Musiqi aləti

(Musiqi alətləri səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Musiqi alətləri (Çalğı alətləri) - müəyyən tembrli musiqi səsləri əldə etmək üçün xüsusi qurğu.[1] Musiqi alətlərinin quruluşunu, texniki xüsusiyyətlərini və ifaçılıq imkanlarını öyrənən elmə alətşünaslıq deyilir [2].

Musiqi alətlərinin qədim emalatxanası

Növləri

redaktə

Musiqi alətləri səsçıxarma imkanlarına və quruluş xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir.

1) Səsçıxarma imkanlarına görə

  • Kamanlı alətlər – skripka, alt, violonçel, kontrabas;
  • Dartımlı alətlər – arfa;
  • Mizrablı alətlər - tar, saz;
  • Zərb alətləri – alətin gövdəsinə vurulmaqla səs əldə edilir [3]. Səslənməsinə görə aşağıdakı növlərə bölünür: köklənən alətlər (müəyyən səsyüksəkliyinə malik zərb alətləri) – litavrlar, ksilofon, zəng (kolokol, kolokolçik). Köklənməyən alətlər (qeyri-müəyyən yüksəklikli zərb alətləri) – kiçik və böyük barabanlar, kastanyetlər, tam-tam və s. Quruluşuna görə növləri: plastinkalı alətlər, zarlı (pereponkalı) alətlər.
  • Nəfəsli musiqi alətləri (üfləmə alətlər) – havanın alətin daxilinə üfürülməsi (nəfəs verilməsi) üsulu ilə səs əldə olunur [4]. Quruluşuna görə növləri: dəlikli alətlər, qamış dilçəkli alətlər, müştüklü alətlər. Hazırlanma materialına görə növlərə bölünür:
  • Klavişli (dilli) alətlər – xüsusi mexanizmlə təchiz olunmuş alətlər olub, səsçıxarma üsullarına görə fərqlənir. Növləri:

2) Alətlərin səslənmə registrinə görə növləri: bas alətlər, soprano alətlər, tenor alətlər.

3) Alətlərin quruluşuna görə növləri: natural alətlər, transpozisiyalı alətlər.

Çalğı alətləri Azərbaycan musiqisində

redaktə

Müxtəlif xalqların musiqisində istifadə olunan çoxsaylı simli, nəfəs və zərb alətləri mövcuddur. Azərbaycan xalq musiqi alətləri:

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. "Əfrasiyab Bədəlbəylinin İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Alət". 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-30.
  2. "Əfrasiyab Bədəlbəylinin İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Alətşünaslıq". 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-30.
  3. "Muğam Ensiklopediyası - Zərbli alətlər". 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-30.
  4. "Muğam Ensiklopediyası - Nəfəsli musiqi alətləri". 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-30.
  5. "Muğam Ensiklopediyası - Alət". 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-30.

Xarici keçidlər

redaktə