Qızıl dəftər
Qızıl dəftər — İngilis yazıçısı Doris Lessinqin 1962-ci ildə yazdığı roman. Romanda anti-müharibə və anti-Stalinist mesajlar, 1930-cu illərdən 1950-ci illərə qədər İngiltərədə kommunizm və Kommunist Partiyasının geniş təhlili və qönçələnməkdə olan cinsi inqilab və qadın azadlıq hərəkatlarının tədqiqi var. 2005-ci ildə TIME jurnalı "Qızıl dəftər"i 1923-cü ildən bəri ingilis dilli 100 ən yaxşı romandan biri adlandırdı.[1] O, bir sıra başqa dillərə, o cümlədən fransız, polyak, italyan, isveç, macar və ivrit dillərinə tərcümə edilmişdir.
| Qızıl dəftər | |
|---|---|
| The golden notebook | |
 İlk nəşrin üz qabığı | |
| Müəllif | Doris Lessinq |
| Janr | roman |
| Orijinalın dili | İngiliscə |
| Ölkə | İngiltərə |
| Orijinalın nəşr ili | 1962 |
| Nəşr | Micheal Joseph |
Süjet xətti
redaktəQızıl dəftər yazıçı Anna Vulfun, həyatını qeyd etdiyi dörd dəftərin və onları beşinci, qızılı rəngli dəftərdə birləşdirmək cəhdinin hekayəsidir.
Kitab Anna və onun rəfiqəsi Molli Ceykobsun, eləcə də onların uşaqlarının, keçmiş ərlərinin və sevgililərinin (Azad Qadınlar) həyatlarından real görünən povestin hissələrini Annanın qara rəngli dörd dəftərindən çıxarışlarla kəsişdirir. Rodeziya, İkinci Dünya Müharibəsindən əvvəl və onun ən çox satılan romanına ilham verən, qırmızı (Kommunist Partiyasının üzvü kimi təcrübəsi), sarı (Annanın öz hekayəsinin ağrılı sonu əsasında yazılan davam edən bir roman) sevgi macərası) və mavi (Annanın xatirələrini, xəyallarını və emosional həyatını qeyd etdiyi şəxsi jurnal).
Hər notebook dörd dəfə geri qaytarılır, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan qeyri-xronoloji, üst-üstə düşən bölmələr yaradır. Bu postmodern üslub, personajları və oxucuları cəlb edən "oyun" məkanı ilə kitabın ən məşhur xüsusiyyətlərindən biridir, baxmayaraq ki, Lessinq oxucuların və rəyçilərin romandakı ciddi mövzulara diqqət yetirmələrini təkid edirdi.
Əsas mövzular
redaktəLessinq öz ön sözündə romanda ən mühüm mövzunun parçalanma olduğunu iddia edirdi. Annanın əziyyət çəkdiyi psixi pozğunluq, bəlkə də dörd dəftərin bölünməsində öz əksini tapmış, həm də cəmiyyətin parçalanmasını əks etdirən həyatının hissələrinə bölünməsidir. Annanın münasibəti və romanın sonundakı qızıl dəftərdə hər şeyi bir araya gətirmək cəhdi həm onun dözülməz ruhi çöküşünün son mərhələsidir, həm də parçalanma və çılğınlığı aradan qaldırmaq cəhdidir.
Personajlar
redaktə• Anna (Friman) Vulf: Yazıçı. Azad Qadınların baş qəhrəmanı və Notebooks yazıçısı.
• Maks Vulf: Annanın keçmiş əri
• Janet Vulf: Anna və Maksın qızı
• Molly Jacobs: Aktrisa, Annanın dostu.
• Richard Portmain: Mollinin keçmiş əri
• Tommy Portmain: Mollinin — və Riçardın — oğlu
• Marion Portmain: Riçardın ikinci arvadı
• Maykl: Annanın keçmiş sevgilisi
• Willi (Wilhelm) Rodde (Qara dəftər): Annanın sevgilisi, Almaniyadan olan qaçqın, Maks Vulf əsasında.
• Paul Blackenhurst (Qara notebook): Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu
• Ted Braun (Qara Notebook): Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu, sosialist.
• Jimmy McGrath (Qara Notebook): Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu.
• George Hounslow (Qara dəftər): Yollarda işləyirdi.
• Meriroz (Qara dəftər): Cənubi Rodeziyada doğulan Paul və Corcun sevgisi.
• Cənab Boothby (Qara Notebook): Mashopi Hotelin sahibi
• Xanım Butbi (Qara dəftər): Mashopi hotelinin sahibi
• June Boothby (Qara Notebook): Cənab və Xanım Butbinin qızı
• Cekson (Qara dəftər): Mashopi hotelində yemək bişirin. Jimmy'nin dostu.
• Mari (Qara dəftər): Ceksonun həyat yoldaşı. George ilə münasibəti var.
• Ella (Sarı dəftər): Anna Vulf əsasında. Qadın jurnalı üçün yazır.
• Julia (Sarı Notebook): Molly Jacobs əsasında
• Dr West (Sarı Notebook): Qadın jurnalı üçün Dr Allsop adı altında tibbi köşə yazır.
• Patricia Brent (Sarı Notebook): Redaktor
• George (Yellow Notebook): Maks Vulf əsasında
• Pol Tanner (Sarı dəftər): Ellanın sevgilisi
• Maykl (Sarı dəftər): Ellanın oğlu
• Saul Qrin (Mavi və qızıl dəftərlər): Amerika yazıçısı
• Milt (Azad Qadınlar 5): Amerika yazıçısı (= Mavi və Qızıl dəftərlərdən Saul Qrin)
• Ana Sugar (xanım Marks): Anna və Mollinin psixoanalitiki
• Tom Mathlong (Azad Qadınlar): Afrikalı siyasi fəal
• Charlie Themba (Free Women 4): Trade union leader, friend of Tom Mathlong
Tərcümələr
redaktə- Le Carnet d'or (éditions Albin Michel, 1976) ISBN 978-2070298327 [fransız].
- Il taccuino d'oro (Feltrinelli, 1989) ISBN 88-07-80784-X [italyan].
- Den femte sanningen, trans. by Mårten Edlund (1964) [isveç].
- Az arany jegyzetfüzet, trans. by Tábori Zoltán (Ulpius-ház, 2008), ISBN 978-963-254-210-2 [macar].
- מחברת הזהב (Am Oved, 1978), ISBN 978-2-226-00340-9, ISBN 978-0-7181-0970-7 [ivrit].
- "Złoty notes", trans. by Bohdan Maliborski (2014) ISBN 978-83-64142-79-6 [polyak].