Osteoskleroz — sümüklərin anormal sərtləşməsi və sümük sıxlığının artması ilə xarakterizə olan xəstəlik. Əsasən medullar və ya kortikal sümüyə təsir göstərə bilər.

Osteoskleroz
XBT-10-KM Q78.2
XBT-9 756.52
DiseasesDB 15823
MeSH D010026

Sadə rentgenoqrafiya osteosklerotik pozuntuları aşkar etmək və təsnif etmək üçün dəyərli vasitədir.[1][2] Yerli və ya ümumiləşdirilmiş osteosklerozla özünü göstərə bilər.

Yerli osteoskleroza Legg-Calve-Perthes xəstəliyi, oraq hüceyrəli anemiya və osteoartrit səbəb ola bilər. Osteoskleroz səbəb faktoruna uyğun olaraq qazanılmış və irsi olaraq təsnif edilə bilər.[1]

Növləri redaktə

Qazanılmış osteoskleroz redaktə

Skelet florozu redaktə

İrsi osteoskleroz redaktə

  • Bədxassəli uşaq osteopetrozu[8]
  • Neyropatik infantil osteopetroz
  • Böyrək kanallarında asidozlu uşaq osteopetrozu
  • İmmun çatışmazlığı olan infantil osteopetroz
  • Leykositlərin yapışma çatışmazlığı sindromu ilə IO (LAD-III)
  • Aralıq osteopetroz
  • Autosomal dominant osteopetroz (Albers-Şonberq)
  • Piknodisostoz — akroosteolitik osteopetroz
  • Osteopoikiloz — Buşke-Ollendorff sindromu
  • Kəllə-beyin sklerozu ilə zolaqlı osteopatiya
  • Qarışıq sklerozan sümük displaziyası
  • Proqressiv diafiz displaziyası (Kamurati-Engelmann xəstəliyi)
  • Sklerostin (insanlarda SOST geni ilə kodlanan protein) ilə əlaqəli sklerozan sümük displaziyaları

Diaqnozu redaktə

Osteoskleroz sadə bir rentgen ilə aşkar edilə bilər.

Heyvanlarda redaktə

Heyvanlar aləmində osteosklerozun qeyri-patoloji forması da mövcuddur, nəticədə iliyi az olan və ya heç olmayan qeyri-adi güclü sümük quruluşu yaranır. Çox vaxt suda yaşayan onurğalılarda, xüsusən də dayaz sularda yaşayanlarda görülür.[9] Sümükləri daha ağır, eyni zamanda daha kövrək edir. Bu heyvan qruplarında osteoskleroz çox vaxt sümük qalınlaşması (paxiostoz) ilə birlikdə baş verir. Bu birgə hadisə paxiosteoskleroz adlanır.[10]

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 EL-Sobky TA, Elsobky E, Sadek I, Elsayed SM, Khattab MF. "A case of infantile osteopetrosis: The radioclinical features with literature update". Bone Rep. 4. 2016: 11–16. doi:10.1016/j.bonr.2015.11.002. PMC 4926827. PMID 28326337.
  2. "Arxivlənmiş surət". 2023-05-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-16.
  3. Е. А. ПИГАРОВА. БОЛЕЗНЬ ПЕДЖЕТА: ПРЕДСТАВЛЕНИЕ КЛИНИЧЕСКИХ РЕКОМЕНДАЦИЙ ENDO И АКТУАЛИЗАЦИЯ ИХ В РОССИИ // № 1/2016 Остеопороз и остеопатии. 2016.
  4. Niederhauser, BD; Dingli, D; Kyle, RA; Ringler, MD. "Imaging findings in 22 cases of Schnitzler syndrome: characteristic para-articular osteosclerosis, and the "hot knees" sign differential diagnosis". Skeletal Radiology. 43 (7). July 2014: 905–15. doi:10.1007/s00256-014-1857-y. PMID 24652142.
  5. Orsolini, Giovanni; Viapiana, Ombretta; Rossini, Maurizio; Bonifacio, Massimiliano; Zanotti, Roberta. "Bone Disease in Mastocytosis". Immunology and Allergy Clinics of North America (ingilis). 38 (3). August 2018: 443–454. doi:10.1016/j.iac.2018.04.013. PMID 30007462. 2022-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-16.
  6. Soubrier, M; Dubost, JJ; Jouanel, P; Tridon, A; Flori, B; Leguille, C; Ristori, JM; Bussière, JL. "[Multiple complications of monoclonal IgM]". La Revue de Médecine Interne. 15 (7). 1994: 484–6. doi:10.1016/s0248-8663(05)81474-2. PMID 7938961.
  7. Fiore CE, Riccobene S, Mangiafico R, Santoro F, Pennisi P. "Hepatitis C-associated osteosclerosis (HCAO): report of a new case with involvement of the OPG/RANKL system" (PDF). Osteoporos Int. 16 (12). 2005: 2180–4. doi:10.1007/s00198-005-1858-8. PMID 15983730. 2022-05-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-06-16.
  8. EL-Sobky TA, El-Haddad A, Elsobky E, Elsayed SM, Sakr HM. "Reversal of skeletal radiographic pathology in a case of malignant infantile osteopetrosis following hematopoietic stem cell transplantation". Egypt J Radiol Nucl Med. 48 (1). 2017: 237–43. doi:10.1016/j.ejrnm.2016.12.013.
  9. Houssaye, A. (2009). "Pachyostosis" in aquatic amniotes: a review. Integrative Zoology 4(4): 325-340.
  10. Crowell, Madelyn Galimore; Rahmat, Sulman; Koretsky, Irina. "Correlation of Bone Density in Semi‐Aquatic and Aquatic Animals with Ecological and Dietary Specializations". The FASEB Journal. Wiley. 34 (S1). 2020: 1. doi:10.1096/fasebj.2020.34.s1.01860. ISSN 0892-6638.

Xarici keçidlər redaktə