Helenium

Helenium (lat. Helenium) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Yeganə Helenium autumnale (L. 1753) növü məlumdur.

Helenium
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Asteroideae Triba: Helenieae Yarımtriba: Gaillardiinae Cins: Helenium
Beynəlxalq elmi adı
Helenium L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   36005 NCBI   53720 EOL   37974

Cinsin adı Troya müharibəsinə səbəb olmuş əfsanəvi gözəl Yelenanın adından götürülmüşdür. Heleniumun 30-a yaxın növü Şimali və Mərkəzi Amerikanın enliyarpaqlı bitkilər qurşağından tropiklərə qədər bitir. Gülçülükdə 6 növündən istifadə olunur. Onlardan payız heleniumu (N.autumnale) xüsusilə məşhurdur. Bu, salaqgövdəli və çoxsaylı səbətləri yumşaq çiçəkqrupu əmələ gətirən bitkidir. Dilcik şəkilli çiçəkləri açıq-sarı, qonur, qırmızı rəngdə, boruşəkilli çiçəkləri isə sarı, ya da qonur rənglidir. Payız heleniumunun vətəni ABŞ-nin və Kanadanın şərqidir. Gülçülükdə 1729-cu ildən istifadı olunur. Helenium əsasən toxumla çoxaldılır. Toxumlardan alınan bitkilər əkindən bir il sonra çiçəkləyir. Çox vaxt helenium yazda, ya da payızda kolun bölünməsi və ya qələmlərlə də çoxaldılır. Qələm üçün hündürlüyü 10-15 sm olan birillik zoğlar yararlıdır.

Sinonim

• Heleniastrum autumnale (L.) Kuntze
• Helenium canaliculatum Lam.
• Helenium latifolium Mill.
• Helenium macranthum Rydb.
• Helenium montanum Nutt.
• Helenium parviflorum Nutt.

Məlumat mənbəsi

1. Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine