Osman Paşa (admiral)
Osman Paşa (türk. Patrona Osman Paşa d. 1792,[1][2] Rize - ö. 1860[3][4]) — Türk admiral. Sinop döyüşündə Osmanlı donanmasının komandanı.
| Osman | |
|---|---|
| türk. Patrona Osman Paşa | |
 Yaralı Osman Paşa Sevastopolda əsirlikdə | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Türkiyə |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Rizə |
| Vətəndaşlığı | Osmanlı İmperiyası |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |
 Osmanlı İmperiyası |
| Qoşun növü | Osmanlı hərbi dəniz qüvvələri, Misir hərbi dəniz qüvvələri |
| Rütbəsi | vitse-admiral |
| Döyüşlər |
Krım müharibəsi Sinop döyüşü |
Misir hərbi-dəniz məktəbinin yetirməsidir. 1825 - 1830-cu illərdə Misir Donanmasında gəmi rəisi vəzifəsini icra etmişdir. Sonradan İstanbula gələrək və Osmanlı Donanmasında xidmətə başlamışdır. Krım müharibəsi başlayanda 12 gəmidən ibarət Qara Dəniz Donanması təşkil edildi. İnceburun ilə Amasra məntəqələri arasında keşik çəkən bu donanmanın komandiri təyin edildi.
Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Qara dəniz donnanmasının komandanı admiral Pavel Naximov güclü bir fırtına səbəbiylə Osmanlı Donanmasının Sinopda lövbər salması xəbərini alınca 1853-cü ilin noyabrın 30-da altı böyük döyüş gəmisi ilə limana qəfil basqın etdi. Təxminən 3 saat davam edən Sinop basqını bütün Osmanlı donanmasının məhv edilməsi ilə nəticələndi. Basqın zaqmanı 2000-dən çox Osmanlı dənizçisi həyatını itirdi. Dəhişətli top atəşinə tutulan Sinop şəhərinin yarısı külə döndü. Osman Paşa isə ayağından yaralansa da, gəmi heyəti ilə birgə batan "Auni-Allah" freqatını tərk etməkdən imtina etdi. Miçman Panyutin tərəfindən xilas edilərək "İmperatritça Mariya" gəmisinə gətirildi. Əsir düşən Osman Paşa 1856-cı ilə qədər Odessada yaşadı. Krım müharibəsinin bitməsi nəticəsində imzalanan Paris sülhündən sonra azad edidi və vətəninə dönmək imkanı qazandı.
Ölkəyə qayıtdıqdan sonra Rizədə yaşamağa məcbur oldu. 1860-cı ildə Rizədə vəfat etdi.
O, 1890-cı ildə sentyabrın 6-da Yaponiya sahllərində batan "Ertuğrul" gəmisinin kapitanı Əli Osman Paşanın (mirliva) babası idi.
Ədəbiyyat
redaktə- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
İstinadlar
redaktə- ↑ Pierer's Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit, Vol. 12 (Osman), s. 367. Altenburg 1861
- ↑ Meyers Konversationslexikon, Vol. 12, s. 391f, Third Edition, Leipzig 1877
- ↑ "Patrona Osman Paşa". 2015-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-19.
- ↑ Candan Badem: The Ottoman Crimean War (1853 - 1856), s. 113-136. Brill, Leiden 2010