Fyodor Oxlopkov
Fyodor Matveyeviç Oxlopkov (rus. Фёдор Матвеевич Охлопков; 2 mart 1908, Tompon rayonu, Yakutiya MSSR – 28 may 1968, Tompon rayonu, Yakutiya MSSR) — İkinci dünya müharibəsi dövründə fəaliyyət göstərmiş sovet snayperi.1944-cü ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına namizədliyi ilk 420 snayper qətlini hesabladıqdan sonra, lakin qeyri-müəyyən səbəblərə görə rədd edildi, iyirmi ildən çox keçəndən sonra 1965-ci ilin mayında Qələbə Gününün ildönümü ilə eyni vaxtda bu ada layiq görüldü.
| Fyodor Oxlopkov | |
|---|---|
| rus. Фёдор Матвеевич Охлопков | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 2 mart 1908 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 may 1968 (60 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Qoşun növü | Qızıl Ordu |
| Xidmət illəri | 1941-ci ildən |
| Rütbəsi | çavuş |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
        |
Həyatı
redaktəOxlopkov 3 mart 1908-ci ildə Krest-Xalcayda Yakut kəndli ailəsində anadan olub. Yalnız ibtidai təhsil almış və on iki yaşında yetim qalmış, ailəsini dolandırmaq üçün gənc yaşlarından müxtəlif işlərdə çalışmış, mədəndə yük daşıyan, sonra isə kolxozda mexanizator işləmişdir. O, işləmədiyi vaxtlarda Osoaviaximlə iti atıcılıq məşqində iştirak edib, dəqiqliyinə görə "Voroşilov atıcısı" nişanı alıb; 1929-cu ildən Komsomol üzvü idi.[1][2]
İkinci Dünya Müharibəsi
redaktə1941-ci ilin sentyabrında Qırmızı Ordu sıralarına çağırıldıqdan sonra 375-ci Piyada Diviziyasının 1243-cü Piyada Alayında pulemyotçu vəzifəsinə təyin edildi. Bu alayında əksəriyyəti sibirlilərdən və 1942-ci ilin yanvarında döyüşlərdə şəhid olmuş qardaşı Vasilinin də olduğu idi. Snayperçi olan Oxlopkov pulemyotçular dəstəsinin komandiri oldu. 1942-ci ilin oktyabrında, 1941-ci ilin dekabrında döyüş cəbhəsinə gəldikdən bir il keçməmiş, Fyodor 234-cü Piyada Alayına göndərildi və burada bacarıqlı atıcı olduğu üçün snayperçi oldu; Avqustun əvvəlində o, dördüncü dəfə döyüşdə yaralanmışdı, aldığı xəsarətin miqyası onu İvanovodakı xəstəxanaya təxliyə etməli idi. Həmin ay onun diviziyası şəxsi heyətinin təxminən 80%-ni düşmən hücumları nəticəsində itirdi. Snayper kimi cəbhəyə qayıtdıqdan sonra o, tez bir zamanda öldürmə sayını artırdı və buna görə müxtəlif medallarla təltif edildi. Dəqiq atıcılığı ilə həmkarları arasında məşhur olan o, hədəfini vurmaq üçün nadir hallarda birdən artıq atəş açmalı olurdu. O, düşmən snayperlərinə qarşı uzun sürən duellərdə iştirak edir, onların mövqelərinə bir güllə atmazdan əvvəl mövqelərini tərk etmələrini gözləyirdi; snayper fəaliyyəti ilə yanaşı, o, tank əleyhinə tüfəngdən atəş açmağı öyrənib və düşmən xətti arxasında kəşfiyyat missiyalarında iştirak edib. 7 iyun 1944-cü ildə 420 düşmən əsgərini öldürdüyünə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına namizəd göstərildi, lakin sonradan bu nominasiya Qırmızı Bayraq ordeninə endirildi. Həmin ayın sonunda, 23 iyun 1944-cü ildə o, Belarusiya uğrunda gedən gərgin döyüşlər zamanı döş qəfəsindən ağır yara aldı; on ikinci dəfə döyüşdə yaralanırdı. Təyyarə ilə tibbi hissəyə aparıldıqdan sonra o, cəbhə xəttinin arxasındakı hospitala sağalmağa göndərildi, lakin aldığı xəsarətin miqyası onu müharibənin bitməsinə az qalmış 1945-ci ilin yazına qədər hərbi xidmətə yararsız etdi. Müharibənin sonunda onun rəsmi snayper sayı 429 düşmən əsgərini öldürdü, pulemyotu ilə çıxardığı əlavə 27 düşmən əsgərini saymasaq.[2][3][4][5]
Müharibədən sonrakı
redaktə24 iyun 1945-ci ildə Moskva Qələbə Günü paradına getdikdən sonra ordudan tərxis olundu. Doğma şəhərinə qayıtdıqdan sonra onu həmyerliləri coşğu ilə qarşıladılar, baxmayaraq ki, bir çox həmkarları onun snayper sayına görə niyə Qızıl Ulduzla mükafatlandırılmaması ilə maraqlanırdılar. O vaxtdan 1949-cu ilə qədər o, Tattinski Rayon Kommunist Partiyası komitəsinin hərbi şöbəsinə rəhbərlik edib, 1946-cı ildə Ali Sovetin Millətlər Şurasının üzvü olmaqla yanaşı, 1949–1951-ci illərdə Tattinskinin satınalma idarəsinin müdiri olub. xəzlər, o vaxtdan 1954-cü ilə qədər Yakutsk ət trestinin Tattinsky rayon idarəsinin müdiri olub. 1954-cü ildən 1960-cı ildə təqaüdə çıxana qədər kolxozda işləyib. 6 may 1965-ci ildə o, gec-tez Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına və Lenin ordeni ilə təltif edildi, lakin o, cəmi bir neçə ildən sonra 28 may 1968-ci ildə vəfat etdi. O, Qəhrəman Ana adına layiq görülmüş həyat yoldaşı Anna ilə on övladı oldu.
Mükafatlar
redaktə- Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (6 may 1965)[6]
- Lenin ordeni (6 may 1965)[6]
- Qırmızı Bayraq ordeni (26 iyul 1944)
- 2-ci dərəcəli Vətən Müharibəsi ordeni (17 oktyabr 1943)
- İki Qırmızı Ulduz ordeni (27 avqust 1942 və 4 dekabr 1942)
- "İgidliyə görə" medalı (18 iyul 1944)
- kampaniyası və yubiley medalları
İstinadlar
redaktə- ↑ Полярная Звезда: литературно-художественный и общественно-политический журнал (rus). 1970. 100. OCLC 145184541.
- ↑ 1 2 "Охлопков Фёдор Матвеевич". soviet-aces-1936-53.ru (rus). 2020-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-08.
- ↑ Melnikov, Aleksandr. "Охлопков Фёдор Матвеевич". www.warheroes.ru (rus). 2021-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-08.
- ↑ Pesterev, Vladimir. История Якутии в лицах (rus). Sakha: Bichik. 2001. 262. ISBN 978-5-7696-1606-8.
- ↑ Borzenko, Sergey. Soviet Military Review (ingilis). Moscow: Krasnaya Zveda Publishing House. 1970. 45–50.
- ↑ 1 2 Газета "Социалистическая Якутия" No 107 (13434) от 8 мая 1965 года (стр. 1)