Neorealizm (beynəlxalq münasibətlər)
Neorealizm və ya struktural realizm — beynəlxalq münasibətlərdə güc siyasətinin rolunu vurğulayan, rəqabəti və münaqişəni davamlı xüsusiyyətlər kimi görən və əməkdaşlıq üçün məhdud potensial görən nəzəriyyə.[1] Beynəlxalq sistemin anarxik vəziyyəti o deməkdir ki, dövlətlər başqa dövlətlərin niyyətlərinə və onların təhlükəsizliyinə əmin ola bilməzlər və bununla da onları güc siyasəti ilə məşğul olmağa sövq edir.
Bu, ilk dəfə Kennet Valts tərəfindən 1979-cu ildə "Beynəlxalq siyasət nəzəriyyəsi" kitabında təsvir edilmişdir.[2] Neoliberalizmlə yanaşı, neorealizm beynəlxalq münasibətlərə ən təsirli iki müasir yanaşmadan biridir. 1960-cı illərdən 1990-cı illərə qədər beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsində bu iki perspektiv üstünlük təşkil edirdi.[3]
Neorealizm Şimali Amerikanın siyasi elm intizamından yaranmış, Edvard Karr, Hans Morgentau, Corc Forst Kennan və Reynhold Niburun klassik realist ənənəsini yenidən formalaşdırır. Neorealizm müdafiə və hücumçu neorealizmə bölünür.[4]
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ Jervis, Robert. "Realism, Neoliberalism, and Cooperation: Understanding the Debate". International Security. 24 (1). 1999: 42–63. doi:10.1162/016228899560040. ISSN 0162-2889. JSTOR 2539347. 2023-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-14.
- ↑ According to Sagan, 2004, Waltz's book remains "the seminal text of neorealism".
- ↑ Powell, 1994.
- ↑ "Security Under Anarchy: Defensive Realism Reconsidered". ciaotest.cc.columbia.edu. 2023-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-31.
Əlavə ədəbiyyat redaktə
- Waltz, Kenneth N. (1959). Man, The State, and War: A Theoretical Analysis ISBN 978-0231125376.
- Walt, Stephen (1990). The Origins of Alliances ISBN 978-0801494185
- Van Evera, Stephen. (2001). Causes of War ISBN 978-0801482953
- Waltz, Kenneth N. (2008). Realism and International Politics ISBN 978-0415954785
- Art, Robert J. (2008). America's Grand Strategy and World Politics ISBN 978-0415952347
- Glaser, Charles L. (2010). Rational Theory of International Politics: The Logic of Competition and Cooperation ISBN 978-0691143729
- Jervis, Robert (1978). Cooperation Under the Security Dilemma (World Politics, Vol. 30, No.2, 1978)
- Art, Robert J. (1998). Geopolitics Updated: The Strategy of Selective Engagement (International Security, Vol. 23, No. 3, 1998–99)
- Farber, Henry S.; Gowa, Jeanne (1995). Polities and Peace (International Security, Vol. 20, No. 2, 1995)
- Gilpin, Robert (1988). The Theory of Hegemonic War (The Journal of Interdisciplinary History, Vol. 18, No. 4, 1988)
- Posen, Barry (2003). Command of the Commons: The Military Foundations of U.S. Hegemony (International Security, Vol. 28, No. 1, 2003)
Xarici keçidlər redaktə
- Theory Talks Interview with Kenneth Waltz, founder of neorealism (May 2011)
- Theory Talks Arxivləşdirilib 2019-07-27 at the Wayback Machine Interview with neorealist Robert Jervis (July 2008)
- "Neorealism in International Relations – Kenneth Waltz". POPULAR SOCIAL SCIENCE (ingilis). 2013-11-06. 2018-10-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-13.