Uilyam Devid Trimbl, Baron Trimbl (15 oktyabr 1944[1][2][…], Belfast25 iyul 2022[3], Belfast[4]) — 1998-2002-ci illərdə Şimali İrlandiyanın ilk birinci naziri və 1995-2005-ci illərdə Olster Birlik Partiyasının (UUP) lideri olmuş Britaniya siyasətçisi.[7][8] O, həmçinin 1990-2005-ci illərdə Yuxarı Bann üçün Parlament üzvü (MP) və 1998-2007-ci illərdə Yuxarı Bann üçün Qanunvericilik Assambleyasının (MLA) üzvü olmuşdur. 2006-cı ildə o, Lordlar Palatasının ömürlük həmkarı oldu və bir il sonra Mühafizəkarlar Partiyasına qoşulmaq üçün Olster Birlik Partiyasından ayrıldı.

Devid Trimbl
ing. David Trimble
Şimali İrlandiyanın 1-ci naziri və birinci nazirin müavini
1 iyul 1998 – 14 oktyabr 2002
ƏvvəlkiOfis yaradılmışdır
Sonrakıİan Peysli
Olster Birlik Partiyasının lideri
8 sentyabr 1995 – 24 iyun 2005
ƏvvəlkiCeyms Molino
SonrakıReq Empi
Yuxarı Banndan Qanunvericilik Məclisinin üzvü
25 iyun 1998 – 7 mart 2007
ƏvvəlkiSeçki dairəsi yaradılmışdır
SonrakıCorc Sevic
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 15 oktyabr 1944(1944-10-15)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 25 iyul 2022(2022-07-25)[3] (77 yaşında)
Vəfat yeri
Partiya
Təhsili
  • Belfast Kuins Universiteti[d]
İxtisası siyasətçi, vəkil, müəllim
Fəaliyyəti siyasətçi, universitet müəllimi[d], advokat[d]
Atası Uilyam Trimbl
Anası İvi Trimbl
Həyat yoldaşları Hizer Makkob (1968–1976)
Dafne Trimbl (1978–hal-hazırda)
Uşağı 4
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasət[5]

Təltifləri Nobel mükafatı Nobel sülh mükafatı 1998
rəsmi saytı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Trimbl 1970-ci illərdə Belfast Kraliçası Universitetində hüquq müəllimliyi karyerasına başladı və bu müddət ərzində o, paramiliterlərlə əlaqəli Avanqard Birlik Tərəqqi Partiyası ilə məşğul olmağa başladı.[8] 1975-ci ildə Şimali İrlandiya Konstitusiya Konvensiyasına seçildi və ABTP-ı dağıldıqdan sonra 1978-ci ildə Olster Birlik Partiyasına qoşuldu.[8] Belfast Universitetində qalaraq, 1990-cı ildə Yuxarı Bann üçün millət vəkili seçilənə qədər akademik karyerasını davam etdirdi. 1995-ci ildə gözlənilmədən Olster Birlik Partiyasının lideri seçildi. O, 1998-ci ildə Belfast sazişi ilə nəticələnən danışıqlarda mühüm rol oynadı və (Con Hyum ilə birlikdə) səylərinə görə həmin il Nobel sülh mükafatına layiq görüldü. Daha sonra o, Şimali İrlandiyanın birinci naziri seçildi.

2005-ci il ümumi seçkilərində məğlub olduqdan sonra Trimbl qısa müddət sonra Olster Birlik Partiyasının rəhbərliyindən istefa verdi. 2006-cı ilin iyununda o, Antrim qraflığındaki Lisnaqarveydən Baron Trimbl titulunu alaraq Lordlar Palatasından ömürlük həmkarlıq vəzifəsini qəbul etdi. O, nəhayət 2007-ci ildə yenidən toplanan Assambleyaya namizədliyini irəli sürmədi, bunun əvəzinə OBP-dan ayrılaraq Mühafizəkarlar Partiyasına qoşuldu.[9]

Erkən həyatı və təhsili

redaktə

Trimbl Şimali İrlandiyanın Banqor şəhərində yaşayan orta sinifli presviterian Uilyam və İvi Trimblın oğlu idi.[10][11] İlk təhsilini Banqorda (1956-63) alır.[12] Trimblın ata babası Corc, Salyko qraflığının İski kəndində Uilyam Trimbl və Meri Börnsün oğlu olaraq dünyaya gəlib.

O, 1964-1968-ci illərdə Belfast Kraliça Universitetində təhsil alıb və burada hüquq üzrə Makkeyn medalına layiq görülüb. Bakalavr dərəcəsini fərqlənmə ilə başa vurur.[13][14]

Karyerası

redaktə

Akademik karyerası

redaktə

Trimbl 1969-cu ildə vəkil kimi fəaliyyətə başlayıb. O, həmin il Belfast Kraliça Universitetində müəllim kimi çalışır, sonradan 1973-1975-ci illərdə hüquq fakültəsinin dekan köməkçisi, 1977-ci ildə baş müəllim, 1981-1989-cu illərdə isə kommersiya və əmlak hüququ kafedrasının müdiri olmuşdur.[12][15][16][17] 1990-cı ildə parlamentə seçilərkən universitetdən istefasını verir.[12]

1983-cü ildə universitetdəki ofisində oturarkən o, dost və hüquq professoru Edqar Qrahamın İRA qatilləri tərəfindən silahla öldürülməsi səslərini eşidir.[17] Ondan meyitin tanınması tələb olunur. 1994-cü ildə Olster Kral Polisi ona sui-qəsdin hədəfində olduğunu söylədi.[17]

Siyasi karyerası

redaktə

Trimbl 1970-ci illərin əvvəllərində sağçı, paramilitarla əlaqəli Avanqard Birlikçi Tərəqqi Partiyasına üzv oldu. O, 1973-cü ildə Şimal Daun üçün Assambleya seçkilərində partiyadan uğursuz namizəd oldu və sonuncu oldu.[18] 1974-cü ildə Sunningdeyl sazişinə qarşı Olster İşçi Şurasının uğurlu tətili zamanı Olster İşçi Şurasının hüquq məsləhətçisi idi.[19]

O, 1975-ci ildə Şimali İrlandiya Konstitusiya Konvensiyasına Cənubi Belfast üçün Avanqard üzvü seçilir və bir müddət Olster Müdafiə Assosiasiyasından Glenn Barr ilə birlikdə partiya rəhbərinin müavini vəzifəsində çalışır.[20] Partiya Bill Kreyq tərəfindən İrlandiya Millətçiləri ilə hakimiyyətin bölüşdürülməsinə qarşı çıxmaq və İrlandiya Respublikası ilə daha sıx əlaqələrin qarşısını almaq üçün yaradılmışdır; bununla belə, partiya Kreyqin Sosial Demokrat və İşçi Partiyası ilə könüllü olaraq hakimiyyətin paylaşılmasına icazə vermək təklifi ilə bağlı fikir ayrılığı yarandıqda, Trimbl Kreyqi dəstəkləyənlərdən biri idi.

O, 1978-ci ildə Avanqard dağıldıqdan sonra Olster Birlik Partiyasına qoşuldu və dörd partiya katibindən biri seçildi.[14][20] O, 1983-1985-ci illərdə Laqan Vadisi Birlik Assosiasiyasının sədr müavini vəzifəsində çalışıb və 1985-ci ildə sədr seçilib.[15] 1989-1995-ci illərdə OBP-ı Hüquq Komitəsinin sədri və 1990-96-cı illərdə Olster Birlik Şurasının fəxri katibi vəzifələrində çalışmışdır.

1990-cı ildə Yuxarı Bannda keçirilən təkrar seçkidə 58% səslə parlamentə seçilib.[20][21][22] O, 1990-cı illərdə vətəndaş müharibəsi zamanı Bosniya və Herseqovina hökumətinə dəstəyə çağıran azsaylı britaniyalı siyasətçilərindən biri idi.

Olster Birlik Partiyasının lideri

redaktə

8 sentyabr 1995-ci ildə Trimbl gözlənilmədən OBP-ı lideri seçilərək, öncül namizədlərdən Con Teylor və digər üç namizədi məğlub dərək, önə keçdi.[16][23]

 
Şimali İrlandiyada Portadoun protestant siyasi cəmiyyətinin üzvü olan Narıncı Ordeninin üzvlərini dəstəkləyən divar rəsmi.

Trimblin lider seçilməsi onun 1995-ci ildə, Armaq qraflığının Portadoun şəhərində mübahisəli Narıncı Ordenli Protestant yürüşünə rəhbərlik etdiyi Dramkri münaqişəsindəki rolundan sonra baş verdi.[10][16] 1997-ci ildən qadağan edilən yürüşdə Trimbl və Demokratik Birlik Partiyasının lideri İan Peysli əl-ələ verib irəliləyirdilər.[24] Bir çox İrlandiya katolikləri bunu laqeydlik hesab edirdilər, bir çox protestant bunun Trimblenin onları müdafiə etdiyinə işarə olduğunu düşünürdü.[16]

Seçkilərdən qısa müddət sonra Trimbl Dublində 30 ildə İrlandiya baş naziri ilə görüşən (Terens Oneyldən bəri) ilk OBP-ı lideri oldu.[16] 1997-ci ildə o, 1921-ci ildə İrlandiyanın parçalanmasından sonra Şinn Feyn ilə danışıqlara razılıq verən ilk ittifaq lideri oldu.[25]

Daha sonra, ümumi partiya danışıqlarında o, OBP-ı nümayəndə heyətinə rəhbərlik etdi və Şinn Feyn ilə masa arxasında oturdu, baxmayaraq ki, danışıqların getdiyi səkkiz ay ərzində heç vaxt onların lideri Cerri Adams ilə birbaşa danışlara girmədi.[10][15] Danışıqlar uğurlu keçdi və 10 aprel 1998-ci il tarixli Belfast müqaviləsi ilə nəticələndi və nəticədə millətçilərlə hakimiyyətin bölüşdürülməsi qərarına gəlindi.[14][15] 22 may 1998-ci ildə Şimali İrlandiyada seçiciləri 71 faiz lehinə olmaqla sazişi təsdiqlədilər.[15]

Trimbl 1998-ci ildə Yeni İl Fəxri mərasimində Böyük Britaniyanın Şəxsi Şurasına təyin edildi.[26][27]

Şimali İrlandiyanın ilk naziri

redaktə

Trimbl əvvəlcə keçmiş ABŞ senatoru Corc Mitçelin çoxpartiyalı danışıqlara sədr təyin edilməsinə qarşı çıxsa da, sonunda onu qəbul etməli oldu.[28] Danışıqlar 1998-ci ilin aprelində Belfast sazişi ilə nəticələndi. Trimbl sonradan partiyasının razılaşmanı qəbul etməsində mühüm rol oynadı.[29]

Trimbl 25 iyun 1998-ci ildə Yuxarı Bann üçün Şimali İrlandiya Assambleyasının üzvü seçildi. 1 iyul 1998-ci ildə Şimali İrlandiyanın birinci naziri seçildi.[15]

Müvəqqəti İrlandiya Respublika Ordusunun ləğvi ilə bağlı mübahisələr Trimblin birinci nazir vəzifəsində işlədiyi müddətdə fasilələrə səbəb verdi. Xüsusilə:

  • 11 fevral 2000-ci ildən 2000-ci il mayın 30-dək birinci nazirin səlahiyyətləri dayandırıldı. Bu müddət ərzində Trimbl Belfast sazişindən sonrakı qurumlara şübhə ilə yanaşan partiya üzvlərini sakitləşdirməyə çalışaraq dedi: "İttifaqçılar müharibəni qazandılar... Müqavilə birliyimizə Şimali İrlandiyanın konstitusiya gələcəyinə nəzarət etmək və ölkəmizin hökumətində böyük paya sahib olmaq imkanı verdi...Ceri Adams bunu həqiqətən istədiyini düşünürmü?".[30]
  • Trimbl 1998-ci il Belfast sazişinin (səhifə 25) 7-ci bəndə əsasən bütün tərəflərin imzaladıqları öhdəliklərə görə,[31] 1 iyul 2001-ci ildə İrlandiya Respublikaçı Ordusunun silahlarını sıradan çıxarmaq tələblərindən imtina etməsi nəticəsində yaranan narazılıqlar səbəbi ilə birinci nazir vəzifəsindən istefa verdi. Lakin o, 5 noyabr 2001-ci ildə yenidən seçildi.[32]
  • Assambleya 14 oktyabr 2002-ci ildən 2007-ci ilə qədər orada İRO-nın casus şəbəkəsinin fəaliyyət göstərməsi ittihamı ilə dayandırıldı.

1998-ci ildə Toni Bleyr 1972-ci ildə Derridə 13 silahsız vətəndaş hüquqları yürüşçüsünün öldürülməsinə dair yeni məhkəmə araşdırması, Qanlı Bazar Günü təhqiqatını elan etdi. Eyni hadisə ilə bağlı əvvəlki təhqiqat, Widgery Tribunal-ı diskreditasiya edilmişdi. İcmalar Palatasındakı müzakirələr zamanı Trimbl bir neçə fərqli səsdən biri idi. O dedi: "Baş nazirə belə düşündüyümü söyləmək məcburiyyətində qaldığım üçün üzr istəyirəm ki,Foylun hörmətli üzvü Con Hyumun bunun inkişaf prosesinin bir hissəsi olacağına dair vəd verdiyi ümid çox güman ki, yersiz olacaq. Köhnə yaraların bu cür açılması xeyirdən çox zərər verə bilər. Vəziyyətin əsas faktları məlumdur və mübahisəyə açıq deyil”.[33] 2010-cu ildə hesabat verən Sevilla Araşdırması 13 qətlin və 13 yaralanmanın hamısının əsassız olduğunu təsdiqlədi.[34]

Rütbəsi

redaktə

2005-ci ildə keçirilən ümumi seçkilərdə Trimbl Vestminsterdə Yuxarı Banndan parlamentə yenidən seçilmək üçün Demokratik Birlik Partiyasından Devid Simpsonə məğlub oldu. Olster Birlik Partiyası 2005-ci il ümumi seçkilərindən sonra Parlamentdə yalnız bir yeri (Şimali İrlandiyada 18 yerdən) saxladı və Trimbl 7 may 2005-ci ildə partiya rəhbərliyindən istefa verdi.

11 aprel 2006-cı ildə Trimblın iş həyatı boyunca Lordlar Palatasında yer alacağı elan edildi.[35] 21 may 2006-cı ildə onun doöma şəhəri olaraq qəbul etdiyi Lisbern şəhərinin orijinal adı olan Lisnaqarvi coğrafi təyinatını seçdiyi elan edildi. Daha sonra, 2 iyun 2006-cı ildə Lisnaqarvidən Antrim qraflığının Baron Trimblı olmuşdur.

18 dekabr 2006-cı ildə o, növbəti seçkilərdə Şimali İrlandiya Assambleyasından istefa verəcəyini elan etdi.[36]

Trimbl Dublin Triniti Kollecinin, Universiteti Fəlsəfə Cəmiyyətinin Fəxri Hamisi adına layiq görülmüşdür.

17 aprel 2007-ci ildə Trimbl Birləşmiş Krallıqda siyasətdə daha böyük təsirə malik olmaq üçün Mühafizəkarlar Partiyasına qoşulmaq qərarına gəldiyini elan etdi.[9] Bununla belə, o, Olster Birlik Partiyasına qarşı təbliğat aparmaq niyyətində olmadığını bildirdi. O,1974-cü ilə qədər mövcud olan və Sanninqdeyl sazişinin nəticələrinə bənzər, Mühafizəkarlar və Olster Birlikçiləri arasında gələcək ittifaq ideyasını təklif etdi. Bu ideya 2008-ci ilin sonunda Olster Mühafizəkar və İttifaqçılarının seçki alyansının yaradılması ilə reallaşdı. Bildirilib ki, Mühafizəkarlar 2010-cu il ümumi seçkilərində qalib gəlsələr, Trimbl, ola bilsin, Nazirlər Kabinetində "önəmli" nazir olacaq.[37] Bununla belə, Mühafizəkar-Liberal Demokrat koalisiya hökumətinin qurulmasından sonra Trimbla heç bir hökumət və ya ön sıra vəzifəsi təklif edilmədi.

2010-cu ilin may ayında Trimbl İsrailin mövcudluq hüququnu dəstəkləyən qeyri-yəhudi beynəlxalq layihə olan İsrailin Dostları Təşəbbüsünə qoşuldu. İspaniyanın keçmiş baş naziri Xose Mariya Aznar Lopez tərəfindən başlayan təşəbbüsə Birləşmiş Ştatların Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı keçmiş səfiri Con Robert Bolton, britaniyalı tarixçi Endryu Roberts və Perunun keçmiş prezidenti Alexandro Toledo da daxildir.[38] 29 yanvar 2013-cü ildə Trimbl və Aznar birlikdə The Times qəzetində Hizbullahı pisləyən və Avropa hökumətlərini onu terror təşkilatı siyahısına salmağa çağıran məqalə yazdılar.[39]

2016-cı ildə Trimbl Böyük Britaniyada AB-yə üzvlüklə bağlı referendumda “Çıxış”ı dəstəklədi. O, Ümumi Bazara daxil olmaq qərarından sonra Böyük Britaniyada iqtisadi artımın azaldığını göstərən araşdırmanı apardı.[40]

Turkel Araşdırma Komissiyası

redaktə
 
Qəzzəyə bağlı flotiliya (yaşıl) və İsrail Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (narıncı) marşrutları

14 iyun 2010-cu ildə Trimbl Qəzzə flotiliyasının basqını ilə bağlı İsrailin xüsusi müstəqil ictimai Türkel Araşdırma Komissiyasına müşahidəçi təyin edildi.[41][42]

Komissiya gəmilərin Qəzzaya gəlməsinin qarşısını almaq üçün İsrailin hərəkətlərinin beynəlxalq hüquqa uyğun olub-olmadığını araşdırıb.[42] O, digər məsələlərlə yanaşı, Qəzza zolağına dəniz blokadasının tətbiqi üçün təhlükəsizlik mülahizələrinə və dəniz blokadasının beynəlxalq hüquq normalarına uyğunluğuna, reyd zamanı hərəkətlərin beynəlxalq hüququn prinsiplərinə uyğunluğu; və flotiliyanı təşkil edən və iştirak edənlərin həyata keçirdikləri hərəkətlər və onların şəxsiyyətlərinə diqqət yetirib.[42]

Komissiyada İsrail Ali Məhkəməsinin keçmiş hakimi Yakob Turkel və Texnion - İsrail Texnoloji İnstitutunun keçmiş prezidenti Amos Horev, eləcə də 2010-cu ilin iyulunda əlavə edilmiş digər iki üzv var idi.(Bar-İlan adına Universitetin beynəlxalq hüquq professoru Şabtay Rosenne də komissiyanın təsis edildiyi andan 21 sentyabr 2010-cu il tarixində vəfatına qədər onun tərkibində çalışmışdır.[43]) Bundan əlavə, komissiyada dinləmələrdə və müzakirələrdə iştirak edən, lakin yekun nəticələrə səs verməmiş iki xarici müşahidəçi, Trimbl və Kanada ordusunun məhkəmə sisteminin keçmiş rəhbəri, hakim baş advokat Ken Votkin də var idi.[44][45] Panel, 2011-ci ilin yanvarında həm İsrailin Qəzzanı dəniz blokadası, həm də donanmanın ələ keçirilməsinin "hüquqi olaraq beynəlxalq hüquq qaydalarına uyğun olduğu" qənaətinə gəldi.[46]

Şəxsi həyatı

redaktə

Trimblinin 1968-ci ilin avqustunda Hizer Makkob ilə olan ilk evliliyi 1976-cı ildə boşanma ilə nəticələndi.[11] Onun ilk evliliyindən övladı olmayıb. Trimbl 1978-ci ilin avqustunda Dafne Elizabet ilə evlənir. Onların iki oğlu və iki qızı dünyaya gəlir (Riçard, Viktoriya, Nikolas və Sarah). Leydi Trimbl 2010-cu ilin mayında Olster Mühafizəkarları və İttifaqçıları üçün Böyük Britaniya parlament seçkilərində iştirak etməzdən əvvəl Şimali İrlandiya üçün Bərabərlik Komissiyasının, daha sonra isə Şimali İrlandiya İnsan Haqları Komissiyasının üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Oğlu Nikolas Olster Birlik Partiyasının fəalıdır.

2016-cı ildə Nikolas Trimbl Lisbern və Kaslri Şəhər Şurasında Daunşir Qərbi təmsil edən Şura üzvü kimi Aleksandr Redpatı əvəz etmək üçün seçildi.

2019-cu ilin iyul ayında o, 2017-ci ildə Şotlandiyada sevgilisi Rozalind Stefens ilə evlənən lezbiyan qızı Vikiyə görə eynicinsli nikahlar və tərəfdaşlıqlarla bağlı mövqeyini dəyişməyə "məcbur olduğunu" etiraf etdi. O, Lordlar Palatasındakı çıxışında: “Mən bunu dəyişə bilmərəm və indi buna qarşı olduğumu söyləyə bilmərəm, çünki buna razıyam. Biz oradayıq”.[47][48][49]

Mükafatları

redaktə
 
Nobel sülh mükafatı

1998-ci ilin oktyabrında Trimbl və Con Hyum Şimali İrlandiyada münaqişənin sülh yolu ilə həlli istiqamətində göstərdikləri səylərə görə Nobel sülh mükafatına layiq görüldülər.[50] Nobel İnstitutu qeyd edirdi:

Şimali İrlandiyada əsas üstünlüyü təşkil edən partiyanın lideri kimi Devid Trimbl prosesin kritik mərhələsində Belfast (Yaxşı Cümə) sülh razılaşmasına gətirib çıxaran həll yollarını müdafiə edərkən böyük siyasi cəsarət göstərmişdir.

8 dekabr 1999-cu ildə Parisdə keçirilən mərasimdə Trimbl Fransa hökuməti tərəfindən Fəxri Legion ordeninə layiq görülmüşdür.[50]

2002-ci ildə Trimble Amerika Uğurlar Akademiyasının Qızıl Plata Mükafatına layiq görüldü.[51]

2002-ci ildə Trimble Amerika Nailiyyətlər Akademiyasının Qızıl Plata mükafatına layiq görüldü.[52]

Seçilmiş əsərləri

redaktə

Kitabları

redaktə
  • To Raise Up a New Northern Ireland: Articles and Speeches 1998–2000, David Trimble, The Belfast Press, 2001
  • W D Trimble. The foundation of Northern Ireland. Lurgan, Co. Armagh: Ulster Society Publications. 1991. 43. ISBN 9781872076102. OCLC 26273413archive.is vasitəsilə.

Məqalələri

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 David Trimble // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  2. 1 2 Lundy D. R. William David Trimble, Baron Trimble // The Peerage (ing.).
  3. 1 2 https://www.elnacional.cat/ca/internacional/mor-david-trimble-artifex-john-hume-pau-irlanda-nord_792615_102.html.
  4. 1 2 https://www.washingtonpost.com/obituaries/2022/07/26/david-trimble-northern-ireland-dead/.
  5. Trimble, W. D. // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  6. Elvis Presley // Great Lives. 14 August 2007. BBC Radio 4. 30 December 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2014.
  7. "The Stormont debacle: Opinions divided on d'Hondt drama; From Portrush to Portaferry and Larne to Strabane the people of Ulster were split over the shambles at Stormont. Stephen Dunwoody assesses the mood on the streets". News Letter. Johnston Publishing. 16 July 1999.[ölü keçid]
  8. 1 2 3 David Trimble (British politician) // Encyclopædia Britannica. 15 October 1944. 18 March 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  9. 1 2 "Statement by the Rt. Hon. The Lord Trimble, Tuesday, 17 April 2007". Official website (Press-reliz). David Trimble. 17 April 2007. 3 July 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 April 2007. Consequently I have decided to join the Conservatives.
  10. 1 2 3 Abrams, Irwin. The Nobel Peace Prize and the ... 2001. ISBN 9780881353884. 5 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  11. 1 2 Newsmakers. Newsmakers. 2000. ISBN 9780787621124. 31 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2010.
  12. 1 2 3 "The Rt. Hon. Lord David Trimble". TMC Entertainment. 18 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2010.
  13. Dod, Charles Roger; Dod, Robert Phipps. Dod's parliamentary companion. 16 October 2008. ISBN 9780905702360. 29 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2010.
  14. 1 2 3 "Obiter Dicta" (PDF). Warwick Law Society. Spring 2004. 8 March 2012 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2010.
  15. 1 2 3 4 5 6 "David Trimble – Biography". NobelPrize.org. Nobel Prize Organisation. 15 December 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  16. 1 2 3 4 5 "Irish leader in U.S. for talks". The Day. 2 November 1995. 16 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 March 2020 – Google News vasitəsilə.
  17. 1 2 3 "New Unionist leader represents new style but old philosophy". Daytona Beach Sunday News. 2 October 1995. 16 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 March 2020 – Google News vasitəsilə.
  18. North Down 1973–1982 Arxiv surəti 30 sentyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 30 sentyabr 2007 at the Wayback Machine, Northern Ireland Elections (ARK – Access Research Knowledge)
  19. Plowright, John. The Routledge Dictionary of Modern British History. 2006. ISBN 9780415192439. 31 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2010.
  20. 1 2 3 Abrams, Irwin. The Nobel Peace Prize and the ... 2001. ISBN 9780881353884. 31 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  21. "Tories trounced in N. Ireland". Tuscaloosa News. 30 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 March 2020.
  22. "No. 52150". The London Gazette. 25 May 1990. səh. 9691.
  23. "Ulster Protestant Party Names a Hard-Liner". The New York Times. 9 September 1995. 27 March 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  24. Drumcree Parade 1995 Arxiv surəti 3 iyun 2016 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 3 iyun 2016 at the Wayback Machine BBC News
  25. James F Clarity. "Key Ulster Protestant agrees to join talks with Sinn Fein". Tuscaloosa News. 18 September 1997. 16 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 March 2020 – Google News Archive vasitəsilə.
  26. "No. 54993". The London Gazette (Supplement). 30 December 1997. səh. 1.
  27. "Life Peers to Order of the Companion of Honour". BBC News. 31 December 1997. 30 December 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2010.
  28. "Mitchell takes seat in Ulster – and hardliners walk out". Deseret News. Associated Press. 12 June 1996 – Google News Archive vasitəsilə.[daimi ölü keçid]
  29. "Key players". The Telegraph. London. 25 October 2001. 13 November 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2010.
  30. Trimble, David. "We won the war - now for the peace". Belfast News Letter. 20 May 2000.
  31. "The Agreement" (PDF). Northern Ireland Office. 3 October 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 November 2011.
  32. "The long and arduous road to paramilitary decommissioning". Belfast Telegraph. 19 June 2009. 24 June 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 June 2010.
  33. Department of the Official Report (Hansard), House of Commons, Westminster. "Hansard Record of Commons Debate launching the Saville Inquiry". Hansard. UK Parliament. 29 January 1998. 7 November 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 June 2010.
  34. "Bloody Sunday 'unjustified and unjustifiable'". The Independent. Press Association. 15 June 2010. 9 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2018.
  35. "New working life peers unveiled". BBC News. 11 April 2006. 13 March 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 April 2007.
  36. "Trimble set to quit assembly seat". BBC News. 18 December 2006. 28 January 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 April 2007.
  37. "Lord Trimble lined up as minister in Cameron government". The Telegraph. London. 24 July 2008. 21 August 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 July 2008.
  38. "Aznar, Trimble to launch new pro-Israel project. 'Friends of Israel'". The Jerusalem Post. 31 May 2010. 17 June 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 June 2010.
  39. David Trimble; Jose Maria Aznar. "Don't Mince Words. Hezbollah are terrorists". The Times. 29 January 2013. 30 January 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 January 2013.
  40. Sam McBride. "EU isn't working on economic grounds: Trimble". The Newsletter. Johnston Publishing. 26 March 2016. 29 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 June 2016.
  41. Zrahiya, Zvi. "Israeli members of flotilla inquiry panel meet for first time". Haaretz. 17 June 2010. 7 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 June 2010.
  42. 1 2 3 "Cabinet asked to approve independent public commission". Israel Ministry of Foreign Affairs. 13 June 2010. 22 June 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 June 2010.
  43. Ravid, Barak; Oren, Amir. "Turkel Committee Member Shabtai Rosenne Dies at 93". Haaretz. Haaretz Daily Newspaper. 22 September 2010. 7 October 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 October 2010.
  44. "Gaza flotilla inquiry panel members". BBC News. 14 June 2010. 19 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 July 2018.
  45. "Who's Who on Israel's Committee on the Gaza Flotilla Raid". Haaretz. Haaretz Daily Newspaper. 14 June 2010. 17 October 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 June 2010.
  46. Weiss, Mark. "Israeli inquiry clears soldiers over Gaza flotilla raid". The Irish Times. 24 January 2011. 27 January 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 January 2011.
  47. "Trimble reveals daughter is in a same-sex marriage". Belfasttelegraph. 13 May 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2020 – belfasttelegraph.co.uk vasitəsilə.
  48. "Daughter of former Northern Ireland first minister Trimble reveals his happiness with same-sex marriage". Belfasttelegraph. 16 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2020 – belfasttelegraph.co.uk vasitəsilə.
  49. "It was accept our relationship or lose a daughter". BBC News. 21 July 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 July 2019.
  50. 1 2 "Nobel Peace Prize 1998, John Hume and David Trimble". Boes.org. 15 October 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2010.
  51. "French elevate Trimble to 'living elite' with the Legion d'honneur". The Independent. 9 December 1999. 10 August 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2020.
  52. "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". achievement.org. 15 December 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 April 2020.

Xarici keçidlər

redaktə