Nizami Ağayev

Ağayev Nizami Adil oğlu (12 iyun 1936, Kirovabad – 21 yanvar 2022, Bakı) — torpaqşünas-aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor.

Nizami Ağayev
Nizami Adil oğlu Ağayev
Doğum tarixi	12 iyun 1936(1936-06-12)
Doğum yeri	Kirovabad, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	21 yanvar 2022(2022-01-21) (85 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan
Milliyyəti	Azərbaycanlı
Elm sahəsi	kənd təsərrüfatı
Elmi dərəcəsi	kənd təsərrüfatı elmləri doktoru
Elmi adı	professor
İş yerləri	AMEA Eroziya və Suvarma İnstitutu
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti

Həyatı

12 iyun 1936-cı ildə Azərbaycan Respublikasının Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. 1959-cu ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun Üzümçülük və meyvəçilik fakültəsini bitirmişdir. 1959-cu ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunu bitirdikdən sonra Bakıda Torpaq Eroziyası stansiyasında qısa müddət işlədikdən sonra Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunda laborant, kiçik elmi işçi, aspirant, böyük elmi işçi və laboratoriya müdiri vəzifələrində işləmişdir.

Mükafatları

Bir neçə müsabiqələrin qalibi kimi pul və fəxri fərmanlarla mükafatlandırılmışdır.

Elmi fəaliyyəti

• 1965-ci ildə Bakıda namizədlik dissertasiyasını müdafiəyə etmişdir.
• 1974-cü ildə Aqrokimya ixtisası üzrə baş elmi işçi diplomunu almışdır.
• 1977–1979-cu illərdə keçmiş SSRİ-nin Torpaq-Ekologiya Ekspedisiyasında Liviya Ərəb Cəmahiriyyəsində böyük mühəndis vəzifəsində çalışmışdır.
• 1991-ci ildə Moskvada doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmişdir.
• 1992-ci ildə Azərbaycan Milli Yaradıcılıq Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir, daha sonra isə fəxri professor adına layıq görülmüşdür.
• 1992–1995-ci illərdə Azərbaycan Kənd Təsərrüfat Nazirliyinin "Şəfa" Elmi İstehsalat Birliyinin baş direktoru işləmişdir.
• 1995-ci ildən Elmi-Tədqiqat "Eroziya və Suvarma" İnstitutunda baş elmi işçi, daha sonra isə şöbə müdiri vəzifəsində işləmişdir.
• 1990-cı ildən etibarən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutundakı doktorluq dissertasiyalarının müdafiəsi üzrə Dissertasiya Şurasının üzvüdür.
• 2011-ci ildə isə Ali Attestasiya Komissiyasının tərəfindən təsdiq edilmiş professor elmi adına layiq görülmüşdür.

Rəhbərliyi altında 6 nəfər elmlər namizədi yetişdirmişdir. Əmək veteranıdır. 200-dən artıq elmi əsərin, 9 müəlliflik şəhadətnaməsinin, 5 səmərəli təklifin, 4 tədris fənləri üzrə proqramların, müxtəlif təsdiq edilmiş elmi hesabatların və 2 monoqrafiyanın müəllifidir.

Əsas elmi fəaliyyət sahəsi

— Torpaqların meliorasiyası, su çatışmazlığı və ətraf mühitin ekoloji tarazlığının pozulması şəraitində kənd təsərrüfatı və meliorasıyanın inkişafı problemləri, torpağqoruyucu əkinçilik metodlarının tətbiqi ilə kənd təsərrüfatı biktilərinin məhsuldarlığının artırılması, dağ əkinçilik rayounlarında suvarmanın inkişaf etdirilməsi, torpaqların mühafizəsi, onları eroziyadan və səhralaşmadan qorunması, qlobal iqlim dəyişmələri şəraitində torpaq və su eytiyyatlarının qorunması və idarə olunması istiqamətində tədqiqatların aparılması və bu şəraitdə kənd təsərrüfatının inkişaf istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi.

Monoqrafiya və kitabların siyahısı

1. Биогеохимия и агрохимия микроэлементов в почвах Малого Кавказа Азербайджана; Баку, "Элм", 1994
2. Экологически безопасная технология микро-орошения сельскохозяйственных культур в условиях недостаточно увлажненных зон Азербайджана, Baku, "Ziya-Nurlan", 2002 / Алиев Б.Г. и др.

Digər elmi əsərlər

1. Способ получения калийного удобрения; Авторское свидетельство № 861347, Москва, от 5 июля 1981 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
2. Способ получения гранулированных калийных удобрений; Авторское свидетельство № 1067786, Москва, от 15 сентября 1983 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
3. Способ получения молибдено-магниевого удобрения; Авторское свидетельство № 1110119, Москва, от 22 апреля 1984 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
4. Способ получения органоминерального удобрения; Авторское свидетельство № 1182761, Москва от 1июня 1985 г. / Гумбатов М.О. и др.
5. Способ получения гранулированного суперфосфата; Авторское свидетельство № 1263684, Москва от 15 июня 1986 г. / Гумбатов М.О. и др.
6. Способ получения боро-суперфосфата; Авторское свидетельство № 1353766, Москва от 22 июля 1987 г. / Гумбатов М.О. и др.
7. Способ получения гранулированного суперфосфата; Авторское свидетельство № 1456396, Москва от 8 октября 1986 г. / Гумбатов М.О. и др.
8. Способ получения органоминерального удобрения; Авторское свидетельство № 1577276, Москва от 8 марта 1990 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
9. Способ получения микроудобрения из морской воды; Авторское свидетельство № 1813769, Москва от 2 сентября 1992 г. / Гумбатов М.О. и др.
10. Микроэлементизированное суперфосфатное удобрение (МСУ); Рациональное предложение МСХ Азерб. ССР № 342 от 21 марта-1977 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
11. Молибденовое микроудобрение (ММУ); Рациональное предложение МСХ Азерб. ССР № 343 от II-III-1977 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
12. Микроэлементизированное калийное удобрение (МСК); Рациональное предложение МСХ Аз. ССР № 344 от II-III-1977 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
13. Комплексное микроэлементизированное калийное удобрение (КМСК); Рациональное предложение "Азплодовощпром" № 01 от 24/VI-1977 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
14. Комплексное суперфосфатное удобрение с микроэлементами (КСУМ); Рациональное предложение "Азплодовощпром" № 02 от 24/VI-1977 г. / Гюльахмедов А.Н. и др.
15. Биогеохимия и агрохимия бора, марганца, меди, молибдена, цинка, кобальта, йода и селена в почвах Малого Кавказа Азербайджанской ССР; Завершенный отчет за 1981–1985 гг. № Государственной регистрации 01.82.0077105, Инв. № 02.86.01156314 / Гюльахмедов А.Н. и др.
16. Изучение возможности использования отходов (щлам) КирАЗ-а для улучшения структуры плодородия коркующих почв Ширванской степи; Завершенный отчет за 1976–1980 гг. № Государственной регистрации 77015077, Инв. № 02.84.0053982 / Гюльахмедов А.Н. и др.
17. Разработка технологических основ производства комплексных смешанных удобрений на базе Сумгаитского суперфосфатного завода, и его использование в производстве; Завершенный отчет за 1978–1982 гг. № Государственной регистрации 01.82.0077105, Инв. № 02.83.0040044 / Гюльахмедов А.Н. и др.
18. Разработка технологии изготовления молибдено-магневых удобрений на базе отходов электролампового завода г. Баку; Завершенный отчет за 1978–1982 гг. № Государственной регистрации 01.82.0077105, Инв. № 02.83.0068006 / Гюльахмедов А.Н. и др.
19. Mikroelementli superfosfat gübrəsinin (MSG) bitkilərə verilməsi haqda; Təlimat Az. k/t kimya 8–4/151, 11.05.82 / Güləhmədov Ə. N. və b.
20. Mikro-elementləşdirilmiş borsuperfosfat gübrəsinin (BSMG) bitkiçilikdə tətbiqi haqqında; Təlimat. Az. KTN, ET Sovetində təsdiq edilmişdir, 14.06.72 / Güləhmədov Ə. N. və b.
21. Рекомендации по агрохимическим основам применения систем удобрений под различные сельскохозяйственные культуры на мелиорированных почвах, Научные основы дифференцированной системы применения удобрений в сельском хозяйстве Азербайджана на ХII пятилетку, Баку, 1988, Коллектив авторов