Oxkur (gürc. ოხკრი) — Şərqi Qafqazın Yan silsiləsində yerləşən dağ massivi. Oxkur silsiləsinin ən yüksək nöqtəsi Şan dağı olub hündürlüyü 4451,8 metrdir. Dağ silsiləsi Terek çayının qolları arasında suayrıcı rolunu oynayır: cənubda Kistinka çayı (Xde dərəsi) və şimalda Armxi çayı (Şondon qolu ilə). Silsilə yaxınlığında olan digər obyektlər: Armxi çayı üzərində olan Ezmin SES, Armxi sağlamlıq və turizm kompleksi, Alkun-Oleqeti-Jeyrax avtomobil yolu, Terek çayı yaxınlığında Tamaranın dağılmış qəsri, Kistinka çayının yuxarı axarlarındakı Kibişi buzlağı və s.

Oxkur
gürc. ოხკრი
Oxkur silsiləsinin görünüşü.2018
Oxkur silsiləsinin görünüşü.2018
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü 4451,8 m
Hündür nöqtəsi Şan dağı
Yaranma dövrü 300-1.8 milyon il əvvəl
Yerləşməsi
42°45′ şm. e. 44°43′ ş. u.HGYO
Ölkə Rusiya
Gürcüstan
Oxkur xəritədə
Oxkur
Oxkur
Oxkur xəritədə
Oxkur
Oxkur

Sərhədləri

redaktə

Oxkur silsiləsindən Şərqi Qafqazın Yan silsiləsi başlayır. Silsilənin davamı hərbi xəritələrdə göstərildiyi kimi Şavan silsiləsidir[1].

Oxkurun şərq sərhəddində — Gürcüstan yayalası və Rustavi buzlağı yerləşir. Məhs bu ərazidən Yan silsilə başlayır. Yan silsilə Baş Qafqaz silsiləsinə 3000 m hündürlüyə kimi yaxınlaşır və sonra kəskin olaraq şimal-şərqə dönür.

Rusiya (İnquşetiya Respublikası) ilə Gürcüstan arasındakı sərhəd dağ silsiləsi boyunca uzanır.

Coğrafiyası

redaktə

Terek çayı yatağının 1230 metr yüksəkliyindən dağ silsiləsi kəskin olaraq 3000 metr yüksəkliyə qalxır. Silsilə öncə şərqə, şimal-şərqə, daha sonra isə cənub-şərqə dönür. Sonda isə tamamilə cənuba istiqamətlənir. Silsilədəki zirvələrin və dağ aşırımlarının orta hündürlüyü qərbdən, Jeraxçeçkort (3333 m) və Oxkur aşırımından (3248 m) şərqdə «Gürcüstan bucağı»na kimi (4200 m) qalxır. Horizontal istiqamədtə silsilənin ümumi uzunluğu təxminən 30 km-dir.в

Buzlaqları

redaktə

Şərqi Qafqazda olduğu kimi bu silsilədə də buzlaşma daha yüksək zirvələrdə müşahidə olunur: Saqi, Kiç, Şan dağı ətrafında bir neçə buzlaq. Şərqdə isə Rustavi buzlağı var. Bölgənin ən böyük buzlağı isə Kibişidir. O Şavan silsiləsinin şərqində yerləşir.

Geologiyası

redaktə

Oxkur silsiləsi Yura yaşlı süxurlardan təşkil olunub: argilit, alevrolit, qumdaşı (3400 metrə kimi). Bəzi ərazilərdə qədim kembriyə qədərpoleozoy yaşlı süxurlar üzə çıxıb.[2]

Turizm və alpinizm

redaktə

Dağ zirvələri marşrut klassifikasiyasına görə 2.9 dərəcəsinə daxildir.[3]

İstinadlar

redaktə
  1. "Карта Восточного Кавказа". 2018-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
  2. "Геологическая карта Ингушетии". 2018-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
  3. "Классификатор маршрутов восхождений, Восточный Кавказ". 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.