Naji-Yurt rayonu (Çeçen. Нажи-Йуьртан кӀошт) — Rusiya Federasiyasının Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi və bələdiyyədir (bələdiyyə rayonu). İnzibati mərkəzi Naji-Yurt kəndidir.

Naji-Yurt rayonu
Нажи-Йуьртан кӀошт
Bayraq
Bayraq

43°05′45″ şm. e. 46°22′35″ ş. u.HGYO


Ölkə
İnzibati mərkəz Naji-Yurt[1]
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 30 mart 1923
Sahəsi
  • 659,93 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 56.999 nəf. (2024)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 87148
Rəsmi sayt
Naji-Yurt rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

redaktə

Naji-Yurt bələdiyyə rayonu, Çeçenistanın şərq hissəsində, dağətəkdən dağa keçid zonasında yerləşir. Şərqdən və cənubdan Dağıstanla, şimaldan Qudermes bölgəsi ilə, qərbdən Vedeno və Kurçaloyevski rayonları ilə həmsərhəddir. Rayonun ərazisi 628.93 km² -dir. İqlimi mülayimdir, orta illik yağıntı təxminən 500 mm-dir.[3]

Naji-Yurt rayonu, Çeçen regional icra komitəsinin 30 mart 1923-cü il tarixli qərarı ilə Vedeno rayonunun keçmiş 2-ci hissəsindən yaranmışdır. 14 sentyabr 1925-ci ildə Nojai-Yurt mahalı Yassinski adlandırıldı; həmin il oktyabrın 3-də Yassinski rayonu Sayasanovski adlandırıldı. 8 Mart 1926-cı il Sayasanovski rayonu yenidən Naji-Yurt rayonu adlandırıldı.

SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 7 mart 1944-cü il tarixli qərarı ilə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası ləğv edildikdə, Naji-Yurt rayonu Andalal adlandırılaraq Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verildi.

9 yanvar 1957-ci ildə Çeçen- İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının bərpası zamanı Andalal bölgəsi öz quruluşuna qaytarıldı. Elə həmin il aprelin 10-da Andalal rayonu yenidən Naji-Yurt adlandırıldı.[4]

Bələdiyyə ərazi quruluşu

redaktə

Naji-Yurt mahalına kənd yaşayış məntəqələri statusu daşıyan 22 bələdiyyə daxildir. Rayonda 53 yaşayış məntəqəsi var.[5]

Bölgədə çox sayda çeçenin nümayəndələri yaşayır, bunlardan ən çoxu Alleroy, Benoy, Biltoy, Qendarqenoy, Qordaloy, Zandakoy, Sesanoy, Tsontaroy, Şonoy, Enqanoy.

2010-cu il ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən əhalinin milli tərkibini çeçenlər 97,85 %, ruslar 0,70 %, avarlar 0,46 %, digərləri 0,75 % təşkil edir.[6]

İqtisadiyyat

redaktə

Bölgə iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Tarlalarda dənli bitkilər, qarğıdalı, yem bitkiləri və tərəvəz bitkiləri əkilir. Bölgənin sənaye müəssisələri arasında asfalt zavodu, rayon qida emalı zavodu da var. Naji-Yurt kəndində 1994-cü ildə dağıdılmış və 2006-cı ildə yenidən bərpa edilmiş bir kərpic zavodu fəaliyyət göstərir. Bundan əlavə, ərazi şəfalı bulaqlar, qiymətli ağac növləri ilə zəngindir.[7]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
  3. "Паспорт Ножай-Юртовского района". 2019-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  4. "Историческая справка". 2017-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  5. Закон Чеченской Республики от 20 февраля 2009 года N 11-рз «Об образовании муниципального образования Ножай-Юртовский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения»
  6. "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
  7. "НОЖАЙ-ЮРТОВСКИЙ РАЙОН". 2019-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.