Coğrafiya tarixi

Coğrafiya sözünün mənası "geo" - yer, "qrafo"- yazıram deməkdir. İki hissəyə bölünür. Fiziki coğrafiya və iqtisadi coğrafiya. Fiziki coğrafiya – toponimika (yer yurd adların öyrənir), geomorfologiya (relyefi), Landşaftşunaslıq (Landaşftı), Biocoğrafiya (bitki və heyvan növlərin), İqlimşunaslıq (iqlimi), Hidrologiya (suyu)

Qədim dövr

redaktə

Bu dövr alimi Pifaqor ilk dəfə olaraq Yerin kürə şəklində olması fikrini söyləmişdir. Aristotel yerin kürə şəklində olmasın elmi yolla ilk dəfə izah etmişdir. Coğrafiya sözünü elmə ilk dəfə Erotosfen gətirmişdir. Erotosfen ilk coğrafi xəritənində müəllifi olmuş lakin tərtib etdiyi xəritədə meridianparalelləri çəkməmişdir. Demək Erotosfenin xəritəsində dərəcə toru yox idi həmçinin yerin əyriliyi nəzərə alınmamışdı. Ondan daha mükəmməl xəritə isə Ptolomey tərəfindən tərtib olunmuş, Erotosfendən fərqli olaraq[1]

Orta əsrlər dövrü

redaktə

Bu dövr daha çox ərəb səyyah və dənizçilərinin adı ilə bağlıdır. Bu dövrdə ən mühüm yol Avropa ilə Asiyani birləşdirən İpək yolu idi. Bu yol daha çox Marko Polonun adı ilə bağlıdır. Lakin orta əsrlərdə ipək yolu öz əhəmiyyətini itirdi səbəb: Vasqo da Qamanın Hindistana dəniz yolunun kəşf etməsi idi.[2]

Böyük coğrafi kəşflər dövrü

redaktə

Yeni dövr

redaktə
  • 1771-ci ildə C.Kuk Avstraliya materikinin müstəqli materik olmasını müəyyən etmişdir. Avstraliya materikininin öyrənilməsində Mikluxo- Maklayında böyük xidmətləri olmuşdur.
  • 1819-1821- ci illərdə rus dənizçiləri Bellinsahuzen və Lazaryev – Antarktida materikini kəşf etmişlər.
  • 1909- cu ildə R. Piri – Şimal coğrafi qütbün, 1911-1912-ci illərdə Amundsen və Skot cənub coğrafi qütbün kəşf etmişlər. Yerin coğrafi qütblərinin öyrənilməsində Nansenində böyük xidmətləri vardır.

Həmçinin bax

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. "Coğrafiya 8. Eminov Zakir Namin oğlu. Səmədov Qabil Mahmud oğlu. Əliyeva Aygün Rafiq qızı. Xəzər Etiket Bakı –2015. səh. 275" (PDF). 2015-11-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-05-26. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  2. Coğrafiya elminin inkişaf mərhələləri