Gevorq Arutyunyan

Gevorq Saqateloviç Arutyunyan (həmçinin Jora; erm. Գևորգ" Սաղաթելի Հարությունյան; 7 sentyabr 1928, İrəvan – 10 yanvar 2002, İrəvan) — Ermənistan-sovet dramaturqu, yazıçısı, teatr xadimi və ssenaristi. Ermənistan SSR Dövlət mükafatı (1979), Ermənistan Yazıçılar İttifaqının "Qabriel Sundukyan" mükafatı və "Artavazd" mükafatı laureatı. Ermənistan SSR əməkdar artisti (1975).

Gevorq Arutyunyan
erm. Ժորա Հարությունյան
Doğum adı	Գևորգ Սաղաթելի Հարությունյան
Doğum tarixi	7 sentyabr 1928(1928-09-07)
Doğum yeri	İrəvan, İrəvan qəzası, Ermənistan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	10 yanvar 2002(2002-01-10) (73 yaşında)
Vəfat yeri	İrəvan, Ermənistan
Vətəndaşlığı	SSRİ  Ermənistan
Fəaliyyəti	dramaturq, rejissor, dramaturq, ssenarist
Təhsili	İrəvan Dövlət Tibb Universiteti (–1962)
Teatr	Ermənistan Yazıçılar Birliyi[d] (1969–1995)
Mükafatları

Həyatı

Gevorq Arutyunyan 7 sentyabr 1928-ci ildə Ermənistan SSR-də anadan olmuşdur. İbtidai təhsil aldıqdan sonra İrəvan Tibb Texnikumuna daxil olmuşdur. 1946-cı ildə kollec təhsilini uğurla başa vurmuşdur. 1950–1965-ci illərdə müxtəlif tibb müəssisələrində işləmiş, eyni zamanda İrəvan Tibb İnstitutunda təhsil almış və 1962-ci ildə oradan məzun olmuşdur. 1964-cü ildə SSRİ Ədəbiyyat Fondunun Ermənistan bölməsinin klinikasının baş həkimi kimi çalışmışdır. Bir il sonra həmişəlik tibbdən ayrılmışdır.

Gevorq Arutyunyan 1965-ci ildə SSRİ Ədəbiyyat Fondunun Ermənistan bölməsinin direktoru vəzifəsinə təyin edilmiş və 1995-ci ilə qədər bu qurumda işləmişdir. Arutyunyan bir çox komediya və pyeslərin müəllifidir, bəziləri həm Ermənistanda, həm də xaricdə tamaşaya qoyulmuşdur. Yazıçının əsərləri bir çox müxtəlif dillərə tərcümə olunmuşdur. Ədəbiyyat sahəsində xidmətlərini nəzərə alınaraq Ermənistan Yazıçılar İttifaqının komitəsinin tərkibi qəbul edilmişdir. Bundan əlavə, Gevorq Arutyunyan bir çox pyeslərin müəllifi, eləcə də bir sıra SSRİ filmlərinin ssenari müəllifi olmuşdur. Ermənistan Respublikasının "Qabriel Sundukyan" adına dövlət mükafatına və "Artavazd" teatr mükafatına layiq görülmüşdür. Gevorq Arutyunyana bir sıra nəşrlər və tədqiqatlar həsr edilmişdir. Bunlardan biri dramaturq Jirayr Ananyanın "Gevorq Arutyunyan" (İrəvan, 1981) əsəridir. Digər bir ömür boyu araşdırma Ermənistan Respublikası Milli Elmlər Akademiyasının akademiki Sevak Arzumanyanın yazdığı "Yumor cəngavəri" (İrəvan, 1999) əsəridir.

Gevorq Arutyunyan 10 yanvar 2002-ci ildə vəfat etmişdir.

İrsi

Gevorq Arutyunyanun ölümündən bir il sonra, 2003-cü ildə anadan olmasının 75 illiyi münasibəti ilə Arutyunyanın əvvəllər nəşr olunmamış əsərləri toplusu nəşr edilmişdir. 2005-ci ildə qızı Qayane Arutyunyanın səyi ilə müasirlərinin onun haqqında xatirələrini toplayan "Gəldi, təəccübləndi, getdi" antologiyası nəşr olunmuşdur. 2006-cı ildə ədəbiyyatşünaslıq üzrə elmlər namizədi Vaçaqan Qriqoryanın "Gevorq Arutyunyanın dramı" əsəri nəşr olundu. 2008-ci ilin sonunda Qevorq Arutyunyanın anadan olmasının 80 illiyi münasibətilə A. Paronyan adına Musiqili Komediya Teatrında xalq artisti Yervand Qazançıyan "Cənab Şmo və dostlar" adlı sonuncu tamaşasını səhnəyə qoymuşdur.

Mükafatları

• "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (22 avqust 1986).
• "Şərəf nişanı" ordeni (09 avqust 1978) – sovet ədəbiyyatı sahəsində xidmətlərinə görə və anadan olmasının əlli illiyi ilə əlaqədar.
• Ermənistan SSR Dövlət Mükafatı
• Ermənistan Yazıçılar İttifaqının Qabriel Sundukyan adına mükafatı
• "Artavazd" Teatr Mükafatı

Film ssenariləri

• 1955 – Qızıl buğa (qısametrajlı film)
• 1964 – 4 saylı dodaq boyası
• 1969 – Uduzan fanos (qısametrajlı film)
• 1975 – Şimallı gəlin
• 1980 – Böyük qələbə
• 1984 – Yanğın
• 1987 – Yol ayrıcında aptek

Pyesləri

• 199 saylı xəstə
• Çiçəklər aləmində
• Ürək xəstəliyi
• Xəzər müharibəyə gedir
• Xoşbəxt insanlar
• Yol ayrıcları
• Sənin son sığıncağın
• İyun günəşli idi
• Bizim yaşda