Körpücük sümüyünün sınıqları
Körpücük sümüyünün sınıqları — çiyinə olan bir başa və ya dolayısı ilə olan travma nəticəsində baş verir.[1]
| Körpücük sümüyünün sınıqları | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | S42.0 |
| XBT-9 | 810 |
| MedlinePlus | 001588 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu sınıqlar çox geniş yayılmışdır və təcili tibbi yardım həkiminin praktikasında çox tez-tez rast gəlinir.[1] Əsasən qabağa uzadılmış əlin və çiyin sümüklərinin üstünə yıxıldıqda belə sınıqlar baş verir.[2]
Travma nəticəsində baş verən sınıqlar sırasında körpücük sümüyü sınıqları təxminən 2,6% hallarda müşahidə edilir. Bu sınıqlar daha çox uşaq və gənclərdə müşahidə edilir. Körpücük sümüyü sınıqlarının üçdə biri 13–20 yaş arasında olan xəstələrin payına düşür. 20 yaşdan sonra körpücük sümüyü sınıqlarının sayı azalmağa doğru gedir və yenidən ahıllıq dövründə artmağa başlayır. Bir sıra araşdırmalardan bəllidir ki, körpücük sümüyü sınıqlarının təxminən 69% sümüyün orta 1/3 hissəsinə, 28%-i distal 1/3 hissəsinə və 2,8%-i isə proksimal 1/3 hissəsinə düşür. Distal 1/3 hissənin sınıqları öz növbəsində 3 tipə bölünür. Məhz sınığın lokalizasiyası körpücük sümüyü sınıqlarının təsnifatının əsasını təşkil edir.[1]
Əlamətləri
redaktəKörpücük sümüyünün sınıqlarında əmələ gələn əlamətlər bunlardır:[3]
İlk tibbi yardım
redaktəQoltuqaltı nahiyəyə 5–7 sm ölçüsündə parça yastıqca qoyulur. Sonra enli bint ilə əli, dirsək oynağı ilə birlikdə, bədənə kip bintləyirlər. Bint yerinə hər hansı parçanı istifadə edərək düyünü əks tərəfdə düyünləmək lazımdır. Daha etibarlı fiksasiya yumşaq səkkizvari sarğıların, yaxud arxada bağlanan halqaların köməyi ilə əldə edilir.[3]
Müalicə
redaktəKörpücüyün proksimal 1/3 hissəsinin sınıqlarında ortopedik cərrahın cəlb edilməsi mütləqdir, belə ki, bu tip zədələnmələrdə yanaşı ciddi zədələrin baş verməsi ehtimalı yüksək olur. Açıq sınıqların təcili olaraq cərrahi bərpası təmin edilməlidir. Eyni zamanda, torakal (döş qəfəsi daxili) və ya neyrovaskulyar zədələnmənin olması şübhə altındadırsa, sınığın cərrahi bərpası təmin edilməlidir. Körpücüyün stress səbəbindən baş vermiş yərdəyişməsiz sınıqlarının müalicəsi konservativ yolla aparılır. Bu məqsədlə buz, analgetiklər və çiyindən asma sarğı istifadə edilə blər.[1]
Həmçinin bax
redaktə- Körpücük sümüyü;
- Sınıqlar;
- Sarğı;
- Zədə;
- Yara.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 "Körpücük sümüyünün sınıqları" (az.). www.uptodate.az. 2020-07-22. 2020-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-23.
- ↑ R.N.Soltanov, N.İ.Mirzəyev, S.H.Bəbirova, R.Ə.Atakişiyeva. Həyat Fəaliyyətinin Təhlükəsizliyi və Fövqəladə hallarda ilk yardımın xüsusiyyətləri. Bakı: 2019. 2020. səh. 42.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 R.N.Soltanov, N.İ.Mirzəyev, S.H.Bəbirova, R.Ə.Atakişiyeva. Həyat Fəaliyyətinin Təhlükəsizliyi və Fövqəladə hallarda ilk yardımın xüsusiyyətləri. Bakı: 2017. 2020. səh. 43.