Qayalı (Qubadlı)

Qayalı
Qayalı
	39°23′09″ şm. e. 46°33′58″ ş. u.HGYO
Ölkə	Azərbaycan;
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00;
	Xəritəni göstər/gizlə Qayalı
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qayalı — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Qayalı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.^[1]

Tarixi

31 avqust 1993 - ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.

10 noyabr 2020 - ci ildə Azərbaycan və Ermənistan dövlətləri arasında bağlanmış atəşkəs müqaviləsinə əsasən Azərbaycana geri verilmişdir.

Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir. 2 Qayalı kəndinin qədim adı Qarıkahası olub. XIX əsrdə Zəngəzurun Sisyan rayonunda mövcud olmuş Qayalı kəndindən zəirxanlı, alıxlı, eyvazlı və xələfli nəsilləri köçüb burada məskunlaşdıqdan sonra kənd Qarıkahalı Qayalı adlanmışdır. Bir müddət keçəndən sonra kəndin adındakı Qarıkahalı komponenti ixtisara düşmüşdür. Azərbaycanda "qaya" termini ilə bağlı çoxlu oronimlər mövcuddur. "Qaya" sözü "sıra dağlardan ayrılmış qol", "dağların müəyyən hissəsində daş süxurlardan olan çətin keçilən yer" mənasındadır. Qayalı toponimi "qaya" və "-lı" komponentlərindən ibarətdir. Qaya müsbət relyef mənası bildirən termindir. Kənd ərazisindəki qayalarda çoxlu mağaralar da olmuşdur. Kəndin Qayalı adlanması çox güman ki, ərazinin qayalıq olması ilə əlaqədardır.

Toponimikası

Qayalı kəndi Qarabağ yaylasmdadır. Keçmiş adı Qankahası olmuşdur. XIX əsrdə indiki Ermənistan ərazisindəki Sisyan r-nunda mövcud olmuş Qayalı kəndindən zəirxanlı, alıxlı, eyvazlı və xələfli nəsilləri buraya köçüb məskunlaşdıqdan sonra Qankahalı Qayalı adlanmış, sonralar Qankahalı komponenti ixtisara düşmüşdür.^[2]

Əhalisi

"1886-cı il ailə siyahılarından çıxarılmış Zaqafqaziya diyarının əhalisi haqqında statistik məlumatlar toplusu"na görə, kənddə 22 evdə 132 kürd yaşayırdı ki, onlardan 81-i şiə, 51-i isə sünni idi.^[3]

Abidələri

Cavanşir türbəsi ХIV əsr
Qəbiristanlıq ХIV əsr

Mənbə

Akif Muradverdiyev. Zəngəzur. Tariximizin yaddaşı. Bakı: Xəzər, 2007, səh. 456.

Həmçinin bax

Qubadlı rayonu

İstinadlar

↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
↑ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.

Xarici keçidlər

Azərbaycan Respublikası Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyəti

[1] Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.

[2] Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427

[3] Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.

[1]

[2]

[3]

Qayalı

39°23′09″ şm. e. 46°33′58″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Azərbaycan
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı	UTC+04:00
Xəritəni göstər/gizlə Qayalı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar