Lionel Jospen (fr. Lionel Jospin; 12 iyul 1937[1][2][…], Mödon[d]) — fransız siyasi-sosialist, baş nazir (1997–2002).

Lionel Jospen
fr. Lionel Jospin
3 iyun 1997 – 6 may 2002
Avropa Parlamentinin deputatı[d]
24 iyul 1984 – 12 may 1988
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 12 iyul 1937(1937-07-12)[1][2][…] (86 yaş)
Doğum yeri
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, universitet müəllimi[d]
Dini Kalvinizm

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya redaktə

Paris yaxınlığında Medon şəhərində anadan olub. Orduda xidmət etdikdən sonra 1963-cü ildə Dövlət İdarəetmə Məktəbinə daxil oldu. Siyasi Elmlər İnstitutunu da bitirib.

Gəncliyində o, sonradan gizlətdiyi Trotskiçi idi. Fransua Mitteranın yaxın tərəfdaşı idi və 1981-ci ildə respublika prezidenti seçildikdən sonra Fransa Sosialist Partiyasının sədri oldu. Müxtəlif nazir vəzifələrini tutub. 1995-ci ildə partiya prezident seçkilərində vəzifəsindən istefa verən Mitterrandın yerinə namizəd olaraq irəli sürüldü, ilk turdan sonra birinci yeri tutdu, ancaq ikinci turda yeni prezident olan Jak Şirak'a məğlub oldu. 1997-ci ildə sosialistlər erkən parlament seçkilərində qalib gəldi və Şirak rəqibinə baş nazir olaraq hökumət qurmağı tapşırdı. Jospin, təxminən beş il bu vəzifədə çalışmışdır.

2002-ci ildə Baş nazir Jospin yenidən prezidentliyə namizədliyini elan etdi, lakin daha yeni, daha utancverici və sensasiyalı bir məğlubiyyətə uğradı: ikinci dövrəyə girə bilmədi və sonra Şirakın böyük bir marj ilə məğlub etdiyi ultrasəsçi Jan-Marie Le Pen üçün darıxdı. Bundan sonra Jospin təkcə baş nazir və partiya sədri vəzifəsindən istefa vermədi, ümumilikdə siyasətdən (2005-ci ildə qısa müddətdə ictimai açıqlamalara qayıtdı, Avropa konstitusiyası layihəsi üçün təşviqat verdi, yenə də uğursuz oldu). Əyalətdəki bütün güc, UMP adlanan və ya prezident çoxluğu üçün Birlik olan Şirak tərəfdarlarının geniş koalisiyasından gəldi: onu həm sonrakı baş nazirlər, həm də Raffaren və de Villepin təmsil etdi.

O vaxtdan bəri, sosialistlər dərin böhran vəziyyətində idilər, yalnız 2006-cı ildə gənclərin "ilk əmək müqaviləsi" qanununa qarşı kütləvi hökumət əleyhinə etirazlarından sonra yaranmağa başladılar. Bu zaman Jospinin mümkün prezidentlik ambisiyaları haqqında yenidən söhbətlər başladı: 2006-cı ilin oktyabrında sosialistlər arasında daha çox populyar olan Segolen Royalın prezidentlik ambisiyalarına kəskin şəkildə qarşı çıxmasına baxmayaraq, partiya buna baxmayaraq 16 noyabr prezident seçkilərində namizədliyini irəli sürdü.

Siyasi karyerası redaktə

Yüksək səviyyədə redaktə

Dövlət İdarəçilik Məktəbini bitirdikdən sonra Xarici İşlər Nazirliyinin İqtisadiyyat şöbəsinə daxil oldu.

  • 1965–1967 — Xarici Əlaqələr Nazirliyinin baş katibi
  • 1971-ci ildə ilk dəfə Milli Məclisə seçildi.
  • 1984–1988 — Avropa Parlamentinin üzvü
  • 1988 — Fransanın təhsil naziri
  • 1989–1991 — Milli Təhsil, Gənclər və İdman naziri
  • 1991–1992 — Təhsil naziri
  • 1997–2002 — Fransanın Baş naziri
  • 2015 — b. q. — Konstitusiya Şurasının üzvü[3]

Yerli səviyyədə redaktə

  • 1977–1986 — Paris Şurasına seçildi
  • 1988–1992 — Yuxarı Garonne Baş Şurası
  • 1992–1997 — Orta Pyrenees Regional Şurası
  • 1992–2002 — Yuxarı Garonne Baş Şurası

Partiya xətti ilə redaktə

  • 1971-ci ildə Sosialist Partiyasına qoşuldu, 1977-ci ildə isə onun milli katibi oldu[4].
  • 1981-ci ildə prezidentliyə namizəd Francois Mitterrand üçün kampaniyaya rəhbərlik etdi
  • 1981–1988 — Sosialist Partiyasının birinci katibi
  • 1983–1988 — Sosialist İnternationalın sədr müavini. 1989-cu ildə — Sosialist İnternationalın fəxri sədri.
  • 1995–1997 — Sosialist Partiyasının birinci katibi</ref>.
  • 1995–1997 — первый секретарь Социалистической партии[5][6]

Mükafatlar redaktə

  • Polşa Respublikasının qarşısında Böyük Fəxri Orden (2000)[7]
  • Milli Fəxri Ordenin Böyük Xaç
  • Fəxri legionun böyük zabiti
  • Kvebek Milli Sifariş Məmuru
  • Rumıniya Ulduz Ordeninin Böyük Xaç
  • Bethlehem 2000 Medalı (Fələstin Milli İdarəsi, 2000)[8].

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 Lionel Jospin // Sycomore (fr.). / Assemblée nationale
  2. 2,0 2,1 Lionel Jospin // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. "Лионель Жоспен стал членом Конституционного совета Франции". 2016-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-09.
  4. Honorary Presidents Arxivləşdirilib 2013-05-14 at the Wayback Machine XVIII Congress of the Socialist International, Stockholm 20–22 June 1989 (ing.)
  5. Жоспен Лионель [ölü keçid] // Политическое образование
  6. "Лионель Жоспен". 2018-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-09.
  7. "Internetowy System Aktów Prawnych". 2012-01-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-09.
  8. Medal of Bethlehem, 2000 Arxivləşdirilib 2021-02-27 at the Wayback Machine  (ing.)