Naji-Yurt (çeç. Нажи-Юрт) — Çeçenistan Respublikası, Naji-Yurt rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Naji-Yurt rayonunun və Naji-Yurt kənd sovetliyinin mərkəzidir. Naji-Yurt kənd inzibati vahidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir.

Naji-Yurt
Нажи-Йурт
43°05′44″ şm. e. 46°22′34″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1810
Mərkəzin hündürlüyü 510 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 8.330 nəf. (2021)[2]
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 366220
Xəritəni göstər/gizlə
Naji-Yurt xəritədə
Naji-Yurt
Naji-Yurt
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

redaktə

Çeçenistan Respublikasının şərqində, yamansu çayının sahilində, Qroznı şəhərindən 90 km cənub-şərqdə, Xasavyurtdan km cənub-qərbdə yerləşir[3].

yaınlıqda yerləşən yaşayış məntəqələri: şimalda — Balansu və Yamansu kəndləri; şimal-şərqdə — Çapayevo və Novolak kəndləri; cənub-şərqdə — Çurç-İrzu kəndi; cənubda — Biltı və Mexkeştı kəndləri; cənub-qərbdə — İşxoy-Xutor, Roqun-Kaja və Ayti-Moxk kəndləri; qərbdə — Betti-Moxk kəndi; şimal-qərbdə — Yeni Zamay-Yurt kəndi[4]. Dağların oynunda yerləşən kənd demək olar ki, hərtərəfdən meşələrlə əhatələnmişdir. Yamansu çayı kəndin mərkəzindən keçərən onu iki hissəyə bölür.

Etimologiya

redaktə

Kəndi adı Nojay — «palıd» və yurd — «kənd» sözlərinin birləşməsindən ortaya çıxmışdır. «Palıd yolunda kən»[5] anlamındadır.

Kənd 1810-ci ildə salınmışdır.

1944 -cü ildə, Çeçen və İnquşların deportasiyası zamanı, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğv edilməsindən sonra Naji-Yurt kəndi Andalalı adlandırıldı. Buraya isə Dağıstandan əhali köçürüldü.

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildikdən sonra kəndin əvvəlki adı bərpa edilir və dağıstanlılar geri qaytarılır.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[6]:

Xalq Say,
nəf.
Ümumi əhaliyə
olan nisbəti, %
çeçenlər 7 098 88,88 %
ruslar 321 4,02 %
avarlar 218 2,73 %
qumuqlar 90 1,13 %
digərləri 259 3,24 %
ümumi 7 986 100,00 %

Əhalisinin böyük əksəriyyətini müsəlmanlar təşkil edir. Əhalinin böyük qismi sünni-müsəlmanlardır. Ruslar isə provaslar mənsəbində etiqad edirlər.

Təhsil ocaqları

redaktə
  • 8 nömrəli ümütəhsil gimnaziyası [7].
  • № 2 orta məktəb[8].
  • № 3 orta məktəb[9].
  • № 4 orta məktəb[10].
  • № 1 uşaq bağçası[11] və № 2 uşaq bağçası[12].

İqtisadiyyat

redaktə

Naji-Yurtda kərpiç zavodu fəaliyyət göstərir. 1994-cü ildə, Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı zavod tamamən dağıdılır. 2006-cı ildə isə yenidən qurularaq istifadəyə verilir. Zavodda il ərzində 8 milyon kərpiç istehsal edilir[13]

Küçə və prospektləri

redaktə

Krasnoarmeeysk k., Orjanikidze k., Lenin k., Karl Marks k., Axriyev k., Osmayev k., 1 May k., Qələbə k., Nuradilov k., Prvıy Pereval k., Şeripova k., Vtoroy preval k., Treti pereval k., Pervovo Poryadka k., Vtorovovo Poryatka k., Treti Poryatka k. və s.

Qalereya

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  3. Ножай-Юрт Arxivləşdirilib 2021-05-11 at the Wayback Machine // Географические названия России Arxivləşdirilib 2007-10-11 at the Wayback Machine
  4. "Карта Чечни" (rar). не ранее 1995. 2012-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-02.rar. Объём 8 МБ.
  5. А. В. Твёрдый Топонимический словарь Кавказа
  6. "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-02.
  7. "Муниципальное Бюджетное Общеобразовательное Учреждение "Гимназия №8" с. Ножай-Юрт". 2019-10-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  8. "МОУЧ СОШ 2 с. Ножай-Юрт Ножай-Юртовского района". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  9. "МОУЧ СОШ 3 с. Ножай-Юрт". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  10. "МОУЧ СОШ 4 с. Ножай-Юрт Ножай-Юртовского района". 2014-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  11. "МДОУЧ Детский ясли-сад 1". 2014-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  12. "МДОУЧ Детский сад 2". 2014-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
  13. В селе Ножай-Юрт восстановлен кирпичный завод Arxivləşdirilib 2020-09-22 at the Wayback Machine // ИА REGNUM Arxivləşdirilib 2007-02-17 at the Wayback Machine