Pərili köşk
Pərili köşk (əslən Yusif Ziya Paşa köşkü olaraq tanınır və hal hazırda Borusan Holdinq və Borusan Contemporary incəsənət muzeyinin mərkəzi binasıdır) ― Türkiyənin İstanbul ilində, Sarıyer ilçəsinin Rumelihisarı məhəlləsində yerləşən tarixi abidə.
| Pərili köşk | |
|---|---|
_in_Istanbul.jpg) | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yerləşmə | Rumeli Hasarı, Sarıyer, İstanbul |
| Ölkə | |
| Koordinatlar | 41°05′05″ şm. e. 29°03′30″ ş. u. |
| Hazırkı icarədarlar | Borusan Holdinq |
| Texniki detallar | |
| Material | daş[d] |
| Mərtəbə sayı | 9 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1911-ci ildə qırmızı kərpicdən tikilmiş vitray pəncərələri olan bu qəsrə bənzər malikanə Bosfor boğazının üzərindəki Fateh Sultan Mehmet körpüsünün yaxınlığında yerləşir. Bina 9 mərtəbəlidir və ümumi sahəsi təxminən 5 000 kvadrat metrdir.[1]
Konakın məşhur ləqəbi olan Pərili köşk (türk dilində "ruhların olduğu köşk" mənasını verir) inşasının uzun müddət qismən yarımçıq qalması (ikinci və üçüncü mərtəbələri on illərdir boş qalmışdır) nəticəsində yaranmışdır.[2][3] Binanın xarici görünüşü memar Hakan Kıran tərəfindən 1995–2000-ci illər arasında orijinal dizaynına uyğun olaraq diqqətlə bərpa edilmiş və tamamlanmışdır. O, həmçinin köşkün içini də yeniləmişdir.[2]
Pərili köşk eyni zamanda türk yazıçı Ömər Seyfəddinin hekayəsinin adıdır.
Tarix redaktə
Köşk Osmanlının ABŞ-dakı səfiri, Osmanlı hökumətinin üzvü Yusif Ziya paşa tərəfindən ailəsi üçün tikilmişdir.
Binanın inşası 1910-cu illərin əvvəllərində başlamış, lakin Osmanlı imperiyası Birinci Dünya müharibəsinə girdikdə sənətkarların silahlı qüvvələrə qoşulması ilə dayanmışdır. Yusuf Ziya paşanın ikinci həyat yoldaşı olan Nəbiyə xanım və onun birinci ərindən olan üç qızı 1926-cı ilə qədər malikanədə yaşamışdır. Yusuf Ziya paşanın ölümündən sonra ailə 1990-cı illərin əvvəllərinə qədər malikanəyə sahib çıxmağa davam etmişdir.[4]
Təmir redaktə
Malikanə 1993-cü ildə xeyriyyəçi iş adamı Basri Ərdoğan tərəfindən satın alındı[2] və 1995-ci ildə binanın təmirinə başlanıldı.[2][3] Memar Hakan Kıran tərəfindən həyata keçirilən[2][3] təmir işləri təxminən beş il davam etdi və 2000-ci ildə tamamlandı.[2][3] Malikanə ümumi görünüşü və fasadının orijinal dizaynına sadiq qalınaraq Birləşmiş Krallıqdan gətirilən kərpic də daxil olmaqla dəqiq materiallarla, diqqətlə bərpa edilmişdir.[3]
Pərili köşkün satış dəyəri 2003-cü ildə Century 21 Real Estate tərəfindən 40 milyon ABŞ dolları olaraq qiymətləndirilmişdir.[1][5][6][7]
Ofis binası və incəsənət muzeyi redaktə
Binanın daxili hissəi ofis kimi istifadə olunması üçün modernləşdirilmişdir. 2002-ci ilin may ayında Türk sənaye cəmiyyəti olan Borusan Holdinq köşkü qərargah olaraq istifadə etmək məqsədi ilə 25 illik kirayəyə götürdü.[3] Heyət 16 fevral 2007-ci ildə binaya köçdü və 27 iyun 2007-ci ildə rəsmi açılış mərasimi keçirildi.[4][8][9]
Borusan 2011-ci ilin sentyabr ayında Pərili Köşkdə Borusan Contemporary incəsənət muzeyini açmışdır.[2][10]
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 Emporis: Yusuf Ziya Pasha Mansion (ing.)
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Homepage of "Borusan Contemporary" fine arts museum at Perili Köşk Arxivləşdirilib 2013-05-30 at the Wayback Machine (ing.)
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "Borusan artık Perili Köşk'ten yönetilecek" (türk). Hürriyet. 2007-06-20. 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-07-11.
- ↑ 1 2 "Borusan iş dünyasını Perili Köşk'te ağırladı" (türk). Milliyet. 2007-06-29. 2017-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-07-11.
- ↑ Zaman: "Boğaz'ın en pahalı yalısı 60 milyon dolar" (4 iyul 2003) Arxivləşdirilib 2012-02-13 at the Wayback Machine (türk.)
- ↑ Sabah: "Boğaz'ın trilyonluk incileri" (4 iyul 2003) Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine (türk.)
- ↑ Hürriyet: "En pahalı yapı Perili Köşk" (5 iyul 2003) (türk.)
- ↑ Hürriyet: "Borusan artık Perili Köşk’ten yönetilecek" (20 iyun 2007) Arxivləşdirilib 2015-09-24 at the Wayback Machine (türk.)
- ↑ Yapı: "Borusan Artık Perili Köşk’ten Yönetilecek" (20 iyun 2007) Arxivləşdirilib 2018-08-20 at the Wayback Machine (türk.)
- ↑ Borusan Contemporary: Past Exhibitions Arxivləşdirilib 2014-01-07 at the Wayback Machine (ing.)