Qafqaz böyürtkəni

Qafqaz böyürtkəni (lat. Rubus caucasicus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

Qafqaz böyürtkəni
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Ümumi yayılması

redaktə

Rusiya (Dağıstan) və Türkiyədə təbii yayılma sahələri vardır.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Quba (Qonaqkənd), Qusar, Zaqatala, Balakən rayonlarında dərə və meşə kənarlarında yayılmışdır.

Statusu

redaktə

Azərbaycanın nadir bitki növüdür. LC.

Bitdiyi yer

redaktə

Aşağı və orta dağ qurşağında meşəliklərdə yayılmışdır.

Təbii ehtiyatı

redaktə

Azərbaycanda arealı geniş deyildir.

Bioloji xüsusiyyətləri

redaktə

Təbiətdə 2 m-ə qədər hündürlüyü olan koldur. Birillik budaqları silindirvari, yerə əyilmiş, üzəri müxtəlif tikanlı, sarımtıl vəzilidir. Yarpaqları üçər və beş yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqlar üçtdən yaşıl, altdan keçətüklü, ucdan tərs yumurtavarı, qidəsi ürəkvarı, ucu şiş, uzun, yanındakılar qısa saplaqlı, enli, tərs yumurtavarıdır. Çiçək qrupu uzunsov, çoxçiçəkli salxımdır. Kasayarpağı sivri uclu, meyvə vaxtı içəriyə yapışmışdır. Ləçəkləri iri və ağdır. Meyvəsi qara, enli, yumurtavari, 2-2,5 sm diametrindədir. Kasayarpaqları meyvələrində yapışıq, bəzən aşağıya əyilmişdir. Ləçəkləri iri, kənara əyilmişdir. Erkəkcikləri sütuncuqların uzunluğuna çatır. Yumurtalığı tükcüklüdür. Mayda çiçəkləyir, iyulda isə meyvə verir.

Çoxalması

redaktə

Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.

Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri

redaktə

Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.

Becərilməsi

redaktə

Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri

redaktə

Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.

Zəruri qoruma tədbirləri

redaktə

Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə