Hatı Çırpan
Hatı Çırpan (1890, Ankara, Ankara vilayəti – 21 mart 1956, Ankara), həmçinin Satı Kadın kimi də tanınır — Türkiyə siyasətçisi, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 1935-ci il parlament seçkilərində seçilən ilk qadın üzvlərindən biri.
| Hatı Çırpan | |
|---|---|
| türk. Hatı Çırpan | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1890 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 mart 1956 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, insan hüquqları fəalı |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | sufrajist |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktə1890-cı ildə Kahramankazan ilçəsində doğulmuşdur. Atasının adı Kara Mehmet Efendi, anasının isə Emine Hanım idi.[1]
18 iyul — 23 avqust 1934-cü il tarixləri arasında reallaşdırılan İkinci Dil Qurultayından (türk. İkinci Türk Dil Kurultayı) əvvəl, 16 İyulda Prezident Mustafa Kamal Atatürk ekskursiya üçün Ankaradan 50 km uzaqda olan[2] Kazan kəndinə (o dövrdə Ankara ilinin Kızılcahamam mahalının bir hissəsi idi[3][4]) yollandı. Bu ekskursiya zamanı Atatürk Kazanın kənd muxtarı olan Satı Kadınla tanış oldu. O, Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi dövründə dörd il döyüşən bir kəndli qadın idi.[5] Onunla söhbət etdikdən sonra Atatürk Satı Kadınnın nailiyyətləri və intellektinə rəğbət bəslədiyini etiraf etdi.[2][3][4]
Afet İnanın sözlərinə görə, Atatürk onunla görüşdükdən sonra demişdir: "Bax bu parlament üzvü kimi uğur qazana biləcək qadındır".[6] Satı Kadının uğurlu seçki kampaniyasını Atatürkün özü sponsorluq elədi və dəstəklədi.[5] Sonradan o dövrdə Hattiler sivilizasiyası ilə maraqlanan Atatürkün məsləhəti ilə o, birinci adını Hatı olaraq dəyişdirdi, bundan başqa onun əvvəlki adı türk dilində "satmaq" və ya "satın almaq" mənasını verirdi.[2] 1934-cü ildə qəbul olunan və bütün türk vətəndaşlarının soyadı olmasını tələb edən Soyadı qanununa görə o, Çırpan soyadını seçdi.
-
1935-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisinə seçilən 18 qadın millət vəkili. -
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin tribunasında çıxış edərkən
.jpg)
İstinadlar
redaktə- ↑ Duroğlu, Sibel (2007). "Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri Arxivləşdirilib 2015-02-07 at the Wayback Machine" (PDF). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), s. 69–72.
- ↑ 1 2 3 Emin Karakuş, 40 yıllık bir gazeteci gözü ile İşte Ankara, Hür Yayın ve Ticaret, 1977, p. 22.
- ↑ 1 2 A. Afetinan, Tarih’ten bugün’e, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1970, p. 164.
- ↑ 1 2 A. Afetinan, Cumhuriyetʼin Ellinci yılı için Köylerimiz, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1978, p. 8.
- ↑ 1 2 The Turkish Woman (1919–1923), Basın Yayın Genel Müdürlüğü, p. 36.
- ↑ İşte mebus olacak kadın., A. Afetinan, Kemal Atatürk'ü Anarken, Güzel Sanatlar Matbaası, 1956, p. 67.