Qanad uzunluğu
Qanad uzunluğu, qanad genişliyi (və ya sadəcə olaraq qanad bucağı) bir quşun və ya təyyarənin bir qanad ucundan digər qanad ucuna qədər olan məsafəsidir. Məsələn, Boeing 777-200 təyyarəsinin qanad uzunluğu 60,9 (64,8) metrdir (199 ft 11 in) və 1965-ci ildə tutulan gəzən bir albatrosun (Diomedea exulans) qanadlarının uzunluğu isə hal-hazırda həyatda olan quş üçün rekord olan 363 metr (1.190 ft 11 in) olmuşdur. Qanad genişliyi termini daha texniki bir ölçüdə pterozavrlar, bitlər, böcəklər və ornitopterlər kimi digər avianəqliyyat vasitələri üçün də istifadə olunan bir termindir. İnsanlarda qanad uzunluğu termini, 90° bucaq altında çiyin hündürlüyündə yerə paralel qaldırıldıqda, fərdin qollarının barmaq uclarından ölçülən, bir ucundan digər bir ucuna kimi məsafə olan qol uzunluğu deməkdir. Keçmiş peşəkar basketbolçu Manute Bol 7 fut 7 düym (2.31 m) hündürlüyə malik olub və 8 fut 6 düym (2.59 m) ilə insanlar arasında ən böyük qanad uzunluqlarından birinə malikdir.
Təyyarənin qanad uzunluğu
redaktəTəyyarənin qanad uzunluğu, qanad formasından və süpürməsindən asılı olmayaraq həmişə bir qanad ucundan digərinə düz bir xəttlə ölçülür.
Təyyarə dizaynına və heyvan təkamülünə təsirləri
redaktəQanad qaldırıcısı qanadların sahəsi ilə mütənasibdir, buna görə heyvan və ya təyyarə nə qədər ağır olsa, qanad sahəsi o qədər böyük olmalıdır. Sahə qanad uzunluğunun qanad genişliyinə vurulması (ortalama akkord) olduğu üçün uzun, dar bir qanad və ya daha qısa, daha geniş bir qanad eyni kütləyə dəstək olacaqdır. Səmərəli sabit uçuş üçün diafraqmanın akkord nisbəti və en-hündürlük nisbəti mümkün qədər yüksək olmalıdır (məhdudiyyətlər ümumiyyətlə struktura görədir); çünki bu qaçılmaz qanad ucu ilə əlaqəli induksiyanı azaldır. Albatroslar kimi uzun mənzilli quşlar və əksər ticarət təyyarələri en-hündürlük nisbətini ən yüksək səviyyəyə çatdırır. Alternativ olaraq, manevr qabiliyyətinə ehtiyacı olan heyvanlar və təyyarələr (döyüşçülər, ovçular və ovlananlar ilə ağaclar və kollar, həşərat tutanlar və s.) sürətlə dönə bilmələri və uzun dar qanadların yüksək ətalət momentlərindən əlavə, həmçinin yüksək bucaqlı sürtünmə və qanadcıq liftinin aşağı fırlanma sürətində qanad qaldırılmasında sürətli tarazlanması daha aşağı yuvarlanma nisbəti yaradır. Onlar üçün qısa uzunluqlu, geniş qanadlar məsləhət görülür. Ayrıca, təyyarələrdə yerlə işləmə çox böyük en-hündürlük nisbətləri üçün böyük bir problemdir və uçan heyvanlar da oxşar problemlərlə qarşılaşa bilər.
İnsan istehsalı qanadların ən yüksək nisbəti helikopter rotorları kimi ən uc forması olan təyyarə pərləridir.
Uçan heyvanların qanad uzunluğu
redaktəBir quşun qanadlarının ölçülməsi üçün canlı və ya təzə ölmüş nümunə arxası üstə düz formada qoyulur, qanadlar bilək oynaqlarında, ayaq biləklərində tutulur və hər qanaddakı ən uzun uçuş lələyinin ucları arasındakı məsafə ölçülür.
Bir böcəyin qanadlarının uzunluğu sabit nümunələrin qanadlarına uyğundur və döş qəfəsinin ortası ilə qanad zirvəsinin iki qatı və ya arxa qanad kənarının gövdəyə perpendikulyar olması ilə tənzimlənmiş qanadlar ilə döş qəfəsi arasındakı uzunluğu ifadə edə bilər.
İdmanda qanad uzunluğu
redaktəBasketbol və Amerika futbolunda oyunçunun qanadlarının uzunluğunu müəyyənləşdirmək üçün bir barmaq ucundan digərinə kimi ölçmə aparılır. Buna boks terminologiyasında giriş deyilir. NC State Wolfpack-da oynayan 2013-cü ilin ən yaxşı basketbol ümid oyunçusu, 16 yaşındakı BeeJay Anyanın qanadlarının uzunluğu rəsmi olaraq 7 fut 9 düym olaraq (2.36 m) ölçülmüşdür. Bu ölçmə ilə Milli Basketbol İttifaqının mümkün gələcək ümidlərinin ən uzun qanad uzunluğuna malik olan insan adını qazandı, lakin buna baxmayaraq, Anya 2017-ci ildə seçilmədən getdi. Manute Bolun qanadlarının uzunluğu 8 fut 6 düym (2.59 m) və şaquli uzunluğu 10 fut 5 düym (3.18 m) olaraq ölçülmüşdür və 2013-cü ildən etibarən NBA tarixindəki ən uzun qanad uzunluğu olmuşdur.
Qanad uzunluğu rekordları
redaktəƏn böyük qanad uzunluğu
redaktə- Təyyarə: Scaled Composites Stratolaunch - 117 m (385 ft)
- Yarasa: Böyük uçan tülkü (Pteropus vampyrus) - 15 metr (49 ft 3 in)
- Quş: Gəzən albatros - 363 metr (1.190 ft 11 in)
- Quş (nəsli tükənmiş): Argentavis - Təxmini 7 metr (23 ft 0 in)
- Sürünən (nəsli tükənmiş): Quetzalcoatlus pterosaur - 10-11 metr (33-36 ft)
- Böcək: Ağ cadugər güvəsi (Thysania agrippina) - 28 santimetr (11,0 in)
- Böcək (nəsli tükənmiş): Meganeuropsis (yusifkimilərin qohumu) - 71 santimetrə (28,0 in) kimi olduğu təxmin edilir
Ən kiçik qanad uzunluğu
redaktə- Təyyarə (cüt qanadlı): Starr Bumble Bee II - 168 metr (551 ft 2 in)
- Təyyarə (reaktiv təyyarə): Bede BD-5 - 427 metr (1.400 ft 11 in)
- Təyyarə (cüt mühərrikli): Colomban Cri-cri - 49 metr (160 ft 9 in)
- Yarasa: Eşşək arısı yarasası - 16 santimetr (6,3 in)
- Quş: Bal arısı quşu - 65 santimetr (26 in)
- Böcək: Tanzaniya parazit vəhşi arısı (Fairyfly) - 02 milimetr (0,079 in)