Fayzəli Səidov (tac. Файзали Саидов) — Tacikistan hərbçisi. O, Tacikistanda vətəndaş müharibəsi zamanı Tacikistan Xalq Cəbhəsinin qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.

Fayzəli Səidov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1964
Vəfat tarixi 1993

Həyatı

redaktə

Atası özbək, anası kulabi idi.[1] 1964-cü ildə anadan olmuşdur. 1992-ci ilin sentyabrında Rusiyanın 201-ci motoatıcı diviziyasının 191-ci motoatıcı alayının zabitləri islamçı dəstələr tərəfindən Kurqantəpə şəhərinin ələ keçirilməsinin qarşısını almaq üçün Səidova təhvil veriləcək tankları ələ keçirmişdilər. O, Müharibə illərində Kalininabad şəhərindən kənarda yerləşən Müdafiə Nazirliyinin 11-ci Müstəqil Xüsusi Təyinatlı Briqadasına rəhbərlik etmişdir.[2] Səidovun 65 yaşlı atası onun Səidov tərəfindən azad edilmiş hərbi əsirlərlə dəyişdirilməsi ilə bağlı razılaşmanın pozulması ilə müxalifət qüvvələri tərəfindən işgəncə edilərək və yandırılaraq öldürülmüşdür. Səidov nəticədə müxalifətə qarşı repressiyaya başlamışdır.[3] Cəbhə Düşənbəni ələ keçirdikdən sonra Səidov ona "bir iş" verilməsi tələbi ilə Daxili İşlər Nazirliyinin qərargahını mühasirəyə almışdır.[4][5]

Ölümü

redaktə

O, 29 mart 1993-cü ildə evində baş vermiş silahlı toqquşmadan sonra Sanqak Səfərovla birlikdə qətlə yetirilmişdir.[6][7][8] Onların ölümləri haqqında bir çox versiyaları var. Bunlara onların biri bir-birini öldürdüyü, hökumət qoşunlarının onun ölümünə görə məsuliyyət daşıdığı iddiaları da var.[9] Məlumata görə, toqquşma Taliban Əfqanıstanda yaşayan qaçqınların taleyi ilə bağlı mübahisə zamanı baş vermişdir.[10] Onların ölümündən sonra hökumət fövqəladə vəziyyət elan etmişdir.[11] Səidovu briqada komandiri olaraq İzzət Kuqanov əvəz etmişdir.[2]

İstinadlar

redaktə
  1. "Barnett Richard Rubin, Comments on Tajikistan events". www.hartford-hwp.com. 2022-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  2. 1 2 "ГИРЕҲ ДАР ГУЛӮ". www.kamolov.tj (rus). 2022-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  3. (PDF) https://assets.publishing.service.gov.uk/media/57a08b7bed915d3cfd000d4e/wp46.2.pdf (#bare_url_missing_title). 2023-01-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-02-05.
  4. "Tajikistan: Top Former Warlord, Rahmon Antagonist Sprung from Jail | Eurasianet". eurasianet.org (ingilis). 2023-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  5. "Палач против Гитлера. Истории таджикских уголовников, дехкан и учителей, ставших командирами гражданской войны". Медиазона Центральная Азия (rus). 2023-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  6. "Tajikistan: Warlords -- A Country's Scourge". RadioFreeEurope/RadioLiberty (ingilis). 2022-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  7. Dagiev, Dagikhudo. Regime Transition in Central Asia: Stateness, Nationalism and Political Change in Tajikistan and Uzbekistan (ingilis). Routledge. 2013-10-30. ISBN 978-1-134-60076-2. 2023-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-05.
  8. "25 ЛЕТ СПУСТЯ: ТАЙНА ГИБЕЛИ САНГАКА САФАРОВА И ФАЙЗАЛИ САИДОВА". akhbor-rus.com (ingilis). 2023-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  9. "Смерть под грифом "секретно": Кто убил Сангака Сафарова и Файзали Саидова? | Новости Таджикистана ASIA-Plus". asiaplustj.info. 2023-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.
  10. Time.
  11. "TAJIKISTAN DECLARES EMERGENCY AFTER DEATHS OF OFFICIALS". Greensboro News and Record (ingilis). 2022-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-15.