Cuda Perl

Cuda Perl
Cuda Perl
	ivr. ‏יהודה פרל‏‎
Doğum tarixi	4 sentyabr 1936 (88 yaş)
Doğum yeri	Tel-Əviv, Britaniya Fələstini;
Elm sahələri	informatika, elmin fəlsəfəsi
Elmi dərəcəsi	fəlsəfə doktoru;
İş yeri	Los-Anceles Kaliforniya Universiteti (1970–);
Təhsili	Ratqers Universiteti (–1965),; Texnion – İsrail Texnoloji İnstitutu (–1960),; Los-Anceles Kaliforniya Universiteti;
Üzvlüyü	Elektrotexnika və Elektronika Mühəndisləri İnstitutu,; ABŞ Milli Elmlər Akademiyası,; Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası,; Süni intellektin inkişafı assosiasiyası,; Hesablama Texnikası Assosiasiyası (2015–);
Mükafatları
	bayes.cs.ucla.edu/jp_hom…
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cuda Perl (ing. Judea Pearl — Cudia Perl, ivr. ‏יהודה פרל‏‎; 4 sentyabr 1936^[1], Tel-Əviv, Britaniya Fələstini) — kompüterşünaslıq sahəsində Amerika və İsrail alimi, Bayesian şəbəkələrinin riyazi aparatının müəllifi, ehtimal olunan nəticələrin riyazi və alqoritmik bazasının yaradıcısı, qrafik ehtimal modelləri üçün etimad yayma alqoritminin müəllifi, hesablama^[4] və əks-şərti hesablama.

2011-ci ildə Perl Türinq mükafatına "ehtimal və səbəb səbəbləri üçün hesablama hazırlamaqla süni intellektə əsaslı töhfə" qazandırdı.

ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (2014)^[5].

Cudanın "Ağıllı Sistemlərdə Ehtimal Təqdimatı: Şüalanan İnferans Şəbəkələri" (ing. "Probabilistic Reasoning in Intelligent Systems: Networks of Plausible Inference") (1988) kitabı sitatların sayına görə CiteSeerX verilənlər bazasında 7-ci yeri tutur (May 2012-ci il tarixinə 5.222 fakt)^[6].

Pakistanda 2002-ci ildə öldürülən amerikalı jurnalist Daniel Perlın atasıdır.

Bioqrafiyası

4 sentyabr 1936-cı ildə Təl-Əvivdə^[5] Mandatalı Fələstində, Polşadan gələn mühacir ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıq Bnei Brakda keçdi - bu şəhəri quran Gur Hasidim qrupunda onun babası - Chaim Perl idi^[7]. 1956-cı ildə İsrail ordusunda xidmət etdikdən və kibbutzim komuniyasına qatıldıqdan sonra İnci mühəndisliyi öyrənmək qərarına gəldi və gələcək həyat yoldaşı Rutla tanış olduğu Technion'a (Haifa, İsrail) daxil oldu. 1960-cı ildə elektrik mühəndisliyi üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır^[8].

Məzun olduqdan sonra ABŞ-də daha bir təhsil almağa davam etdi və 1961-ci ildə Nyuark Mühəndislik Kollecindən elektronika üzrə magistr dərəcəsi aldı^[8] (Nyu Cersidəki Müasir Texnologiya İnstitutu) və 1965-ci ildə fizika üzrə magistr dərəcəsi aldı. Ratgert Universiteti^[8]. Elə həmin il Brooklyn Politexnik İnstitutundan (müasir Nyu-York Universiteti) elektrik mühəndisliyi üzrə bir doktorluq dərəcəsi aldı. İncə filmlərdə yeni keçirici cərəyanın yeni bir növü olan "Super keçirici yaddaşların fırlanma nəzəriyyəsi"^[9] (ing. Vortex Theory of Superconductive Memories) mövzusunda Perl dissertasiyası Abrikosovun vorteksinə bənzəyirdi^[10]^[11]^[12]. Perl RCA-nın tədqiqat laboratoriyasında və elektron keçiricilər şirkətində işləmişdir, burada çox keçirici saxlama cihazlarının və müasir yaddaş sistemlərinin inkişafı ilə məşğul olmuşdur^[8].

Uzun müddət davam edən məntiq və təfəkkürə olan maraq Cudanın 1969-cu ildə Los-Ancelesdəki Kaliforniya Universitetinə getməsinə səbəb oldu və 1970-ci ildə yeni yaradılan kompüter elmləri şöbəsinə işə düzəldi^[5]. 1976-cı ildə professor təyin edildi və 1978-ci ildə idrak sistemləri laboratoriyasını təsis etdi^[13]. Bu laboratoriya süni intellekt sahəsində araşdırma aparan bir alimin daimi iş yerinə çevrilib: evristik axtarış, ehtimal əsaslandırma və sonradan səbəbli əsaslandırma. 1984-cü ildə A * kimi ənənəvi axtarış alqoritmləri sahəsində yeni nəticələr təqdim edən "Heuristics: Avtomatik Problemlərin İntellektual Axtarış Strategiyaları" kitabını nəşr etdi^[14] (ing. Heuristics: Intelligent Search Strategies for Computer Problem Solving) və bu istiqamətdə araşdırma aparan oyun alqoritmlərini yeni səviyyəyə çatdırır.

Biblioqrafiya

Heuristics, Addison-Wesley, 1984
Probabilistic Reasoning in Intelligent Systems, Morgan-Kaufmann, 1988
Causality: Models, Reasoning, and Inference, Cambridge University Press, 2000
"Causal inference in statistics: An overview", Statistics Surveys, 3:96—146, 2009
"Simpson’s paradox: An anatomy", extracted from Chapter 6 of Causality
"Robustness of Causal Claims" In Proceedings of the 20th Conference on Uncertainty in Artificial Intelligence, AUAI Press: Arlington, VA, 446—453, July 2004
J. Tian, J. Pearl. "A General Identification Condition for Causal Effects" In Proceedings of the Eighteenth Conference on Artificial Intelligence, AAAI/The MIT Press: Menlo Park, 567—573, August 2002
"Direct and Indirect Effects" In Proceedings of the Seventeenth Conference on Uncertainty in Artificial Intelligence, San Francisco, CA: Morgan Kaufmann, 411—420, 2001
J. Y. Halpern, J. Pearl. "Causes and explanations: A structural-model approach, Part I: Causes" In British Journal of Philosophy of Science, 56:843-887, 2005
J. Y. Halpern, J. Pearl. "Causes and explanations: A structural-model approach, Part II: Explanations" In British Journal of Philosophy of Science, 56:889-911, 2005
"The logic of counterfactuals in causal inference (Discussion of 'Causal inference without counterfactuals' by A.P. Dawid)" In Journal of American Statistical Association, Vol. 95, No. 450, 428—435, June 2000
J. Tian and J. Pearl. "Probabilities of causation: Bounds and identification" In Annals of Mathematics and Artificial Intelligence, Vol. 28, 287—313, 2000

İstinadlar

↑ ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #139283331 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ http://bayes.cs.ucla.edu/stat_bio.html.
↑ ¹ ² https://www.acm.org/media-center/2015/december/fellows-2015.
↑ Judea Pearl. Causal diagrams for empirical research. 82 (Biometrika). 1995. 669–709.
↑ ¹ ² ³ Judea Pearl — A. M. Turing Award winner Arxivləşdirilib 2017-08-26 at the Wayback Machine, ACM
↑ Judea Pearl Arxivləşdirilib 2019-04-02 at the Wayback Machine (ing.)
↑ From Private Grief to Public Good Arxivləşdirilib 2013-04-20 at the Wayback Machine, Daniel Pearl Foundation
↑ ¹ ² ³ ⁴ . Judea Pearl — Biographical Sketch Arxivləşdirilib 2014-10-26 at the Wayback Machine, Cognitive Systems Lab
↑ Judea Pearl. Vortex Theory of Superconductive Memories. NY: Polytechnic Institute of Brooklyn. 1965.
↑ А.Н. Артёмов. Переход Костерлица-Таулесса и радиационные дефекты в тонкой сверхпроводящей плёнке (PDF). 69 (Письма в ЖЭТФ). 1999. 643–648.
↑ А.Н. Лыков. Смешанное состояние в сверхпроводящих микроструктурах (PDF). 162 (Успехи физических наук). Российская академия наук. 1992. 1–62.
↑ М.Р. Трунин, А.А. Жуков. Проявления краевого барьера в нелинейном микроволновом отклике тонких YBaCuO-плёнок. 62 (Письма в ЖЭТФ). 1995. 39–44.
↑ . Cognitive Systems Lab Arxivləşdirilib 2014-10-26 at the Wayback Machine, UCLA
↑ Judea Pearl. Heuristics: Intelligent Search Strategies for Computer Problem Solving. Addison-Wesley. 1984.

Ədəbiyyat

Amundson, Marlys. A Profile of Judea Pearl – Computer Science Pioneer,Visionary (Профиль Джуды Перла – Пионера компьютерных наук, провидца) (PDF) (UCLA Engineer). Los-Anceles Kaliforniya Universiteti Henry Samueli School of Engineering and Applied Science. 2004. 16–17.

Xarici keçidlər

[_fcd2998202bd74ba-1] ¹ ² Deutsche Nationalbibliothek Record #139283331 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[_719b44a0be8d7713-2] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ http://bayes.cs.ucla.edu/stat_bio.html.

[_6717c2e609415cbf-3] ¹ ² https://www.acm.org/media-center/2015/december/fellows-2015.

[4] Judea Pearl. Causal diagrams for empirical research. 82 (Biometrika). 1995. 669–709.

[acm-turing-5] ¹ ² ³ Judea Pearl — A. M. Turing Award winner Arxivləşdirilib 2017-08-26 at the Wayback Machine, ACM

[NAS-6] Judea Pearl Arxivləşdirilib 2019-04-02 at the Wayback Machine (ing.)

[danielpearl_092502-7] From Private Grief to Public Good Arxivləşdirilib 2013-04-20 at the Wayback Machine, Daniel Pearl Foundation

[pearl_bio-8] ¹ ² ³ ⁴ . Judea Pearl — Biographical Sketch Arxivləşdirilib 2014-10-26 at the Wayback Machine, Cognitive Systems Lab

[9] Judea Pearl. Vortex Theory of Superconductive Memories. NY: Polytechnic Institute of Brooklyn. 1965.

[10] А.Н. Артёмов. Переход Костерлица-Таулесса и радиационные дефекты в тонкой сверхпроводящей плёнке (PDF). 69 (Письма в ЖЭТФ). 1999. 643–648.

[11] А.Н. Лыков. Смешанное состояние в сверхпроводящих микроструктурах (PDF). 162 (Успехи физических наук). Российская академия наук. 1992. 1–62.

[12] М.Р. Трунин, А.А. Жуков. Проявления краевого барьера в нелинейном микроволновом отклике тонких YBaCuO-плёнок. 62 (Письма в ЖЭТФ). 1995. 39–44.

[csl-13] . Cognitive Systems Lab Arxivləşdirilib 2014-10-26 at the Wayback Machine, UCLA

[pearl_heur-14] Judea Pearl. Heuristics: Intelligent Search Strategies for Computer Problem Solving. Addison-Wesley. 1984.

[1]

[4]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Cuda Perl
ivr. ‏יהודה פרל‏‎

Doğum tarixi	4 sentyabr 1936(1936-09-04)^[1] (88 yaş)
Doğum yeri	Tel-Əviv, Britaniya Fələstini
Elm sahələri	informatika, elmin fəlsəfəsi
Elmi dərəcəsi	fəlsəfə doktoru
İş yeri	Los-Anceles Kaliforniya Universiteti (1970–)^[2]
Təhsili	Ratqers Universiteti (–1965)^[2], Texnion – İsrail Texnoloji İnstitutu (–1960)^[2], Los-Anceles Kaliforniya Universiteti
Üzvlüyü	Elektrotexnika və Elektronika Mühəndisləri İnstitutu, ABŞ Milli Elmlər Akademiyası, Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası, Süni intellektin inkişafı assosiasiyası, Hesablama Texnikası Assosiasiyası (2015–)^[3]
Mükafatları
bayes.cs.ucla.edu/jp_hom…
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar