Dostluq (mahnı, 1956)
"Dostluq" (azərb-kiril. Достлуг; rus. Дружба), həmçinin "Qardaş olub Hayastan–Azərbaycan" (azərb-kiril. Гардаш олуб Һајастан–Азәрбајҹан) və ya "Kür, Araz, Ararat" (azərb-kiril. Күр, Араз, Арарат) olaraq tanınır — SSRİ hakimiyyəti dövründə Azərbaycan–Ermənistan dostluq münasibətləri haqqında Azərbaycan dilində yazılmış mahnı. Sözləri Zeynal Cabbarzadə, musiqisi Andrey Babayevindir.
| "Dostluq" | |
|---|---|
| Şövkət Ələkbərova (ilk) tərəfindən ifa olunmuş mahnı | |
| Yayımlanıb | 1956 |
| Janr | messo-soprano |
| Dil | Azərbaycan |
| Müddət | 183 saniyə |
| Bəstəkar | Andrey Babayev |
| Sözlərin müəllifi | Zeynal Cabbarzadə |
| Prodüser | Azərbaycan SSR Mədəniyyət Nazirliyi |
| Studiya | "İstehsalat kombinatı" |
Tarixi
redaktə"Dostluq" mahnısının sözləri Zeynal Cabbarzadə tərəfindən yazılmış,[1] musiqisi erməniəsilli Azərbaycan bəstəkarı Andrey Babayev tərəfindən bəstələnmişdir.[2] Mahnı ilk dəfə 1956-cı ildə konduktor Səid Rüstəm və Azərbaycan Radiosu Xalq Çalğı-Alət Orkestrinin müşayiətilə Şövkət Ələkbərova tərəfindən ifa edilmişdir.[1]
"Dostluq" mahnısı Sovet Azərbaycanında populyar bir mahnı olmuşdur.[3][4] 1987-ci ilin aprelində Ermənistan SSR-nin əmək qabaqcılları və musiqiçiləri Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin 67-ci ildönümünü qeyd etmək üçün Bakıya gəlmiş, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında konsert təşkil edilmişdir. Konserti Ermənistan və Azərbaycan televiziyalarının aparıcıları Asmiq Perçyan, Ülkər Quliyeva idarə etmişdir. Konsertdə Azərbaycan SSR və Ermənistan SSR dövlət xadimləri iştirak etmişdir.[5] Konsert Üzeyir Hacıbəyovun "Cəngi" musiqisi ilə başlanmışdır. Bunun ardınca Azərbaycan və Ermənistandan olan musiqiçilər –Lütfiyar İmanov[5], Ofeliya Hambartsumyan, İlhamə Quliyeva, Elmira Rəhimova, Nisə Qasımova,[2] Ruben Matevosyan[6] səhnəyə çıxaraq "Dostluq" mahnısını oxumuşdular.
Sözləri
redaktə"Dostluq" mahnısının Azərbaycan dilində olan hissəsinin sözləri belədir:
| Kiril qrafikası ilə | Latın qrafikası ilə |
|---|---|
| Әзәлдән гардашдыр, елләримиз,
Дост олуб, бирләшиб әлләримиз. Чөрәји бир олуб, үрәји бир олуб, диләји бир олуб елләримизин. Күр, Араз, Арарат, Ҝөзәлдир бу һәјат. Гардаш олуб Һајастан–Азәрбајҹан. Алынымыз ачыгдыр, үзүмүз ағ, Ҝөзәлдир бу вәтән, ана торпаг. Нүбары бир олуб, вүгары бир олуб, баһары бир олуб чөлләримизин, Нүбары бир олуб, вүгары бир олуб, баһары бир олуб елләримизин. Күр, Араз, Арарат, Ҝөзәлдир бу һәјат. Гардаш олуб Һајастан–Азәрбајҹан. Маһнымыз уҹасын Ҝүнә Аја Сәсимиз јајылсын бу дүнјаја Нәғмәси бир олуб, шән сәси бир олуб, Һәвәси бир олуб елләримизин Күр, Араз, Арарат, Ҝөзәлдир бу һәјат. Гардаш олуб Һајастан–Азәрбајҹан. |
Əzəldən qardaşdır, ellərimiz,
Dost olub, birləşib əllərimiz. Çörəyi bir olub, ürəyi bir olub, diləyi bir olub ellərimizin. Kür, Araz, Ararat, Gözəldir bu həyat. Qardaş olub Hayastan–Azərbaycan. Alınımız açıqdır, üzümüz ağ, Gözəldir bu vətən, ana torpaq. Nübarı bir olub, vüqarı bir olub, baharı bir olub çöllərimizin, Nübarı bir olub, vüqarı bir olub, baharı bir olub ellərimizin. Kür, Araz, Ararat, Gözəldir bu həyat. Qardaş olub Hayastan–Azərbaycan. Mahnımız ucasın Günə Aya Səsimiz yayılsın bu dünyaya Nəğməsi bir olub, şən səsi bir olub, Həvəsi bir olub ellərimizin Kür, Araz, Ararat, Gözəldir bu həyat. Qardaş olub Hayastan–Azərbaycan. |
Tənqidi
redaktə"Dostluq" mahnısı müstəqillik əldə etdikdən sonra həm Azərbaycan, həm də Ermənistanda tənqid olunur. Bəzi azərbaycanlı tənqidçilərə görə, bu, SSRİ hakimiyyəti tərəfindən təbliğ edilən "saxta dostluq" cəhdləri idi[7][8][9] və hətta məcbur oxudulurdu.[10] Mahnıya həm Azərbaycanda, həm də Ermənistanda iki ölkə arasındakı keçmiş münaqişələr səbəbilə mənfi münasibət bəslənilir.[6][11] Azərbaycan mətbuatında mahnının sözlərinin müəllifinin kim olduğunun bilərəkdən gizlədildiyi iddia edilirdi.[2][12][13]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət". 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ 1 2 3 "Müəllifi gizli saxlanılan "Qardaş olub Hayastan Azərbaycan" mahnısı - Kimdir sözlərin müəllifi?". AzadMedia.az.
- ↑ Sevinc. "Ermənilərlə heç vaxt birgə yaşamaram..." Həftə içi. 21–27 oktyabr 2021. səh. 5. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19 – Azərbaycan Milli Kitabxanası vasitəsilə.
- ↑ TV, Meydan. "Кюр – Араз - Арарат". 7 dek 2013. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ 1 2 "Azərbaycan və Ermənistan müğənnilərinin konserti — Hansı məşhurlar "Hayastan, Azərbaycan" mahnısını oxuyub? (VİDEO)". 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ 1 2 "«Շուտով Մաթևոսյան Ռուբիկը էլի կերգի՝ Կուր, Արազ, Արարատ, Կյանքն՝ ուրախ ու առատ, Եղբայր դարձան Հայաստան-Ադրբեջան». Վահե Գրիգորյան (տեսանյութ)". ՄԱՄՈՒԼ․ամ. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ "The greatest tragedy of the 20th century: the pain of Khojaly in our memory - Aygün Bagırlı". literature.az. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ YUSİFLİ, Vaqif. "Məmməd Orucun yeni romanı - "Qısa qapanma"". 525-ci qəzet. 18 mart 2015. səh. 8.
- ↑ Elçin. "Ədəbiyyat və cəsarət tərcümanı". 525-ci qazet (az.). 13 fevral 2021. səh. 14.
- ↑ "Qan qoxulu çiçəklər".
- ↑ ""Əgər bu faciələr bizə lazımdırsa, ermənilərlə dost olaq..."". moderator.az.
- ↑ "Zeynəb Xanlarovanın oxuduğu "Qardaş olub Hayastan…" mahnısı niyə yazılıb? - Maraqlı açıqlama". No Comment. 9 iyl 2022. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.
- ↑ "N. Ağayev: "Evində "Qardaş olub, Hayastan – Azərbaycan" oxudanlar, bəsləyənlər Qarabağı azad edə bilməzlər"". araz.az. 2024-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-19.