Kardioskleroz

Kardioskleroz (yun. καρδία "ürək" və σκληρός "bərk" söz.) — ürək əzələsinin patologiyası, miyokardda birləşdirici çapıq toxumasının böyüməsi, əzələ liflərinin dəyişdirilməsi və klapanların deformasiyası ilə xarakterizə olunur.

Kardioskleroz sahələrinin inkişafı miokard liflərinin məhv olduğu yerdə baş verir, bu da əvvəlcə kompensasiyaedici miokard hipertrofiyasına, sonra nisbi qapaq çatışmazlığının inkişafı ilə ürəyin genişlənməsinə səbəb olur. Kardioskleroz koronar damarların aterosklerozu, koronar ürək xəstəliyi, müxtəlif mənşəli miokardit, miokard distrofiyasının nəticəsidir.

Təsnifatı

Morfoloji cəhətdən kardioskleroz iki növ olur: mərkəzi və diffuz.

Etiologiyasından asılı olaraq kardioskleroz aşağıdakılara bölünür:

• infarktdan sonrakı kardioskleroz — miyokard infarktından sonra inkişaf edir, bir qayda olaraq mərkəzi xarakter daşıyır;
• aterosklerotik kardioskleroz — koronar damarların aterosklerozu nəticəsində inkişaf edir, diffuz xarakter daşıyır;
• postmiokardit kardioskleroz — miyokardda iltihablı proses nəticəsində inkişaf edir, diffuz xarakter daşıyır;
• anadangəlmə kardioskleroz — kollagenozlar və subendokardial fibroelastoz kimi anadangəlmə xəstəliklər səbəbindən baş verir.

Simptomları

Orta və diffuz kardioskleroz çox vaxt klinik olaraq simptomsuz keçir. Diffuz kardiosklerozun diaqnozu üçün əsas simptomlar ürək çatışmazlığı və miyokardın kontraktil funksiyasının pozulmasıdır. Funksional miokard toxumasının daha böyük sahəsi birləşdirici toxuma ilə əvəz olunur.

Ürək döyüntüsü, aritmiya kimi keçiricilik və ritm pozğunluqları həmçinin qeyd olunur. Ürək çatışmazlığı əlamətlərinin inkişafı ilə tənginəfəslik, şişkinlik, ürəkdə ağrı, fiziki gücə dözümlülüyün azalması və s. əmələ gəlir.

Kardioskleroz tədricən irəliləmə və bir neçə ilə qədər davam edən nisbi remissiya dövrlərinin dəyişməsi ilə baş verir.

Diaqnostikası

• Elektrokardioqrafiya (EKQ)
• Exokardioqrafiya
• Maqnit rezonans tomoqrafiya (MRT)
• Kompüter tomoqrafiyası (KT)
• Miokard sintiqrafiyası

Baytarlıqda kardioskleroz

Ürək və koronar damarların divarlarının qalınlaşması ilə miokardda distrofik dəyişikliklər nəticəsində qan dövranı çatışmazlığı səbəbindən atlarda məhdud iş qabiliyyəti və inəklərdə məhsuldarlığın azalması ilə müşayiət olunan ürək zədələnməsidir. Bu xəstəlikdə venoz damarlar adətən çıxır və atlar və inəklərdə venoz təzyiq tez-tez 180–300 millimetr su sütunu olur.

Ədəbiyyat

• Медицинская энциклопедия