Karl Manneim
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Karl Mannheim (27 mart 1893[1][2][…], Budapeşt[3][4] – 9 yanvar 1947[1][2][…], London) — 20-ci əsrin birinci yarısında nüfuzlu alman sosioloqu idi. O , klassik sosiologiyanın əsas siması olmaqla yanaşı , bilik sosiologiyasının banilərindən biridir . Mannheim daha çox özünün "İdeologiya və utopiya" (1929/1936) kitabı ilə tanınır , burada o, qismən və total ideologiyalar , ikincisi isə konkret sosial qruplara xas olan əhatəli dünyagörüşləri, habelə mövcud sosial quruluşlara köhnəlmiş dəstək verən ideologiyalar arasında fərq qoyur. Onun gələcəyə baxan və cəmiyyəti dəyişdirmək təhlükəsi yaradan utopi fikirləri var idi.
| Karl Manneim | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 27 mart 1893[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 9 yanvar 1947[1][2][…] (53 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri |
|
| Əsas maraqları | fəlsəfə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
redaktəUşaqlıq və təhsil
redaktəKarl Mannheim 27 mart 1893-cü ildə Budapeştdə tekstil taciri olan yəhudi əsilli macar ata və yəhudi əsilli alman ananın ailəsində anadan olub. İlk təhsili həmin şəhərdə olmuş, Budapeşt Universitetində fəlsəfə və ədəbiyyat üzrə təhsil almışdır, baxmayaraq ki, o, təhsilini artırmaq üçün Berlinə (burada Georg Simmel ilə birlikdə oxuduğu yer) və Parisə getmiş, 1999-cu ilin əvvəlində Macarıstana qayıtmışdır. Birinci Dünya müharibəsi . O, Budapeşt Universitetində fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini və Heidelberq Universitetində daha çox ixtisas dərəcəsi almışdır .
Akademik karyera
redaktəMüharibə zamanı o, bir sıra nüfuzlu intellektual dairələrdə iştirak edirdi: Mixael Polaninin də iştirak etdiyi Karl Polanyi tərəfindən yaradılmış Qalileo Dərnəyi, Oscar Jaszi tərəfindən təşkil edilən Sosial Elmlər Assosiasiyası və Dyörgy Lukács -ın rəhbərlik etdiyi Sonntagskreis və ya 'Bazar Dərnəyi' . Macarıstan Sovet Respublikasının qısa müddətində, 1919-cu ildə Mannheim dostu və mentoru Lukacsın himayəsi sayəsində Budapeşt Universitetinin Pedaqoji İnstitutunda dərs deyirdi , kommunizmə siyasi dönüşünü bölüşmədi. . Hortinin Macarıstan regenti kimi yüksəlməsindən sonra həm Mannheim, həm də Lukács sürgünə göndərildi . Mannheim Almaniyada sürgün seçdi və 1920–1933-cü illərdə orada olub.
1921-ci ildə o, daha çox Julia Lang kimi tanınan psixoloq Juliska Károlyné Lang ilə evləndi. O, tez-tez tanınmasa da, Lang Mannheim ilə bir çox əsərlərində əməkdaşlıq etdi və Mannheim-ın bir sıra tələbələri ilə birlikdə bir çox əsərlərini ölümündən sonra nəşr etmək üçün bir araya gətirdi.
Heydelberqdə fəlsəfə öyrətmək üçün sponsor əldə etmək üçün uğursuz cəhddən sonra Mannheim 1924-cü ildə tanınmış sosioloq Maks Veberin qardaşı, alman sosioloqu Alfred Veber və Emil Ledererin rəhbərliyi altında işə başladı . 1926-cı ildə Mannheim sosial elmlər fakültəsi tərəfindən öz habilitasiyasını qəbul etdi və beləliklə, Heidelberg-də sosiologiya dərsləri vermək tələblərini yerinə yetirdi. Mannheim bu vəzifə üçün digər rəqiblər arasında seçildi, onlardan biri Valter Benjamin idi. 1929–1933-cü illərdə Frankfurt-Mayn İohan Volfqanq Höte Universitetində sosiologiya və siyasi iqtisad professoru vəzifəsində çalışmışdır . Norbert Elias və Hans Gerth 1930-cu ilin yazından 1933-cü ilin yazına qədər onun köməkçiləri kimi çalışdı, Elias isə baş tərəfdaş kimi. Daha sonra DDR-də görkəmli şəxsiyyətə çevrilən Greta Kuckhoff , 1933-cü ilin əvvəlində London İqtisadiyyat Məktəbində (LSE) oxumaq və Mannheim-in mühacirətinə hazırlaşmaq üçün Frankfurtda onun inzibati köməkçisi idi.
1933-cü ildə Mannheim dövlət qulluğunu təmizləmək üçün antisemit qanunun şərtlərinə əsasən professorluq vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı və sürgünə göndərildi. Nasist rejimindən qaçıb Britaniyada məskunlaşdıqdan sonra Mannheim ölümünə qədər akademik sürgünlərə yardım proqramı çərçivəsində London İqtisadiyyat Məktəbində Sosiologiya üzrə müəllim oldu.
1941-ci ildə London Universitetinin Təhsil İnstitutunun direktoru Ser Fred Klark onu müharibə şəraitində LSE-də azalan rolu ilə birlikdə yarımştat əsasda sosiologiyadan dərs deməyə dəvət etdi. 1946-cı ilin yanvarında Təhsil İnstitutuna ilk sosiologiya professoru təyin edildi, bir il sonra Londonda ölümünə qədər bu vəzifəni tutdu. Mannheim İngiltərədə olduğu müddətdə JH Oldham tərəfindən çağırılan, TS Eliotun da üzvü olduğu, cəmiyyətdə din və mədəniyyətin rolu ilə bağlı xristian diskussiya qrupu olan ' The Moot'da görkəmli rol oynamışdır . O, sosial elmlər üzrə geniş Routledge seriyasının redaktorluğu vasitəsilə nüfuz sahibi oldu. İntellektual və coğrafi miqrasiyadan biri olan Mannheim həyatı üç əsas mərhələyə bölünür: Macar (1919-cu ilə qədər), Alman (1919–1933), İngilis (1933–1947). Onun dəyərli həmsöhbətləri arasında György Lukács , Oszkár Jaszi , Georg Simmel , Martin Heidegger , Edmund Husserl , Karl Marks , Alfred and Max Weber , Max Scheler və Wilhelm Dilthey var idi . O, öz işində alman tarixçiliyi , marksizm , fenomenologiya , sosiologiya və ingilis-amerikan nəzəriyyəsindən əldə edilən elementləri müxtəlif üsullarla sintez etməyə çalışdı.praqmatizm .
Ölüm
redaktəMannheim 9 yanvar 1947-ci ildə 53 yaşında anadangəlmə zəif ürək səbəbiylə Londonda vəfat etdi. Ölümündən qısa müddət əvvəl o, Avropa YUNESKO -nun rəhbəri olmağa dəvət edildi, təəssüf ki, bu təklifi qəbul edə bilmədi. O, Qolders Yaşıl Krematoriumda yandırıldı və külləri oradakı kolumbariyə bir qabda qoyuldu, sonradan arvadınınkləri ilə qarışdırıldı. Əvvəlcə planlaşdırılmış bir cütlük olaraq Ziqmund Freydin qarşısına qoyuldu , lakin Freyd sonradan başqa yerə köçürüldü.
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Karl Mannheim // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118577190 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ 1 2 Find a Grave (ing.). 1996.
