Con Karmak

Con Karmak (ing. John D. Carmack; d. 20 avqust 1970, Kanzas, Missuri, ABŞ) — Amerika proqramçısı; O, First-person shooter (FPS) - Birinci şəxs atıcı janrında "Wolfenstein 3D", "DOOM", "Quake" kimi kompüter oyunlarının təqdimatı ilə məşhurdur. "Id Software" və "Armadillo Aerospace" şirkətlərinin həmtəsisçisi olaraq da tanınır.

Con Karmak
ing. John D. Carmack
Con Karmak, 2010-cu il.
Doğum tarixi	20 avqust 1970
Doğum yeri	ABŞ, Missuri, Kanzas
Fəaliyyəti	CTO, proqramçı, informatik, mühəndis, iş adamı, video oyun tərtibatçısı[d], video oyun rejissoru[d], televiziya aktyoru
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Con Karmak 20 avqust 1970-ci ildə Missuri ştatının Kanzas şəhərində dünyaya gəlib.

O, kiçik yaşlarından kompüter texnologiyaları ilə maraqlanıb. Devid Kaşner "Masters Of Doom" kitabında onun uşaqlıq dövrünü belə təsvir edir:

"Karmak 14 yaşında olarkən bir neçə həmyaşıdına "Apple II" kompüterlərinin oğurluğu üçün dərsdən sonra məktəbə daxil olmağa kömək edir, amma bu zaman səssiz siqnalizasiya işə düşür. Con həbs edilir və psixoloq konsultasiyasına göndərilir və nəticədə çətin tərbiyə olunan uşaqlar üçün olan mərkəzdə 1 illik məhkum edilir".

Sonradan Con iki semestr ərzində Missuri Universitetində oxuyur, sonra müstəqil proqramçı karyerasına başlayır.

Tezliklə Con Karmak ehtiyac duyulan mütəxəssis oldu. Onun komandası fəal şəkildə bir çox layihələr üzərində işləyirdi, müxtəlif müsabiqələrdə iştirak edirdi.

O, 1991-ci ildə kompüter oyunlarının yaradılması üzrə qısa müddətdə məşhurlaşmış "id Software" şirkətinin həmtəsisçisi olur. Lap başdan Karmak şirkətdə proqramlaşdırma sahəsində əsas mütəxəssis olur. Onun proqramların tərtib edilməsi üsulları, həmçinin orijinal dizayner ideyaları həqiqətən kolleqalarının diqqətini cəlb edir.

Con Karmak 2013-ci il, noyabr ayının 22-də "id Software" şirkətindən gedib. O, virtual reallıq – "Oculus Rift" cihazını inkişafa yönəltmək üçün şirkəti rəsmi olaraq tərk edib. Bu barədə məlumat verən studiyanın müdiri Tim Uillits "Bundan belə oyun inkişafı ilə maraqlanmayan Con Karmak diqqətini digər layihələrə yönəldib, istefa edib" - deyib. Con Karmak öz "Twitter" hesabında yazıb ki, "id Software"də texniki məsləhətçi olaraq qalmaq istəyirdim, ancaq studiya mənim xidmətlərimi rədd etdi.

Hazırda o, kosmik aparatların yaradılması və onların işə salınması üzrə müsabiqələrdə iştirakla maraqlanır. Qeyd edək ki, Karmak həmçinin 2000-ci ildə "Armadillo Aerospace" şirkətini təsis edib.

"Wolfenstein" kompüter oyunu

Con Karmak 1992-ci il, 5 may tarixində böyük maraqla qarşılanan Wolfenstein kompüter oyununu təqdim etdi. Wolfenstein 1980-ci illərdə çıxmış Apple II üçün Muse Software Castle Wolfenstein və Beyond Castle Wolfenstein şirkətinin iki məşhur oyununun adından alınıb. Wolfenstein 3D, 90-cı illərin əvvəllərində məşhurlaşaraq PSP, 3DO, SNES, Gameboy Advance, Apple iOS və Amiga daxil olmaqla müxtəlif platformalara keçirilmişdi. 2007-ci ildə "id Software" süjetə əsaslanan tammetrajlı filmi çıxardı. Oyun IGN "Bütün zamanların ən yaxşı oyunları" siyahısında yer alır.

Wolfenstein 3D-da oyunçu nasist qalasından qaçmağa çalışan əsgəri idarə edir, bir çox silahlı keşikçi və gözətçi it ona qarşı çıxır. Binada müxtəlif növ qiymətli əşya, qida məhsulları və dərmanlar, həmçinin müxtəlif silah-sursatlar olan gizli otaqlar yerləşir. Oyunçu oyunun səviyyələri üzrə hərəkət edir, hər süjet epizodunun sonunda final bossu ilə döyüş tələb olunur. Bu, xüsusilə güclü rəqibdir, qələbə üçün oyunçu tərəfindən böyük səy tələb olunur.

Proqramçının daha iki mühüm işi

Con Karmak 1993-cü ildə daha bir oyun hazırladı. Bu, Doom FPS kompüter oyunu idi. Bazara çıxarıldığı il vizual xüsusiyyətləri ilə ABŞ-də, daha sonra isə bütün dünyada sanki bir əfsanəyə çevrilməyi bacardı. Bazara floppy disk formatında çıxarılmış olsa da internetdə yayılmasına görə təxminən 50 milyon kompüterə yükləndiyi güman olunur.

Dərhal sonrakı il Doom 2: Hell on Earth (1994) adlı 2-ci versiya əlavə paketləri ilə birlikdə bazara çıxarılıb. 1996-cı ildə Windows 95-in geniş yayılması ilə prodüserlər Windows formatında ilk oyunları olan "Final doom"u təqdim ediblər. Bununla yanaşı, oyun çox platformanı dəstəklədiyi üçün Doom fenomeninin beynəlxalq bazara daxil olması daha da sürətlənib.

Oyunçu kosmik xüsusi təyinatlı dəstənin adsız döyüşçüsü rolunda çıxış edir.

Bundan əlavə, 1996-cı ilin 22 iyulunda "Quake" oyunu hazırlanır. "Quake" mühərrikinin çox hissəsi Con Karmak yazıb. Oyun həmçinin öz saundtrekləri ilə məşhurdur.

"Quake"ın gəlişi ilə "kibersport" anlayışı yenidən meydana gəldi, geniş cəmiyyət yarandı, böyük çempionatları keçirilməyə başlandı, həmçinin kompüter oyunları barəsində trikinq anlayışı yarandı.

"id Tech 5" oyun mühərriki

2007-ci ilin 11 iyununda San-Fransiskoda keçirilən Apple's Worldwide Developers Conference (WWDC) konfransında Con Karmakın hazırladığı "id Tech 5" oyun mühərriki ictimaiyyətin diqqətinə çatdırıldı. Mühərrik Karmak tərəfindən 8 nüvəli Apple Macintosh kompüterində nümayiş etdirilirdi, ancaq nümayişdə yalnız bir nüvədən istifadə etdi. Videokart kimi 512 Meqabayt video yaddaş ilə Quadro 7000 istifadə olunurdu.

"id Tech 5" — oyun mühərriki "id Software"da qəbul edilmiş işarələrin yeni sxemini izləyir. Bu sxem, əvvəlkidən fərqli olaraq, mühərrikin nəsili haqqında informasiyanı verir (məsələn, "Doom 3 engine" mühərriki indi "id Tech 4" adlanır). "id Tech 5" id Tech seriyasının beşinci mühərrikidir və fərdi kompüterlərdə (Microsoft Windows, GNU/Linux), eləcə də Macintosh kompüterlərində və Playstation 3 və Xbox 360 oyun konsollarında istifadə üçün nəzərdə tutulub.

Mənbə

• Cahangir Atakişiyev. "Rabitə dünyası" qəzeti. № 14 (808), 18 aprel 2014, səh. 27.  (az.)

Ədəbiyyat

• Kushner, David (2003). Masters of Doom: How Two Guys Created an Empire and Transformed Pop Culture, New York: Random House. ISBN 0-375-50524-5.

Xarici keçidlər

• Con Karmak — Twitter səhifəsi
• Con Karmak — IMDb səhifəsi