ ş. u.HGYO |
| Tikintisinin başlaması | 1935 |
| Açılma | 1936 |
| Yenilənib | 1975 |
| Dizayn və konstruksiya | |
| Memar | Əbdürrəhman Hancı |
| Tanınır | Atadan köşkü |
Türkiyənin müasir memarlıq tarixi baxımından miras binasıdır. Mustafa Kamal Atatürkün xüsusi istəyi ilə bacısı Makbulə xanımın yaşaması üçün tikilmişdir.
1935-ci ildə memar Seyfi Arkan tərəfindən layihələndirilən binanın tikintisi 1936-cı ilin ortalarında başa çatdırılıb. Makbulə xanım bu malikanədə Atatürkün ölümünə qədər yaşayıb. Bina 2016-cı ilə qədər dövlət başçılarının qəbulu üçün istifadə olunub.
Tarixi
redaktə1935-ci ildə prezident Mustafa Kamal Atatürk, tez-tez İstanbuldan gələn və Çankaya köşkündə qalan bacısı Makbulə xanım və əri Məcdi bəyi yerləşdirmək üçün Cumhurbaşqanlığı ərazisində bir ev tikilməsini xahiş etdi.
Atatürk, Florya Atatürk Dəniz Köşkünün tikinti prosesindən və nəticədə dizaynından çox məmnun olduğu üçün evin layihələndirilməsi işini Seyfi Arıkana həvalə etdi.[1] 25 iyun 1935-ci ildə memar Zühdü Başara tenderə çıxarılan malikanənin tikintisini 1936-cı ilin ortalarında daxili dizaynlı ilə birgə tamamladı.[1] Binanın mebel və işıq elementlərinin dizaynını Seyfi Arkan edib.
Atatürk, bacısının yaşadığı müddətcə malikanədən istifadə etməsini, sonra isə onun "Qonaq və Baş nazirlik evi" olmasını istəyirdi. Atatürkün ölümündən sonra Çankaya köşkü bütün ərazisi CHP-yə miras qaldı. CHP Çamlı malikanəsinin istifadə hüququnu Makbulə xanımdan alıb.[2] 1949-cu ildə Maliyyə Nazirliyi Çankaya torpaqlarını və binalarını CHP-dən aldı.[3]
Köşkdən 1951-1954-cü illərdə xaricdən rəsmi səfərlərə gələn xarici qonaqları qəbul etmək üçün istifadə edilmişdir; 1954-1970-ci illər arasında baş nazirin və parlament sədrinin iqamətgahı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Bu müddət ərzində binanın şimal qanadını sındırılaraq genişləndirilmiş və mühafizə polisi üçün yeni blok əlavə edilmişdir.
1975-ci ildə bina, digər memar Əbdürrəhman Hancı[4] tərəfindən təmir edilmiş və dövlət qonaq evi kimi fəaliyyətə başlamışdır.[5][6] İnteryer əvvəlcə ikimərtəbəli olsa da, 1975-ci ildə bərpa edildikdən sonra birmərtəbəli oldu. Qalereya və pilləkən sökülüb, qış bağçası və hovuz çıxarılaraq binanın içinə salındı.
1994-cü ildə bərpa edilmiş binaya 300 kvadratmetr yataq dəsti əlavə edildi və 1996-cı ilin əvvəlində yenidən xarici dövlət başçılarının qəbulu üçün istifadə olunmağa başladı.[7]
Memarlıq üslubu
redaktəMemar Arkan Makbulə Atadan malikanəsi ilə bağlı əsas narahatlığının sakitçilik və onun yerləşdiyi yerə uyğunluğu olduğunu bildirmişdi.[8] Bina iqamətgah kimi dizayn edilsə də, həm də respublikanın ölkəyə baxışını həm öz cəmiyyətinə, həm də əcnəbilərə tanıtmağa xidmət edib.
Arkanın layihələndirdiyi bir mərtəbəli binada müxtəlif yaşayış yerlərii səviyyə fərqləri ilə vurğulanıb. Qonaq otaqları, siqaret otağı, qadın qonaq otağı, qış bağçası və qulluqçu otağı kimi bölmələri bura daxildir. Qapalı və yarı örtülü terraslar həm daxilə, həm də xaricə aid ümumi sahələrdir.
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Eryılmaz, Tuğçe. "Türkiye'de modern iç mekanın içselleştirilmesi: Seyfi Arkan'ın Makbule Atadan evi örneği". Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2018. 12 Kasım 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Çoban, İbrahim. "Atatürk'ün Kız Kardeşi Makbule Atadan Hanımefendi'nin Hayatı". Tarih ve Tarihçi (Türkçe). 30 Aralık 2022: 18–40. ISSN 2822-4930. (#archive_missing_date) tarixində [12 Kasım 2023 arxivləşdirilib] (#bad_url).
- ↑ "CHP, Çankaya Köşkü'nü 1949'da devlete satmış" (Türkçe). 12 Kasım 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Birol, Radi. "Bir Mimarın Evi Nasıl Olmalıdır?: Abdurrahman Hancı'nın Büyükdere'deki Evi". Mimarlikdergisi.gom. 6 Mayıs 2021 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Biçer, Selin. "Geçmişin Modern Mimarisi: Ankara – 1". 10 Mayıs 2013. 2 Ekim 2018 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Bağ evinden Köşk'e 93 yıllık hikâye". 4 Eylül 2014. 9 Kasım 2018 tarixində arxivləşdirilib. (#first_missing_last)
- ↑ "Atadan Evi (Camlı Köşk)". Arkitera.com. 12 Kasım 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Gzt. "ModernTürkiye'nin Kamu Konutları: Seyfi Arkan İmzalı Üç Köşk". Gzt (türk). 18 Kasım 2021. 12 Kasım 2023 tarixində arxivləşdirilib.