Distrikt

Distrikt (son latın dilində: districtus — rayon) — müxtəlif dövrlərdə müxtəlif əyalətlərdə və ölkələrdə mövcud olmuş inzibati-ərazi vahididir.

Rus dilinə edilmiş tərcümələrdə distriktlərə çox vaxt rayonlar və ya okruqlar deyilmişdir.

Türkiyədə

İlçə, Türkiyədə inzibati baxımından mülki bölgülərdə ildən sonra gələn məskunlaşma vahididir.

Rayon (İlçə) vilayətin (il) ümumi hökumətinin alt səviyyəsini təşkil edir. Vilayət səviyyəsində təşkil edilən mərkəzi hökumət təşkilatlarının əksəriyyəti öz təşkilatlarını rayon miqyasında qurmuşdurlar. Bunlara “rayon təşkilatları” (türkcə: “ilçe kuruluşları”), başındakı idarəçilərə isə “rayon müdirləri” (türkcə: “ilçe müdürleri”) deyilir. Bəzi regional təşkilatların rayon təşkilatları da var.

Rayon rəhbərliyinin (türkcə: ilçe yönetimi) başında rayon qubernatoru durur. Rayon qubernatoru hökumətin rayondakı nümayəndəsidir. Rayon qubernatoru vəzifələrini qubernatorun nəzarəti və müşahidəsi altında həyata keçirir. Qubernator kimi siyasi səlahiyyəti olmayan rayon qubernatoru sadəcə olaraq vəzifə məmurudur. Rayon qubernatoru “ümumi fərman” ilə təyin olunur.

Rayon qubernatoru rayonda sağlamlıq və asayişi təmin etməyə borcludur. Rayon qubernatoru qanunların, qaydaların, fərmanların və hökumət qərarlarının dərc olunmasını da təmin edir; Qubernatorun əmr və sərəncamlarının icrasına cavabdehdir. Qubernatorlar bütün rayon işlərini birbaşa rayon rəhbərinə yazırlar. Rayon rəhbərləri adətən rayonun işləri ilə bağlı mənsub olduqları qubernatorlarla yazışır və görüşürlər; müstəsna hallarda, Daxili İşlər Nazirliyi və digər nazirliklərlə əlaqə qura bilsələr də, bu müstəsna hal haqqında qubernatora məlumat vermək məcburiyyətindədirlər.

Vilayətdə olduğu kimi, rayonda da rayon qubernatorunun rəhbərliyi altında mahalın inzibati idarə heyəti fəaliyyət göstərir. Mahalın inzibati heyəti katibdən (yazı işləri direktoru), əmlak direktoru, hökumət doktoru (hükûmet tabibi), xalq təhsili direktoru, kənd təsərrüfatı və kənd işləri üzrə direktordan ibarətdir.

Əlavə ədəbiyyat siyahısı

• Редин Д. А. Административный статус уральских дистриктов конца первой четверти XVIII в. (предварительные наблюдения) // Проблемы истории России. — Вып. 5: На перекрестках эпох и традиций. — Екатеринбург: Волот, 2003. — С. 272—289.
• Редин Д. А. Административный статус зауральских дистриктов конца первой четверти XVIII в. (предварительные наблюдения) // Известия Уральский государственный университет. Серия 2. Гуманитарные науки. — 2005. — № 39. — С. 63—71.
• Князьков С. Очерки из истории Петра Великого и его времени. — Пушкино: Культура, 1990. — (Репринтное воспроизведение издания 1914 года).

Xarici keçidlər

• Türkiyənin vilayət idarəsi üzrə baş idarənin hazırladığı distriktlərin ümumi siyahısı Arxivləşdirilib 2014-07-23 at the Wayback Machine