Murmansk

Murmansk
	Şəhər
Murmansk
	Мурманск
	Gerb
	68°58′ şm. e. 33°05′ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	4 oktyabr 1916
Sahəsi	154,4 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	50 m
Saat qurşağı	UTC+03:00;
Əhalisi
Əhalisi	292.465 nəf. (1 yanvar 2019);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+7 8152
Poçt indeksi	183000
Nəqliyyat kodu	51
	citymurmansk.ru
	Xəritəni göstər/gizlə Murmansk
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Murmansk (rus. Мурман ланнҍ) və ya (rus. Мурманск) — Rusiya Federasiyasının şimali-şərqində yerləşən şəhər, Murmansk vilayətinin inzibati mərkəzidir. 1916- 1917-ci illərdə Romanov-na-Murmane adlanıb.

Murmansk dünyada Şimal Qütb dairəsindən şimalda yerləşən ən böyük şəhərdir. Murmansk Barentsev dənizinin Kola körfəzinin şərq qayalıq sahilində yerləşir. Rusiyanın ən böyük limanlarından biridir. İsti Şimal-Atlantik axını (Qolfsrimin şimal-şərq davamı) hesabına Murmanskın qişda buz bağlamayan limanı Rusiyanın başqa şimal və şimal-qərb limanları arasında əhəmiyyətli dərəcədə seçilir.

II Dünya Müharibəsi zamanı Lend-Liz xətti ilə SSRİ-yə göndərilən yardımın (hərbi-sursat, qida, paltar, tibbi avadanlıq və dərman, texnika və avadanlıq, strateji xammal, neft məhsulları və s.) yariya qədərini məhz Murmansk limanı qəbul etmişdir. Bundan əlavə, Arktik Konvoy vasitəsilə Murmansk limanına Böyük Britaniya, Kanada, Norveç yardım göndərmişlər. Bu konvoyların hərəkəti Britaniya və alman donammalarının gərgin döyüşləri ilə müşahidə edilmişdir. Müharibə illərində yardımların qəbulunun təşkilinə və Almaniya ordusundan müdafiəsinə görə 6 may 1985-ci ildə Murmanska Qəhrəman-şəhər adı verilmişdir.

1 yanvar 2021-ci ildən Bələdiyyə quruluşu səviyyəsində qəhrəman-şəhər Murmansk şəhər dairəsi adını almışdır.

Murmanskın EtimologiyasıRedaktə

Şəhər tarixiRedaktə

CoğrafiyasıRedaktə

ƏhalisiRedaktə

Elm, Təhsil, Mədəniyyət, Səhiyyə, İdman, KİVRedaktə

Şəhərdə 4 mədəniyyət sarayı, filarmoniya və 5 klub müəssisəsi yerləşir.

Hakimiyyət və SiyasətRedaktə

İqtisadiyyatıRedaktə

NəqliyyatRedaktə

Tarixi abidələriRedaktə

Murmanskda, yaşına baxmayaraq, 30-a yaxın tarixi abidə və memorial lövhə vardır.

Məşhur sakinləriRedaktə

Murmanskda anadan olmuşlar:

Nikita Alekseyev - peşəkar hokkeyçi;
Vladimir Konstantinov - peşəkar hokkeyçi, 3-qat dünya çempionu, Stenli Kubokunun sahibi;
Larisa Kruqlova - yüngül atlet, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş mükafatçısı;
İrina Malgina - biatlonçu, Dünya çempionu;
Zlata Oqneviç - 2013-cü il Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinidə Ukrayna təmsilçısı;
Sergey Rojkov - biatlonçu, çoxqat dünya, Avropa çempionu;
Tatyana Pavlovskaya - Opera müğənnisi, Maryinski Teatrının solisti;
Aleksandr Surikov - Rusiyanın Belarusdakı səfiri, 1996-2004-cü illərdə Altay diyarının qubernatoru.