Martqopi döyüşü (gürc. მარტყოფის ბრძოლა) 1625-ci ildə Gürcüstan Kartli çarlığı və Səfəvilər arasında hərbi qarşıdurma. General Georgi Saakadzenin rəhbərliyi ilə gürcülər I Şah Abbas-ın Səfəvi dəstəsini darmadağın etdilər.
| Martqopi döyüşü |
|---|
| Tarix |
25 mart 1625 |
| Yeri |
Martqopi yaxınlığı |
| Nəticəsi |
Gürcüstanın həlledici qələbəsi |
|
|
|
|
|
ehtimal ki daha az
|
30,000[1]
|
|
|
çox az, bəlkə də bir neçə yüz
|
27,000[1]
|
|
|
|
1625-ci ilin yazında yaxınlaşan qiyamın qarşısını almaq üçün I Şah Abbas Qaraçaqay xanın komandanlığı ilə qoşunlarını Gürcüstana göndərdi. Kartlidə kütləvi qırğın və deportasiya siyasətini həyata keçirməyə çalışdı. Göründüyü kimi Şah Georgini Səfəvi generalına müşavir təyin etdikdən sonra oğlu Paatanı girov götürdüyü üçün Georgiyə tam etibar etmirdi. Düşmən ordusunda Georgi tərəfində onun başqa bir oğlu Avtandil də var idi. Georginin məsləhəti ilə Qaraçaqay xan qoşununun çox hissəsini Cavaxetiyanın müxtəlif bölgələrinə göndərdi, onların dağılmasını və məğlub olmalarını asanlaşdırdı. Gürcülər uğurlarını baş komandan Saakadzenin hazırlıqlarına borc bilirlər. Üsyan başçılarının planlarına görə gürcülər düşərgəyə planlaşdırılandan daha əvvəl hücum etməli idilər; Saakadze və ətrafındakılar Səfəvi ordusunun komandirlərini öldürməli idilər. Martın 25-də, səhər tezdən Kartli və Kaxetiya qoşunları düşmən düşərgəsinə yaxınlaşdı. Səs-küyü eşidən mühafizəçilər həyəcan siqnalını verdilər. Bütün Səfəvi komandirləri Qaraçaqay xanın çadırına toplaşaraq Georgini də çağırdılar. Georgi Qaraçaqay xanını oğlunun köməyi ilə öldürdü, Avtandil isə Qaraçaqay oğlunun canını aldı. Çox keçmədi ki, Georgi və ətrafındakılar heyrətlənmiş Səfəvi komandirlərini öldürdülər. İkinci komandir Zurab Eristavi (Araqvi şahzadəsi-Kartli Krallığının knyazlığı) rəhbərliyi altında olan gürcülərin geri qalanı o dövrdə heç bir rəhbər olmadan qalan çaşqın düşmənin üstünə girdilər. Bütün axşam şiddətli və qanlı bir qırğından sonra gürcülər sarsıdıcı qələbə qazandılar. Martqopi döyüşü haqqında məlumatlar "Kartlinin həyatı" nda və 17-ci əsrin bir türk salnaməçisi Mustafa Naima tərəfindən verilmişdir. Döyüşün ardından gürcülər Tiflisi aldılar və Səfəviləri başqa bölgələrdən qovdular, döyüşdə iştirak etməyən Şah ordusunun yarısı isə yenə də təsirli bir şəkildə qaldı.[2]
