Namibiya
Namibiya (ing. Namibia; afrik. Namibië) və ya rəsmi adı ilə Namibiya Respublikası (ing. Republic of Namibia; afrik. Republiek van Namibië)— Cənubi Afrikada dövlət. Namibiya Atlantik okeanın sahillərində yerləşir. Şimaldan Anqola və Zambiya, şərqdən Botsvana, cənubdan Cənubi Afrika Respublikası ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Vindhuk, ümumi sahəsi 825,615 kvadrat kilometrdir. Namibiya 21 mart 1990-cı ilə CAR-dan müstəqilliyini əldə etmişdir.
| Namibiya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Republic of Namibia | |||||
| |||||
|
«Unity, Liberty, Justice Birlik, Azadlıq, Ədalət» |
|||||
|
Himn: Namibia, Land of the Brave Namibiya – cəsurların torpağı |
|||||
.svg) |
|||||
| Rəsmi dilləri | ingilis dili[2] | ||||
| Paytaxt | Vindhuk-340 min nəfər (2009 il) | ||||
| İdarəetmə forması | Respublika | ||||
| Prezident | Hage Geingob [21.III.2015] | ||||
| Baş nazir | Saara Kuugongelwa-Amadhila[21.III.2015] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 34-cü | ||||
| • Ümumi | 825418 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 0 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 2 300 min nəfər (142-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (28.VIII.2011) | 2 113 077 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 2,7 nəf./km² | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 17 790 million dollar (139-cu) | ||||
| • Adambaşına | 8 200 dollar (132-ci) | ||||
| Valyuta | Cənubi Afrika randı[3] | ||||
| İnternet domeni | .na | ||||
| ISO kodu | NA | ||||
| BOK kodu | NAM | ||||
| Telefon kodu | +264 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sol[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Gerb[d]](/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_Namibia.svg)
Etimologiya redaktə
Namib səhrasının adından (hottent dilində — "dairədə dolana" deməkdir).
Tarixi redaktə
1884-cü ildə Almaniya nın protektoru elan olunur. 1915-ci ildə Cənubi Afrika qoşunlarının işğalına məruz qalmışdır.1966-cı ildə isə istiqlaliyyət uğrunda mübarizəyə başlanmışdır. 1989-cu ildə BMT-nin planına əsasən ölkəyə BMT qoşunları yeridilir. CAR qoşunlarının əsas hissəsi ölkə ərazisindən çıxarılır. 1990-cı il 21 mart Namibiya CAR ilə sürən döyüşdə (Namibiya müharibəsi) qalib gəlir və müstəqilliyini qazanır.
Coğrafi vəziyyət redaktə
Şimalada Anqola, şimal-şərqdə Zambiya, qərbdə Atlantik okeanı, şərqdə Botsvana, cənubda CAR ilə həmsərhəddir. Ən böyük şəhəri və paytaxtı Vindhukdur.[1] [ölü keçid], CAİB, Afrika birliyi və s. təşkilatlara üzvdür.
Relyefi redaktə
Ölkənin əsas hissəsi yaylalar, şərqdə Qalaxari səhrası, qərbdə Namib səhrası ilə əhatələnib. Qərbində Keyp-Kross yarımadası yerləşir.
İqlimi redaktə
Tropik iqlim qurşağına malikdir. Orta aylıq hərarət: Yanvarda +18 +27 selsi. İyulda +12 +16 selsi. İllik yağıntı: 400–600 mm.
Müstəqillik dövrü redaktə
1878-ci il ingilis koloniyası, Velvis körfəzi və pinqvin adası birləşdirildi.19148-ci il milli partiya seçilməklə cənubi afrika cənubi-qərbi afrikanı tanıdı.1973-cü il cənubi afrika xakq təşkilatı namibiyanı xalq kimi tanıdı.1985-ci ildən 1990-cı ilə qədər Namibiya Cənubi Afrika Respublikasının ərazisi olsa da 1990-cı il Namibiya müstəqillik qazandı.lakin Velvis körfəzi və pinqvin adaları 1994-cü ilədək Cənubi Afrikanın hakimiyyətində qaldı.