Konrad sərhəddi

Konrad sərhəddi (ing. Conrade discontinuity) — seysmik dalğaların sürətinin artması ilə müəyyən edilən yer qabığının qranit (yuxarı) və bazalt (aşağı) təbəqələrini ayıran şərti sərhəd. Konrad sərhəddindən keçərkən uzununa seysmik dalğaların sürəti təxminən 6-dan 6,5 km/s-ə qədər kəskin şəkildə artır. Bir sıra yerlərdə səth izlənilmir və seysmik dalğaların sürətləri dərinliyə doğru tədricən artır. Bəzən, əksinə, sürətlərin kəskin artmasının bir neçə səthi izlənilir.

Konrad sərhəddi materik qabığının müxtəlif bölgələrində 15–20 km dərinlikdə izlənilir, lakin okean qabığının altında rast gəlinmir.

Yaranması

1925-ci ildə Alp dağlarında zəlzələni tədqiq edərkən sərhədin mövcudluğunu təyin etmiş Avstriya geofiziki V. Konradın şərəfinə adlandırılmışdır.

Bununla belə, 1960-cı illərdən başlayaraq bu nəzəriyyə geoloqlar arasında fəal şəkildə mübahisə edilir, çünki Konrad sərhəddin dəqiq geoloji əhəmiyyəti hələ də aydınlaşdırılmayıb. Kola dərin quyunun qazılması zamanı da müəyyən edilməmişdir. Amfibolit fasiyasından qranulit fasiya metamorfizminə keçidi təmsil etməsi ehtimalını Vredefort strukturunun yuxarı mərkəzi hissəsinin və onu əhatə edən Kaapvaal kratonunun müşahidələri ilə təsdiq edilmişdir.^[1]

Haqqında

Konrad sərhəddi materik qatın yuxarı və aşağı təbəqələri arasındakı sərhəd hesab olunur.^[2] 20-ci əsrin ortalarına qədər kontinental bölgələrdə yer qabığının üst hissəsi qranit kimi (sial, silisium-alüminium üçün) turş süxurlardan, aşağı hissəsi isə daha çox maqneziumla zəngin bazalt kimi (sima, silisium-maqnezium üçün) əsasi süxurlardan ibarət olduğu düşünülürdü. Beləliklə, o dövrün seysmoloqları Konrad sərhəddi kimyəvi cəhətdən fərqli iki təbəqənin - sial və simanın açıq təmasına uyğun olduğunu hesab etmişlər.^[3]

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ Muundjua, M.; Hart R.J.; Golder S.A.; Carporzen L.; Galdeano A. "Magnetic imaging of the Vredefort impact crater, South Africa". Earth and Planetary Science Letters. 261 (3–4). 2007: 456–468. Bibcode:2007E&PSL.261..456M. doi:10.1016/j.epsl.2007.07.044.
↑ Lowrie, W. Fundamentals of Geophysics. Cambridge University Press. 1997. 149. ISBN 9780521467285. 25 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2012.
↑ Kearey, P.; Klepeis K.A.; Vine F.J. Global Tectonics (3). John Wiley & Sons. 2009. 19–21. ISBN 9781405107778. 25 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2012.

Xarici keçidlər

[Muundjua-1] Muundjua, M.; Hart R.J.; Golder S.A.; Carporzen L.; Galdeano A. "Magnetic imaging of the Vredefort impact crater, South Africa". Earth and Planetary Science Letters. 261 (3–4). 2007: 456–468. Bibcode:2007E&PSL.261..456M. doi:10.1016/j.epsl.2007.07.044.

[Lowrie-2] Lowrie, W. Fundamentals of Geophysics. Cambridge University Press. 1997. 149. ISBN 9780521467285. 25 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2012.

[Kearey-3] Kearey, P.; Klepeis K.A.; Vine F.J. Global Tectonics (3). John Wiley & Sons. 2009. 19–21. ISBN 9781405107778. 25 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2012.

[1]

[2]

[3]