Lyudviq Çibirov (oset. Цыбырты Алексейы фырт Людвиг; 19 noyabr 1932, Sxinval) — Sovet və Cənubi Osetiyalı siyasətçi, tarixçi, publisist, Cənubi Osetiya Respublikasının ilk prezidenti (1996–2001).

Lyudviq Çibirov
oset. Цыбырты Алексейы фырт Людвиг
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Цыбырты Людвиг
Doğum tarixi 19 noyabr 1932(1932-11-19) (91 yaş)
Doğum yeri
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, tarixçi
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası

redaktə

19 noyabr 1932-ci ildə Gürcüstan SSR, Cənubi Osetiya Muxtar Vilayətinin Tsxinvali rayonunun Zar kəndində anadan olmuşdur. Tsxinvalidəki 2 nömrəli orta məktəbi bitirir. 1956-cı ildə Kosta Xetaqurova adına Şimali Osetiya Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Tarix fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə sonlandırır. Etnoqraf, tarix elmləri doktoru (1978-ci ildən), professor (1981-ci ildən), Cənubi Osetiya Dövlət Pedaqoji İnstitutunun rektoru olur.

Siyasi fəaliyyət

redaktə

1993-cü ilin oktyabrından Cənubi Osetiya Respublikası Ali Şurasının sədri, ölkənin başçısı olur. 16 may 1996-cı ildə Lyudviq Çibirov və Gürcüstan Respublikasının Prezidenti Eduard Şevardnadze Moskvada Gürcüstan-Osetiya münaqişəsinin Tərəfləri arasında Təhlükəsizliyin Təmin Edilməsi və Qarşılıqlı Etimadın Gücləndirilməsi Tədbirləri haqqında Memorandumu imzalayır. Bu sənəd tərəflərin məqsədlərinə çatmaq üçün güc tətbiq etməkdən imtina etmələrini təsdiqləyir.

10 noyabr 1996-cı ildə Cənubi Osetiyanın ilk Prezidenti seçilir. 2001-ci ildə prezident seçkilərində Eduard Kokoytıya məğlub olur.

Mükafatları

redaktə

2008 — Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi[1].

18 noyabr 2007 — Dostluq ordeni (Cənubi Osetiya).

21 noyabr 2012 — Cənubi Osetiya Respublikasının Əməkdar Elm Xadimi — tarixi Qafqazşünaslığın inkişafına verdiyi böyük töhfəyə, Osetiya xalqının etnologiyası, tarixi və mədəniyyəti sahəsində görkəmli elmi nailiyyətlərinə görə[2].

19 dekabr 2012 — Şərəf ordeni (Cənubi Osetiya) — Cənubi Osetiya Respublikasının dövlətçiliyinin formalaşmasına və möhkəmlənməsinə verdiyi böyük şəxsi töhfəsinə, fəal ictimai-siyasi və elmi-pedaqoji fəaliyyətinə və 80 illik yubileyi ilə əlaqədar[3].

Elmi fəaliyyəti

redaktə

Osetinşunas. Osetin və rus dillərində 160-dan çox elmi əsərin müəllifidir. Əsərləri Osetin xalqının və Qafqazın digər xalqlarının etnoqrafiyası, tarixi və mədəniyyəti mövzusuna həsr olunmuşdur.

Əsas əsərlər:

  • "Osetiya xalqı evi",
  • "Osetin xalqının kənd təsərrüfatı təqvimi",
  • "Osetinlərin mənəvi mədəniyyətinin ən qədim təbəqələri",
  • "Vaso Abayev ilə görüşlər",
  • "Osetiya və osetinlər haqqında Qafqazın dövri mətbuatı"
  • "Osetin xalq bayramları" (Vladiqafqaz, 1998).

2003-cü ildən bəri Lüdviq Çibirovun rəhbərlik etdiyi müəlliflər qrupu olan Osetin xalqının Universal Folklor və Etnoqrafik Ensiklopediyası üçün materiallar toplayır və məqalələr yazır. 2013-cü ildə onun rəhbərliyi altında Osetiya Etnoqrafik Ensiklopediyasının təqdimatı olur. Lüdviq Çibirov layihənin müəllifi, baş redaktoru və işçi qrupunun rəhbəri olmuşdur.

İstinadlar

redaktə
  1. ""Успех республики — это и ваш труд"". 2008-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
  2. "Указ "0 присвоении почетного звания "Заслуженный деятель науки Республики Южная Осетия" Чибирову Л. А."". 2015-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
  3. "" Указ "О награждении Орденом Почета Чибирова Л. А." Официальный сайт Президента Республики Южная Осетия". 2015-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.

Mənbə

redaktə