Horbadeğ

Horbadeğ
Orbatex
	Kənd
Horbadeğ; Orbatex
	39°53′41″ şm. e. 45°20′08″ ş. u.
Ölkə	Ermənistan
Region	Dərələyəz mahalı
Rayon	Keşişkənd rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	1.880 m
Saat qurşağı	UTC+4
Əhalisi
Əhalisi	242 nəf. (2011);
Rəsmi dili	erməni dili;
	Xəritəni göstər/gizlə Horbadeğ; Orbatex
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Horbadeğ, Orbatex — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indiki Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonunda kənd.^[2]

Tarixi redaktə

Rayon mərkəzindən 13 km şimal-qərbdə, Erdəpin kəndinin yaxınlığında yerləşir. Kəndin adı erməni mənbələrində Xorvadeğ formasında da qeyd edilir^[3].

Fikrimizcə, kəndin adı türk dilində "çuxur, xəndək", "yarğan" mənalarında işlənən or sözü ilə ^[4], fars dilində "kənd, qışlaq" mənasında işlənən değ (dex) sözünün^[5]^[6] birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Türk dilində "yarğan, çuxur", "xəndək" mənasında işlənən or (hor) sözü erməni dilində xor, xorf formalarında işlənir^[7].

Toponimin əvvəlindəki "h" samiti əlavə edilmiş səsdir. Or (hor) və değ sözlərinin arasındakı "ba" isə bitişdiricidir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir.

Əhalisi redaktə

Kənddə 1831-ci ildə 35 nəfər, 1873-cü ildə 263 nəfər, 1886-cı ildə 342 nəfər, 1897-ci ildə 406 nəfər, 1904-cü ildə 592 nəfər, 1914-cü ildə 651 nəfər, 1916-cı ildə 503 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır^[8].

1918-ci ildə kənd ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq sakinləri deportasiya olunmuş və kəndə xaricdən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalanlar öz yurdlarına qayıda bilmişdir. Burada ermənilərlə yanaşı 1922-ci ildə 38 nəfər, 1926-cı ildə 65 nəfər, 1931-ci ildə 100 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır^[8].

Burada yaşayan azərbaycanlılar 1948–1949-cu illərdə SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə, 1988-ci ildə isə Ermənistan dövlətinin xüsusi göstərişi ilə zorla Azərbaycana köçüriilmüşdür. İndi burada ermənilər yaşayır.

İstinadlar redaktə

↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2
↑ Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.92
↑ Севортян Э.В. Этимологический словарь тюркских языков (Общетюркские и межтюркские основы на гласные), М., "Наука", 1974. s.466–467
↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.177
↑ Ərəb və fars sözləri lüğəti, Bakı, Azərb. SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1966. s.139
↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.596
↑ ¹ ² Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.92–93, 160–161

Həmçinin bax redaktə

[_fafda75e3c3b3e61-1] Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).

[2] İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002. ISBN 5-8066-1452-2

[3] Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.92

[4] Севортян Э.В. Этимологический словарь тюркских языков (Общетюркские и межтюркские основы на гласные), М., "Наука", 1974. s.466–467

[5] Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.177

[6] Ərəb və fars sözləri lüğəti, Bakı, Azərb. SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1966. s.139

[7] Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., "Мысль", 1984. s.596

[Qorqodyan_Z_1932-8] ¹ ² Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.92–93, 160–161

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]