Homo duplex — XIX əsrin makro-sosioloqu Emil Dürkheym tərəfindən insanın bir tərəfdən instinktlər, istək və iştahla idarə olunan, digər tərəfdən isə əxlaq və cəmiyyətin yaratdığı digər elementlərlə idarə olunan bioloji orqanizm olduğu haqqında irəli sürülmüş fikir. İnsana "heyvan" təbiətindən kənara çıxmağa imkan verən, xüsusi normativ sistem tətbiq edən və davranışı tənzimləyən bir yol olan ən ümumi dindir.[1]

Dürkheymə görə, nəzarətsiz qalan fərdiyyətçilik bədbəxtliyə və ümidsizliyə səbəb olan eqoist istəkləri boğmaq üçün bir ömür boyu axtarışa aparır. Digər tərəfdən, kollektiv şüur iradə üzərində bir yoxlama rolunu oynayır. Bu, sosiallaşma nəticəsində yaranır. Yüksək anomik cəmiyyətlər ailə, kilsə, icma və digər bu kimi zəif ilkin qrup münasibətləri ilə xarakterizə olunur.

Ziqmund Freyd bu fikirlərdən "Sivilizasiya və onun narazılıqları" adlı essesində istifadə etmişdir. O, yazmışdır ki, sivilizasiya təmkinlə yaradılır və "instinktdən imtina üzərində qurulur".

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. David Foster Wallace, Consider the Lobster and Other Essays

Əlavə ədəbiyyat redaktə

  • Jerzy Szacki, Durkheim, Common Knowledge, Warsaw 1964, p. 251.
  • Steve Taylor, Durkheim and the Study of Suicide, Macmillan, 249 pp, July 1982, ISBN 0 333 28645 6
  • Emile Durkheim and Steven Lukes, (translated by W.D. Halls), The Rules of Sociological Method and Selected Texts on Sociology and its Method, Macmillan, 264 pp, November 1982, ISBN 0 333 28071 7