Qaxmuğal

Qaxmuğal
Qaxmuğal
	41°25′56″ şm. e. 46°58′13″ ş. u.HGYO
Ölkə	Azərbaycan;
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00;
	Xəritəni göstər/gizlə Qaxmuğal

Qaxmuğal — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Əhalisi

1872-ci ildə dərc olunmuş və 1869-cu il əhalinin kameral siyahıyaalınması nəticələrini əks etdirən Tiflis quberniyasının və Zaqatala dairəsinin hərbi icmalına əsasən Zaqatala dairəsinin İlisu naibliyinə daxil olan Qaxmuğal kəndində milli tərkibi muğallardan ibarət 95 ailə yaşayırdı.^[1] Müvafiq icmalda dairəni təşkil edən yaşayış məntəqələrinin əhalisinin milli tərkibinə dair məlumatlarda etnik türklər muğallar, Dağıstanlı xalqların nümayəndələri isə ümumi adla ləzgilər olaraq göstərilmişdirlər.
1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən etnik Azərbaycan Türkləri muğallardan ibarət hər iki cinsdən toplam 1090 nəfər əhali yaşayırdı.^[2]

Toponimikası

Qaxmuğal oyk., miir. Qax r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Kürmük çayının sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Kəndin adı Qax şəhərinin adından və muğal etnonimindən ibarətdir. XIII əsrdə monqollann (yaxud muğalların) içərisində Azərbaycana gəlmiş türkdilli tayfaların müəyyən hissəsi Qax ərazisində məskunlaşdıqdan sonra ətrafda yaşayan avarlar onları və o cümlədən yerli azərbaycanları ümumi adla muğal adlandırmışlar. Sonralar muğal adı həmin r-ndakı bütün azərbaycanlara şamil edilmişdir. Ona görə Qaxın azərbaycanlar yaşayan hissəsi Qaxmuğal, digər hissəsi isə Qaxingiloy (Qaxın ingiloylar yaşayan hissəsi) adlanmışdır. Sonralar bu hissələr müstəqil yaşayış məskəninə çevrilmişdir. Hazırda kənd Qax şəhəri ilə birləşib.^[3]

Həmçinin bax

Qax rayonu

Xarici keçidlər

Azərbaycan Respublikasi Qax Rayon İcra Hakimiyyəti

Tanınmış şəxsləri

Abdulla Qəbulzadə — XX yüzil Azərbaycan aydınlarının öncül nümayəndəsi. Maarifsevər din alimi.
Xamiz Muradov — aktyor.

İstinadlar

↑ Военный обзор Тифлисской Губернии и Закатальского округа, составлен подполковником Генерального штаба В. Н. Филиповым. Воспроизведено в оригинальной авторской орфографии издания 1872 года (издательство "Санктпетербург: Товарищества "Общественная польза""), стр. 168
↑ "Кавказский календарь на 1915 год". Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, под редакцией А.А.Эльзенгера и Н.П.Стельмащука, Тифлис. Типография Канцелярии Наместника Е.И.В. на Кавказе, казённый дом. 1914./Оглавление: Глава — Отдел статистический: Список населенных мест Кавказа, стр. 138
↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427

[1] Военный обзор Тифлисской Губернии и Закатальского округа, составлен подполковником Генерального штаба В. Н. Филиповым. Воспроизведено в оригинальной авторской орфографии издания 1872 года (издательство "Санктпетербург: Товарищества "Общественная польза""), стр. 168

[2] "Кавказский календарь на 1915 год". Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, под редакцией А.А.Эльзенгера и Н.П.Стельмащука, Тифлис. Типография Канцелярии Наместника Е.И.В. на Кавказе, казённый дом. 1914./Оглавление: Глава — Отдел статистический: Список населенных мест Кавказа, стр. 138

[3] Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427

[1]

[2]

[3]

Qaxmuğal

41°25′56″ şm. e. 46°58′13″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Azərbaycan
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00
Xəritəni göstər/gizlə Qaxmuğal