Məkkə şərifliyi

Məkkə şərifliyi
	Şəriflik
Məkkə şərifliyi
	ərəb. شريف مكة‎
	Bayraq
	; Osmanlı İmperiyası tərkibində muxtar Məkkə şərifliyi
← → 968 — 1925 ;
Paytaxt	Məkkə
Dövlət dini	Zeydi (Şiə) İslam; Sünni İslam (sonra)
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məkkə şərifliyi (ərəb. شريف مكة‎) və yaxud Hicaz şərifliyi^[1] — 968-ci ildən 1813-cü ilə qədər Ərəbistan yarımadasında mövcud olmuş dövlət. 1517-ci ildən etibarən Osmanlı İmperiyasının tərkibinə daxil olmuş,^[2] ancaq müstəqilliyini tam itirməmişdi.^[2] Osmanlı imperiyasının tərkibində olan Osmanlı Ərəbistanı torpaqlarında öz muxtariyyətlərini qoruyub saxlamışdılar. Məkkə şərifliyi bir qayda olaraq Məhəmməd Peyğəmbərin nəvəsi Həsən bin Əlinin nəsli^[3] tərəfindən idarə edilirdi.

Tarixi redaktə

1517-ci ildə bölgə Osmanlılar tərəfindən işğal edilir^[2]. Ancaq, Osmanlılar şəriflərin hakimiyyətinə toxunmadılar. Osmanlı İmperiyasının zəifləməsi ilə Hicaz, Nəcd və Ərəbistanın digər bölgələrində Vəhhabilər müstəqilləşməyə meyl göstərdilər. Misir hakimi Qavalalı Mehmed Ali Paşanın oğlu Əhməd Tosun Paşa 1813-cü ildə Hicaza təşkil etdiyi hücumda vəhhabiləri məğlub edir və bölgəni Osmanlılar adına idarə edir. 1845-ci ildə Osmanlı hökuməti Hicaz şərifliyini ləğv etdirir. Yerinə Hicaz vilayəti təşkil edilir. 1916-cı ildə Hüseyn bin Əlinin başçılığında ərəblərin üsyanı nəticəsində bölgə müstəqillik qazandı^[4] və Hicaz krallığı yaradılır^[4].

Məkkə şərifləri redaktə

1517–1566 -Şərif Əli
1566–1601 — Şərif Qalib
1797–1803 — Qavalalı Mehmet Əli Paşa
1908–1916 — şərif Hüseyin ibn Əli

Həmçinin bax redaktə

Qeydlər redaktə

İstinadlar redaktə

↑ Randall Baker (1979). King Husain and the Kingdom of Hejaz. The Oleander Press. p. 2.
↑ ¹ ² ³ "Hejaz (region, Saudi Arabia) -- Britannica Online Encyclopedia". 2015-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-18.
↑ Gerhard Böwering; Patricia Crone; Mahan Mirza (2011). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. p. 190.
↑ ¹ ² Francis E. Peters (1994). Mecca: A Literary History of the Muslim Holy Land. Princeton University Press. p. 397

[1] Randall Baker (1979). King Husain and the Kingdom of Hejaz. The Oleander Press. p. 2.

[historyhicaz-2] ¹ ² ³ "Hejaz (region, Saudi Arabia) -- Britannica Online Encyclopedia". 2015-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-18.

[3] Gerhard Böwering; Patricia Crone; Mahan Mirza (2011). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. p. 190.

[hicazking-4] ¹ ² Francis E. Peters (1994). Mecca: A Literary History of the Muslim Holy Land. Princeton University Press. p. 397

[1]

[2]

[3]

[4]