Palıd
Palıd (lat. Quercus) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin fıstıqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Palıd | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Palıd |
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Təbii yayılması
redaktəPalıdın təbii yayılma sahəsi Şimal Yarımkürəsinin mülayim iqlimli əraziləridir. Yayılma ərazisinin cənub sərhədlərini tropik hündür dağlar təşkil edir.
Dünya florasının tərkibində fıstıq fəsiləsinin 9 cinsi, 900-ə qədər növü yayılmışdır. Bunların əksəriyyəti ağac, nadir hallarda kol olub, yer kürəsinin bütün ərazilərində yayılmışdır.[3]
Palıd qiymətli dərman, aşı, boyaq, texniki, yem və bəzək bitkisidir. Azərbaycanda isə 12 növünə rast gəlinir. Onun 3 növü mədəni hala keçirilərək yaşıllaşdırma məqsədilə geniş istifadə edilir. Respublikamızın ərazisində palıd növləri uzunömürlü olub, hündürlükləri 12–40 m-ə çatır. Palıd növləri ən çox şimal yarımkürəsinin mülayim tropik zonalarında yayılmışdır. Ərazimizdə şabalıdyarpaq palıd (Quercus castaneifolia C.A.Mey.), Şərq palıdı (Q. macranthera Fisch. et C.A.Mey.), uzunsaplaq palıd (Q. longipes Stev.), kövrək palıd (Q. erucifolia Stev.), gürcü palıdı (Q. iberica Stev.=Q. Peduneuliflora C.Koch.), qırmızı (qızıl) palıd (Q. crispata Stev.) daha çox və geniş yayılmışdır.
Palıd növləri şiddətli şaxtaya, kəskin istilərə davamlı olduğu üçün Yer kürəsinin hər zonasında bitir.
Hələ çox qədim dövrlərdə xalq təbabətində palıdın müalicəvi əhəmiyyəti öyrənilmiş və onun köməyi ilə bir sıra xəstəliklər müalicə edilmişdir. Hazırda palıddan bir çox dərman preparatları hazırlanır. Dərman məqsədilə cavan palıd ağaclarının qol-budaqlarının qabıqlarından istifadə edilir. Yazın ilk ayında qabıq altında şirələrin axınının çoxalması zamanı xüsusi alət vasitəsilə qabıqdan çevrə formasında kəsir, soyur günəşli havada qurudurlar. Qabığının tərkibində 2,5-25%-ə qədər aşı maddəsi vardır. Bu aşı maddəsindən qədimlərdə gön-dəri məmulatlarının aşılanmasında geniş istifadə edilib. Palıd ağacının qabıqlarında dərman əhəmiyyətli əsas təsiredici aşı maddəsi olduğu hesab edilir. Bununla yanaşı qabıqlarda qall, ellaq, katexin, qallokatexinqallat, pantoten turşusu, flavonoidlərdən - kversetin, kempferol, kversitrin, leykosianidin, vitaminlərdən B1, B2, B6, C, PP və s. aşkar edilmişdir. Bundan əlavə qabığının tərkibindən 6,21% zol (kül), 1,40 mq%, Ca - 23,00, Mg - 0,6 Fe - 0,20 makroelementləri, Mn - 142,60, Cu - 142,60, Zn - 10,20, Cr - 0,80, Al - 116,08, Ba - 537,12, V - 0,08, Se - 0,04, Ni - 1,84, Sr - 212,00, Pb - 3,04, B - 74,80 və s. mikroelementləri aşkar edilmşdir.
Palıdın gövdə, qabıq, çanaq, yarpaq və tullantılarının tərkibində 15-18%-ə qədər aşı və flavonoid tərkibli boyaq maddəsi tapılmışdır. Palıddan alınan boyaq ekstraktından yun və ipək məmulatlarını boyamaq üçün qonur, açıq qəhvəyi, qonur-qəhvəyi, tünd-qəhvəyi, şabalıdı, bozumtul-qara, zeytunu, bozumtul-zeytunu, qaramtıl-boz, yaşılı-bozumtul, yaşılı-qəhvəyi və s. rəng və çalarlar almağa nail olduq. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, bir inkişaf etmiş ağacdan 1,5-2 kq çanaq toplamaq olar. Boyaq maddəsi ən çox palıdın yarpaq və çanaq hissəsindən alınır. Hər il respublikamızın palıd bitən meşələrindən 100 tonlarla çanaq məhsulu toplamaq olar. Biz ilk dəfə olaraq çanaq hissədən boyaq məhlulu hazırlayıb yun ipi sarımtıl-boz, bozumtul, bozumtııl-qonur, qonurumtul-zeytunu, zeytunu, qonur, qonurumtul, qonurumtul-yaşıl, yaşılımtıl, açıq-qəhvəyi, tünd-qəhvəyi, şabalıdı-qara, qaramtıl və s. rəng və çalarlar boyamağa nail olduq.
Palıddan düzəldilmiş çənlərdə uzun müddət saxlanılan ağ, şəffaf konyak spirtinin rənginin getdikcə tündləşərək çayabənzər rəng alması palıd oduncağında 10-12%-ə qədər rəngləyici və aşı maddələrinin olması nəticəsində baş verir. Palıdın cavan qabıqlarından tanin və tannalbin adlı dərman preparatları alınır. Həmin dərman maddələri mədə-bağırsaq xəstəliklərində, qarın nahiyəsində şiddətli ağrılar zamanı, ishala və dizenteriyaya qarşı dezinfeksiyaedici dərman kimi istifadə olunur. Hələ eramızdan çox əvvəllər xalq təbabətində palıdın qabığı, çanağı, yarpaqları dəmlənərək daxilə qəbul edilmiş və həmin xəstəliklərin qarşısı vaxtında alınmışdır.
Elmi təbabətdə palıd ağacı qabıqlarından sulu bişirmə formasında hazırlanmış preparat boğaz ağrılarında, diş ətinin iltihabında, stomatitlərdə, gingivitlərdə iltihabı aradan qaldırıcı, antiseptik və büzüşdürücü dərman vasitəsi kimi istifadə edilir. Bundan başqa ağır metal duzlarından (civə, qurğuşun və s.) zəhərlənmələr zamanı zəhər əleyhinə də işlədilir. Palıdın qurudulmuş qabığını, çanağını, qozasını çay kimi dəmləyərək bir çox xəstəliklərin müalicəsində (ağız boşluğunun iltihabında, qırtlaq, udlaq və diş ətinin iltihabında, stomatitdə və s.) qarqara kimi istifadə edirlər. Bu məqsədlə 10 qram qurudulmuş palıd qabığını və ya yarpağını 200 ml suda dəmləyib qarqara etmək lazımdır. Palıd qabığı, qozası, yarpağı və çanağının yüksək konsentrasiyalı dəmləməsindən isə (20 q palıd qabıgı, yaxud qozası 200 ml suya nisbətdə) dəri nahiyəsində baş vermiş yanıqları müalicə etmək üçün istifadə edilir. Bu məqsədlə dəmlənmiş ekstraktla tənzifi isladaraq yanmış nahiyəyə qoymaq lazımdır.
Aparılan kimyəvi analizlər zamanı müəyyən edilmişdir ki, palıd qozasının meyvəsində 6% pektin, 13-41% pentoza, şəkər, flabofen, 40%-ə qədər nişasta, zülal maddələri, 5% piyli yağ vardır. Məhz buna görə palıdın qozası iribuynuzlu mal-qara və ev donuzu üçün yüksək kalorili yem sayılır. Siloslaşdırılmış palıd qozası iribuynuzlu mal-qaranın südünü artırmaqla bərabər, onun keyfiyyətini də yaxşılaşdırır. Palıd qozasından hazırlanmış surroqat (saxta) qəhvə uşaqlarda uzun sürən xroniki ishalın müalicəsində yaxşı nəticə verir.
Qozadan alınmış quru ekstrakt diabetin (şəkər xəstəliyinin) müalicəsinə müsbət təsir göstərir. Ağır zəhərlənmələr zamanı qoz hissəsini çay kimi (30 q 200 q suya nisbətdə) dəmləyərək imalə etmək çox yaxşı müalicəvi təsir göstərir. Palıd qabığının tərkibindəki aşı maddəsi zəhərlənmə verən maddələrlə birləşərək suda həll olmayan çöküntülər əmələ gətirir. Həmin çöküntülər qana sorulmayaraq çökür və tezliklə orqanizmdən xaric olur. Müxtəlif növ dəri iltihabında palıdın qurudulmuş qabıq və çanaq hissəsinin dəmləməsində (bişirilməsində) tənzifi isladıb iltihablaşmış nahiyəyə qoyurlar. Hər 10-15 dəqiqədən bir tənzif isladılmalıdır. İltihab keçənə kimi bir neçə gün bunu təkrar etmək lazımdır. Palıd qabığının və ya çanaq hissəsinin dəmləməsi ilə qliserinin qarışığından (10 hissə dəmləmə, 1 hissə qliserin) tər əleyhinə istifadə edilir. Yəni bədənin tərləyən nahiyəsinə (əl, ayaq və s.) həmin qarışıqdan sürtdükdə tərləmənin qarşısını almaq mümkündür. Palıdın yarpağından duzlu xiyara və digər tərəvəzlərə ətirli və xoş tam vermək üçün ədviyyat kimi istifadə edilir.
15-20 illik palıd ağacından 20 kq-a qədər qoza və 500 q-a qədər çanaq tədarük etmək olar. Bir hektar sahədən 500 kq palıd qozası, 100 kq-a qədər çanaq məhsulu əldə olunur.
Hələ XVIII-XIX əsrdə palıdın “qall” hissəsindən dəmir duzunun iştirakı ilə qara mürəkkəb hazırlayıb yazı işlərində istifadə olunurdu. “Qallın” tərkibində 58-60%-ə qədər aşı maddəsi olduğundan bundan hazırlanan tannin ekstraktından gön-dəri sənayesində geniş istifadə edilir. Palıd yarpaqlarının havaya buraxdığı uçucu maddə təngnəfəslik və yuxusuzluğa tutulmuş xəstələrin müalicəsində geniş istifadə edilir. Bu məqsədlə “Aerofin” adlı müalicəvi preparat buraxılır. Bir hektar palıd ağacı sahəsi bir gün ərzində 9 tona qədər CO2 udur və 6,5 tona qədər oksigen buraxır. Palıdın buraxdığı uçucu ətirli maddələrin köməyi ilə insan orqanizmi üçün zərərli təsirə malik bakteriyalar məhv edilir.
Palıd ağacı ən yaxşı tikinti materialı hesab olıınur. Ondan bir çox tikinti materialları hazırlamaqla yanaşı göz oxşayan əntiq mebel növləri hazırlanır. Palıd yağışa, qara, rütubətə olduqca davamlı xammaldır.
Qeyd etdiyimiz kimi palıdın qabıq, yarpaq və çanaq hissələrindən tibb sahəsində də geniş istifadə edilir. Bu məqsədlər üçün palıdın qabıq, cavan budaqlarını tədarük edib, doğrayıb qurudur və saxlayıb yeri gəldikcə preparatlar hazırlayıb müxtəlif xəstəlikləri müalicə edirlər.
Palıd möhkəm sağlamlıq, güc və uzunömürlülük simvolu hesab edilir. Qədim slavyan, eləcə də bir sıra ölkələrin xalqları palıdı müqəddəs bir qüvvə sanmış, ona itaət etmiş, mahnılar qoşmuş, ondan çələnglər düzəldib, müharibədə, idmanda qalib gələnləri təltif edirmişlər.
Din xadimlərinin icazəsi olmadan bu nəhəng ağacı kəsmək və budaqlarını qırmaq qadağan idi. Çox qədim dövrlərdə insanlar palıdın müalicəvi xüsusiyyətləri ilə tanış olduqdan sonra onun müxtəlif hissələrindən - qabıq, çanaq, yarpaq və s. hissələrindən dəmləmə və cövhərlər hazırlayıb ishal, irinli yaraların, ağız və dişlərdə baş verən qanaxmaların, soyuqdəymələrin müalicəsində geniş istifadə edirmişlər.
Azərbaycanda yayılması
redaktəBu cins özündə 600-ə yaxın növü birləşdirir ki, onlardan da 12-si Azərbaycanda bitir.
İstifadəsi
redaktə1311-ci ildə Yusif İbn İsmayıl Xoyi yazırdı ki, palıd qozası büzüşdürücü təsirə malikdir və onu köhnə ishala, qanaxmaya və qanlı bəlğəmə qarşı istifadə edirlər. Sidikburaxma çətinliyində, bağırsaq xoralarında, ürək döyüntüsü və ürəkbulanmada palıd qozalarını yemək xeyirlidir. Qozanın un və donuz piyi ilə qarışığından hazırlanan sarıq irinli şişlərdə istifadə olunur. "Cəmül-Bağdadi" (1311 il) əsərinin müəllifi yazır ki, palıd qozasının külü ağızda olan irinli yaralara (aftlara, stomatitə) qarşı xeyirlidir.
İbn Sina həmçinin qeyd edir ki, palıd qozalarının keçi piyi və ya duzlu donuz piyi ilə qarışığı xaricdən sürtmə vasitəsi kimi bərk şişlərin müalicəsində xeyirlidir. Qozanın külü yaraları müalicə etmək üçün istifadə edilir. Palıd yarpaqlarını əzərək yara üzərinə töksək, onları birləşdirər. Qozaları yemək qanlı bəlğəmə kömək edər, qarını bərkidər, bağırsaqda olan çat və xoralara, qanaxmaya, sidik tutulmasına və nəhayət zəhərlənməyə qarşı xeyirlidir.
Palıdın gövdəsindəki fır ("qall" və ya "türk palıd fındığı", loru dildə – "palıd xərçəngi") güclü büzüşdürücü və qansaxlayıcı vasitə kimi Şərqdə geniş yayılmışdır. Onlara "mazu" və ya "mazı" deyirdilər. Fırlardan hazırlanmış tozu suya tökərək, bağırsaq xoraları və xroniki ishalda istifadə edirdilər. Bəzən onları uzun müddət qaynadaraq kompres şəklində babasilə qarşı işlədirlər. Fırları kömürdə yandıraraq sirkədə söndürərək döyərdilər. Əmələ gəlmiş toz müxtəlif cürə qanaxmanın qabağını alardı.
Orta əsr Tibet təbabətində palıdın kökü və qozalarından düzəldilmiş tozu işlətmənin (ishalın) qarşısını almaq üçün, qızdırma salan və əsməyə qarşı vasitə kimi istifadə edirlər.
Hindstan və Seylonun ənənəvi təbabətində Ön Asiyadan gətirilən Luzitan palıdının qabığı, qozası və fırları qədimdən istifadə olunurdu. Spirtdə saxlanan qabığı və qozasının cövhəri ekzemada və başqa dəri xəstəliklərində işlənir. Fırların həlimi qanaxmada və dizenteriyada istifadə olunur və eləcə də bitki alkoloillərindən zəhərlənərkən zəhərlənmənin qarşısını alan bir vasitədir. Palıd fırlarından və tiryəkdən hazırlanmış məlhəm effektli vasitə kimi babasildə işlədilirdi.
Elmi təbabətdə qış palıdının qabığından istifadə edirlər. Palıdın qabığı 10%-li sulu həlim formasında, bəzən isə zəylə qarışdırılaraq stomatit, gingivit, yumşaldılmış və qanaxma verən damaqlar və başqa iltihablı proseslər zamanı ağız boşluğunu yaxalamaq üçün istifadə edilir.
Palıd kökünün həlimi mədə-bağırsaq xəstəliklərində büzüşdürücü və antiseptik vasitə kimi, həmçinin ağır metalların duzundan və başqa zəhərlərdən zəhərlənmə hallarında imalə kimi işlədilir. Kökünün həlimindən yanıqlarda, əl və ayaq tərləməsində istifadə edilir. Qozalarının sulu ekstraktı şəkərazaldıcı keyfiyyətə malikdir və yüngül formada olan şəkər xəstəliyinə qarşı kömək edir.
Sinonimləri
redaktəHeterotipik sinonimləri
redaktə- Balanaulax Raf.
- Cerris Raf.
- Cyclobalanopsis Oerst.
- Dryopsila Raf.
- Eriodrys Raf.
- Erythrobalanus (Oerst.) O.Schwarz
- Ilex Mill.
- Macrobalanus (Oerst.) O.Schwarz
- Perytis Raf.
- Scolodrys Raf.
Növləri
redaktə- Quercus acatenangensis Trel.
- Quercus acerifolia (E.J.Palmer) Stoynoff & W.J.Hess ex R.J.Jensen
- Quercus acherdophylla Trel.
- Quercus acrodonta Seemen
- Quercus aculcingensis Trel.
- Quercus acuta Thunb.
- Quercus acutangula Trel.
- Quercus × acutidens Torr.
- Quercus acutifolia Née
- Quercus acutissima Carruth.
- Quercus aerea Trel.
- Quercus afares Pomel
- Quercus affinis Scheidw.
- Quercus agrifolia Née
- Quercus airensis Franco & Vasc.
- Quercus ajoensis C.H.Mull.
- Quercus alba L.
- Quercus × albescens Rouy ex A.Camus
- Quercus albicaulis Chun & W.C.Ko
- Quercus albocincta Trel.
- Quercus aliena Blume
- Quercus × alienocrispula H.Ohba
- Quercus × alienoserratoides T.B.Lee
- Quercus × allorgeana A.Camus
- Quercus × almeidae Vila-Viçosa, Capelo, P.Alves & F.M.Vázquez
- Quercus alnifolia Poech
- Quercus alpescens Trel.
- Quercus × alvesii Vila-Viçosa, Capelo, R.Almeida & F.M.Vázquez
- Quercus × alvordiana Eastw.
- Quercus × andegavensis Hy
- Quercus × andresii R.Alonso, Llamas, E.Puente & Penas
- Quercus × andrewsii Sarg.
- Quercus × anguste-lepidosa Nakai
- Quercus annulata Sm.
- Quercus apiculata Djav.-Khoie
- Quercus aquifolioides Rehder & E.H.Wilson
- Quercus arbutifolia Hickel & A.Camus
- Quercus argentata Korth.
- Quercus argyrotricha A.Camus
- Quercus ariifolia Trel.
- Quercus aristata Hook. & Arn.
- Quercus arizonica Sarg.
- Quercus arkansana Sarg.
- Quercus × arrimatensis Penas, Llamas, Pérez Morales & Acedo
- Quercus × ashei Trel.
- Quercus asymmetrica Hickel & A.Camus
- Quercus × atlantica Ashe
- Quercus aucheri Jaub. & Spach
- Quercus augustinei Skan
- Quercus aurea Wierzb.
- Quercus austrina Small
- Quercus austrocochinchinensis Hickel & A.Camus
- Quercus × autumnalis F.M.Vázquez, S.Ramos & Doncel
- Quercus × auzendei Gren. & Godr.
- Quercus × avellaniformis Colmeiro & E.Boutelou
- Quercus × baenitzii A.Camus
- Quercus baloot Griff.
- Quercus bambusifolia Hance
- Quercus baniensis A.Camus
- Quercus baolamensis H.T.Binh & Ngoc
- Quercus × barnova Georgescu & Dobrescu
- Quercus baronii Skan
- Quercus barrancana Spellenb.
- Quercus × basaseachicensis C.H.Mull.
- Quercus bawanglingensis C.C.Huang, Ze X.Li & F.W.Xing
- Quercus × beadlei Trel. ex E.J.Palmer
- Quercus × beaumontiana Sarg.
- Quercus × bebbiana C.K.Schneid.
- Quercus × beckyae Gaynor
- Quercus × beguinotii Gavioli
- Quercus bella Chun & Tsiang
- Quercus × benderi Baen.
- Quercus benthamii A.DC.
- Quercus berberidifolia Liebm.
- Quercus × bernardensis W.Wolf
- Quercus bicolor Willd.
- Quercus bidoupensis H.T.Binh & Ngoc
- Quercus × bimundorum E.J.Palmer
- Quercus blakei Skan
- Quercus blaoensis A.Camus
- Quercus × blufftonensis Trel.
- Quercus boyntonii Beadle
- Quercus braianensis A.Camus
- Quercus brandegeei Goldman
- Quercus brandisiana Kurz
- Quercus brantii Lindl.
- Quercus breedloveana Nixon & Barrie
- Quercus brenesii Trel.
- Quercus brevicalyx A.Camus
- Quercus breviradiata (W.C.Cheng) C.C.Huang
- Quercus × brittonii W.T.Davis
- Quercus buckleyi Nixon & Dorr
- Quercus × burnetensis Little
- Quercus × bushii Sarg.
- Quercus × byarsii Sudw. ex Trel.
- Quercus × caduca Trel.
- Quercus × caesariensis Moldenke
- Quercus calophylla Schltdl. & Cham.
- Quercus cambodiensis Hickel & A.Camus
- Quercus × campitica Hadjik. & Hand
- Quercus camusiae Trel. ex Hickel & A.Camus
- Quercus canariensis Willd.
- Quercus canbyi Trel.
- Quercus × cantabrica C.Vicioso
- Quercus × capeloana Vila-Viçosa, P.Alves, P.Lemos, R.Almeida & F.M.Vázquez
- Quercus × capesii W.Wolf
- Quercus carduchorum K.Koch
- Quercus carmenensis C.H.Mull.
- Quercus × carrissoana A.Camus
- Quercus castanea Née
- Quercus castaneifolia C.A.Mey.
- Quercus × cazanensis Pasc.
- Quercus cedrosensis C.H.Mull.
- Quercus × celtica F.M.Vázquez, Coombes, Rodr.-Coombes, S.Ramos & Doncel
- Quercus centenaria L.M.González
- Quercus × cerrioides Willk. & Costa
- Quercus cerris L.
- Quercus championii Benth.
- Quercus changhualingensis (G.A.Fu & X.J.Hong) N.H.Xia & Y.H.Tong
- Quercus chapmanii Sarg.
- Quercus charcasana Trel. ex A.Camus
- Quercus chartacea Trel.
- Quercus chenii Nakai
- Quercus chevalieri Hickel & A.Camus
- Quercus chihuahuensis Trel.
- Quercus chimaltenangana Trel.
- Quercus chrysocalyx Hickel & A.Camus
- Quercus chrysolepis Liebm.
- Quercus × chrysopoda Borbás
- Quercus chrysotricha A.Camus
- Quercus chungii F.P.Metcalf
- Quercus ciliaris C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus coahuilensis Nixon & C.H.Mull.
- Quercus coccifera L.
- Quercus cocciferoides Hand.-Mazz.
- Quercus coccinea Münchh.
- Quercus × cocksii Sarg.
- Quercus coffeicolor Trel.
- Quercus × columnaris Laughlin
- Quercus × comptoniae Sarg.
- Quercus conduplicans Chun
- Quercus confertifolia Bonpl.
- Quercus congesta C.Presl
- Quercus convallata Trel.
- Quercus conzattii Trel.
- Quercus copeyensis C.H.Mull.
- Quercus cornelius-mulleri Nixon & K.P.Steele
- Quercus corrugata Hook.
- Quercus cortesii Liebm.
- Quercus × coscojosuberiformis Baonza
- Quercus costaricensis Liebm.
- Quercus × coutinhoi Samp.
- Quercus crassifolia Bonpl.
- Quercus crassipes Bonpl.
- Quercus × cravenensis Little
- Quercus crispifolia Trel.
- Quercus crispipilis Trel.
- Quercus cualensis L.M.González
- Quercus daimingshanensis (S.K.Lee) C.C.Huang
- Quercus dalechampii Ten.
- Quercus dankiaensis A.Camus
- Quercus × deamii Trel.
- Quercus delavayi Franch.
- Quercus × deleiensis A.Camus
- Quercus delgadoana S.Valencia, Nixon & L.M.Kelly
- Quercus delicatula Chun & Tsiang
- Quercus deliquescens C.H.Mull.
- Quercus × demareei Ashe
- Quercus dentata Thunb.
- Quercus depressa Bonpl.
- Quercus depressipes Trel.
- Quercus deserticola Trel.
- Quercus devia Goldman
- Quercus × diegoi F.M.Vázquez, Pinto Gomes, Vinagre & Vila-Viçosa
- Quercus dilacerata Hickel & A.Camus
- Quercus dinghuensis C.C.Huang
- Quercus × diosdadoi F.M.Vázquez, Coombes, Rodr.-Coombes, S.Ramos & Doncel
- Quercus disciformis Chun & Tsiang
- Quercus × discreta Laughlin
- Quercus diversifolia Née
- Quercus × diversiloba Tharp ex A.Camus
- Quercus dolicholepis A.Camus
- Quercus dongfangensis C.C.Huang, F.W.Xing & Ze X.Li
- Quercus donnaiensis A.Camus
- Quercus douglasii Hook. & Arn.
- Quercus × drummondii Liebm.
- Quercus dumosa Nutt.
- Quercus durata Jeps.
- Quercus × duriensis (Franco & Vasc.) Vila-Viçosa, Capelo, P.Alves, R.Almeida & F.M.Vázquez
- Quercus durifolia Seemen
- Quercus × dysophylla Benth.
- Quercus × eborense Vila-Viçosa, Capelo, P.Alves, J.Junqueira, R.Almeida & F.M.V
- Quercus edithiae Skan
- Quercus eduardi Trel.
- Quercus edwardsiae C.H.Mull.
- Quercus × egglestonii Trel.
- Quercus elevaticostata (Q.F.Zheng) C.C.Huang
- Quercus ellipsoidalis E.J.Hill
- Quercus elliptica Née
- Quercus elmeri Merr.
- Quercus emoryi Torr.
- Quercus engelmannii Greene
- Quercus engleriana Seemen
- Quercus × eplingii C.H.Mull.
- Quercus estremadurensis O.Schwarz
- Quercus eumorpha Kurz
- Quercus × ewanii I.M.Turner
- Quercus × exacta Trel.
- Quercus fabrei Hance
- Quercus faginea Lam.
- Quercus falcata Michx.
- Quercus × fangshanensis Liou
- Quercus × faxonii Trel.
- Quercus × fernaldii Trel.
- Quercus × fernowii Trel.
- Quercus × filialis Little
- Quercus fimbriata Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Quercus × firmurensis Hy
- Quercus floccosa Liebm.
- Quercus flocculenta C.H.Mull.
- Quercus floribunda Lindl. ex A.Camus
- Quercus × fontana Laughlin
- Quercus × fontanesii Guss.
- Quercus × fontqueri O.Schwarz
- Quercus frainetto Ten.
- Quercus franchetii Skan
- Quercus frutex Trel.
- Quercus fuliginosa Chun & W.C.Ko
- Quercus fulva Liebm.
- Quercus furfuracea Liebm.
- Quercus fusiformis Small
- Quercus gaharuensis Soepadmo
- Quercus galeanensis C.H.Mull.
- Quercus × gallaecica Llamas, Lence & Acedo
- Quercus gambelii Nutt.
- Quercus gambleana A.Camus
- Quercus × ganderi C.B.Wolf
- Quercus × garlandensis E.J.Palmer
- Quercus garryana Douglas ex Hook.
- Quercus gemelliflora Blume
- Quercus geminata Small
- Quercus georgiana M.A.Curtis
- Quercus germana Schltdl. & Cham.
- Quercus ghiesbreghtii M.Martens & Galeotti
- Quercus × giffordii Trel.
- Quercus gilliana Rehder & E.H.Wilson
- Quercus gilva Blume
- Quercus glabrescens Benth.
- Quercus glauca Thunb.
- Quercus glaucescens Bonpl.
- Quercus glaucoides M.Martens & Galeotti
- Quercus gomeziana A.Camus
- Quercus gracilenta Chun
- Quercus graciliformis C.H.Mull.
- Quercus gracilior C.H.Mull.
- Quercus grahamii Benth.
- Quercus gravesii Sudw.
- Quercus greggii (A.DC.) Trel.
- Quercus griffithii Hook.f. & Thomson ex Miq.
- Quercus grisea Liebm.
- Quercus × guadalupensis Sarg.
- Quercus gulielmi-treleasei C.H.Mull.
- Quercus gussonei (Borzì) Brullo
- Quercus guyavifolia H.Lév.
- Quercus handeliana A.Camus
- Quercus × harbisonii Sarg.
- Quercus hartwissiana Steven
- Quercus × hastingsii Sarg.
- Quercus havardii Rydb.
- Quercus × hawkinsiae Sudw.
- Quercus × haynaldiana Simonk.
- Quercus helferiana A.DC.
- Quercus × helvetica Thell.
- Quercus hemisphaerica W.Bartram ex Willd.
- Quercus × heterophylla F.Michx.
- Quercus × hillii Trel.
- Quercus hinckleyi C.H.Mull.
- Quercus hintonii E.F.Warb.
- Quercus hintoniorum Nixon & C.H.Mull.
- Quercus hirtifolia M.L.Vázquez, S.Valencia & Nixon
- Quercus × hispanica Lam.
- Quercus honbaensis H.T.Binh, Tagane & Yahara
- Quercus hondae Makino
- Quercus × hopeiensis Liou
- Quercus × howellii J.M.Tucker
- Quercus hui Chun
- Quercus huicholensis R.A.McCauley
- Quercus humboldtii Bonpl.
- Quercus × humidicola E.J.Palmer
- Quercus hypargyrea (Seemen ex Diels) C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus hypoleucoides A.Camus
- Quercus hypophaea Hayata
- Quercus hypoxantha Trel.
- Quercus ichnusae Mossa, Bacch. & Brullo
- Quercus ignaciensis C.H.Mull.
- Quercus ilex L.
- Quercus ilicifolia Wangenh.
- Quercus iltisii L.M.González
- Quercus imbricaria Michx.
- Quercus incana W.Bartram
- Quercus × incomita E.J.Palmer
- Quercus × inconstans E.J.Palmer
- Quercus infectoria G.Olivier
- Quercus inopina Ashe
- Quercus insignis M.Martens & Galeotti
- Quercus intricata Trel.
- Quercus × introgressa P.M.Thomson
- Quercus invaginata Trel.
- Quercus ithaburensis Decne.
- Quercus × jackiana C.K.Schneid.
- Quercus jenseniana Hand.-Mazz.
- Quercus jinpinensis (Y.C.Hsu & H.Wei Jen) C.C.Huang
- Quercus john-tuckeri Nixon & C.H.Mull.
- Quercus × jolonensis Sarg.
- Quercus jonesii Trel.
- Quercus × joorii Trel.
- Quercus juergensenii Liebm.
- Quercus kelloggii Newb.
- Quercus kerangasensis Soepadmo
- Quercus × kerneri Simonk.
- Quercus kerrii Craib
- Quercus kinabaluensis Soepadmo
- Quercus kingiana Craib
- Quercus × kinseliae (C.H.Mull.) Nixon & C.H.Mull.
- Quercus kiukiangensis (Y.T.Chang) Y.T.Chang
- Quercus × kiusiana (Nakai) H.Ohba
- Quercus × knoblochii C.H.Mull.
- Quercus kongshanensis Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Quercus kotschyana O.Schwarz
- Quercus kouangsiensis A.Camus
- Quercus laceyi Small
- Quercus laeta Liebm.
- Quercus laevis Walter
- Quercus lamellosa Sm.
- Quercus lanata Sm.
- Quercus lancifolia Schltdl. & Cham.
- Quercus langbianensis Hickel & A.Camus
- Quercus laurifolia Michx.
- Quercus laurina Bonpl.
- Quercus × leana Nutt.
- Quercus lenticellata Barnett
- Quercus leucotrichophora A.Camus
- Quercus liaoi C.F.Shen
- Quercus libani G.Olivier
- Quercus liboensis Z.K.Zhou
- Quercus liebmannii Oerst. ex Trel.
- Quercus lineata Blume
- Quercus litseoides Dunn
- Quercus lobata Née
- Quercus lobbii Hook.f. & Thomson ex Ettingsh.
- Quercus lodicosa O.E.Warb. & E.F.Warb.
- Quercus longinux Hayata
- Quercus longispica (Hand.-Mazz.) A.Camus
- Quercus look Kotschy
- Quercus × lousae Vila-Viçosa, F.M.Vázquez, Meireles & Pinto Gomes
- Quercus lowii King
- Quercus × lucana Gavioli
- Quercus × ludoviciana Sarg.
- Quercus lungmaiensis (Hu) C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus lusitanica Lam.
- Quercus lyrata Walter
- Quercus × maccormickoserrata T.B.Lee
- Quercus × macdonaldii Greene & Kellogg
- Quercus macdougallii Martínez
- Quercus × macnabiana Sudw.
- Quercus macranthera Fisch. & C.A.Mey. ex Hohen.
- Quercus macrocalyx Hickel & A.Camus
- Quercus macrocarpa Michx.
- Quercus magnoliifolia Née
- Quercus magnosquamata Djav.-Khoie
- Quercus mangdenensis H.T.Binh & Ngoc
- Quercus × mannifera Lindl.
- Quercus manzanillana Trel.
- Quercus margaretta (Ashe) Small
- Quercus marilandica (L.) Münchh.
- Quercus marlipoensis Hu & W.C.Cheng
- Quercus martinezii C.H.Mull.
- Quercus × mccormickii Carruth.
- Quercus mcvaughii Spellenb.
- Quercus meavei Valencia-A, Sabas & O.J.Soto
- Quercus × megaleia Laughlin
- Quercus meihuashanensis (Q.F.Zheng) C.C.Huang
- Quercus melissae Nixon & Barrie
- Quercus × mellichampii Trel.
- Quercus merrillii Seemen
- Quercus mespilifolia Wall. ex A.DC.
- Quercus mexiae L.M.González
- Quercus mexicana Bonpl.
- Quercus michauxii Nutt.
- Quercus microphylla Née
- Quercus minima (Sarg.) Small
- Quercus miquihuanensis Nixon & C.H.Mull.
- Quercus miyagii Koidz.
- Quercus × mohlenbrockii P.M.Thomson
- Quercus mohriana Buckley ex Rydb.
- Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb.
- Quercus monimotricha (Hand.-Mazz.) Hand.-Mazz.
- Quercus monnula Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Quercus montana Willd.
- Quercus × morehus Kellogg
- Quercus morii Hayata
- Quercus × morisii Borzì
- Quercus motuoensis C.C.Huang
- Quercus × moultonensis Ashe
- Quercus muehlenbergii Engelm.
- Quercus mulleri Martínez
- Quercus × munzii J.M.Tucker
- Quercus × mutabilis E.J.Palmer & Steyerm.
- Quercus myrsinifolia Blume
- Quercus myrtifolia Willd.
- Quercus × neopalmeri Sudw.
- Quercus neoplatyphylla A.Camus
- Quercus × neotharpii A.Camus
- Quercus ngochoaensis H.T.Binh & T.S.Hoang
- Quercus nigra L.
- Quercus ningangensis (W.C.Cheng & Y.C.Hsu) C.C.Huang
- Quercus ningqiangensis S.Z.Qu & W.H.Zhang
- Quercus × nipponica Koidz.
- Quercus nivea King
- Quercus nixoniana S.Valencia & Lozada-Pérez
- Quercus × numantina Ceballos & C.Vicioso
- Quercus × numidica Trab.
- Quercus obconicus Z.K.Zhou
- Quercus oblongifolia Torr.
- Quercus obtusanthera Trel.
- Quercus obtusata Bonpl.
- Quercus oglethorpensis W.H.Duncan
- Quercus oidocarpa Korth.
- Quercus oleoides Schltdl. & Cham.
- Quercus oocarpa Liebm.
- Quercus opaca Trel.
- Quercus ophiosquamata Djav.-Khoie
- Quercus × ordenensis F.M.Vázquez, Garcia Alonso & F.Márq.
- Quercus × organensis Trel.
- Quercus orocantabrica Rivas Mart., Penas, T.E.Díaz & Llamas
- Quercus × oviedoensis Sarg.
- Quercus oxyodon Miq.
- Quercus oxyphylla (E.H.Wilson) Hand.-Mazz.
- Quercus × pachucana Zav.-Cháv.
- Quercus pachyloma Seemen
- Quercus pacifica Nixon & C.H.Mull.
- Quercus pagoda Raf.
- Quercus × palaeolithicola Trel.
- Quercus palmeri (Engelm.) Engelm.
- Quercus × palmeriana A.Camus
- Quercus palustris Münchh.
- Quercus panamandinaea C.H.Mull.
- Quercus pannosa Hand.-Mazz.
- Quercus × parkeri A.Camus
- Quercus parvula Greene
- Quercus × pastorae M.A.Pineda, F.M.Vázquez & Sánchez Gullón
- Quercus × pastorensis C.H.Mull.
- Quercus pauciradiata Penas, Llamas, Pérez Morales & Acedo
- Quercus × paui C.Vicioso
- Quercus paxtalensis C.H.Mull.
- Quercus peduncularis Née
- Quercus peninsularis Trel.
- Quercus pennivenia Trel.
- Quercus pentacycla Y.T.Chang
- Quercus percoriacea Soepadmo
- Quercus perpallida Trel.
- Quercus persica Jaub. & Spach
- Quercus petelotii A.Camus
- Quercus petraea (Matt.) Liebl.
- Quercus phanera Chun
- Quercus phellos L.
- Quercus phillyreoides A.Gray
- Quercus pinbianensis (Y.C.Hsu & H.Wei Jen) C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus pinnativenulosa C.H.Mull.
- Quercus planipocula Trel.
- Quercus platycalyx Hickel & A.Camus
- Quercus × podophylla Trel.
- Quercus poilanei Hickel & A.Camus
- Quercus polymorpha Schltdl. & Cham.
- Quercus × pongtungensis Uyeki
- Quercus pontica K.Koch
- Quercus porphyrogenita Trel.
- Quercus potosina Trel.
- Quercus praeco Trel.
- Quercus × prasina Pers.
- Quercus pringlei Seemen
- Quercus prinoides Willd.
- Quercus protoroburoides Donchev & Bouzov ex Tashev & Tsavkov
- Quercus × pseudinfectoria A.Camus
- Quercus pseudococcifera Desf.
- Quercus × pseudodalechampii Cretz.
- Quercus pseudosetulosa Q.S.Li & T.Y.Tu
- Quercus pseudoverticillata Soepadmo
- Quercus pubescens Willd.
- Quercus × puentei Rivas Mart., T.E.Díaz, Penas, del Río, L.Herrero & R.Álvarez
- Quercus pumila Walter
- Quercus pungens Liebm.
- Quercus purulhana Trel.
- Quercus pyrenaica Willd.
- Quercus quangtriensis Hickel & A.Camus
- Quercus radiata Trel.
- Quercus ramsbottomii A.Camus
- Quercus × rechingeri O.Schwarz
- Quercus × rehderi Trel.
- Quercus rehderiana Hand.-Mazz.
- Quercus rekonis Trel.
- Quercus repanda Bonpl.
- Quercus resinosa Liebm.
- Quercus rex Hemsl.
- Quercus × riparia Laughlin
- Quercus × robbinsii Trel.
- Quercus robur L.
- Quercus robusta C.H.Mull.
- Quercus × rolfsii Small
- Quercus × rosacea Bechst.
- Quercus × rotensis Penas, Llamas, Pérez Morales & Acedo
- Quercus rotundifolia Lam.
- Quercus rubra L.
- Quercus rubramenta Trel.
- Quercus × rudkinii Britton
- Quercus rugosa Née
- Quercus × runcinata (A.DC.) Engelm.
- Quercus runcinatifolia Trel. & C.H.Mull.
- Quercus rupestris Hickel & A.Camus
- Quercus rysophylla Weath.
- Quercus sadleriana R.Br.ter
- Quercus saei Djav.-Khoie
- Quercus sagraeana Nutt.
- Quercus × salcedoi C.Vicioso
- Quercus salicifolia Née
- Quercus salicina Blume
- Quercus saltillensis Trel.
- Quercus × sampaioana Vila-Viçosa, Capelo, P.Alves, R.Almeida & F.M.Vázquez
- Quercus sanchezcolinii Martínez
- Quercus sapotifolia Liebm.
- Quercus sarahmariae Nixon & Barrie
- Quercus saravanensis A.Camus
- Quercus sartorii Liebm.
- Quercus × saulii C.K.Schneid.
- Quercus × schneideri Vierh.
- Quercus × schochiana Dieck
- Quercus schottkyana Rehder & E.H.Wilson
- Quercus × schuettei Trel.
- Quercus schultzei Trel.
- Quercus scytophylla Liebm.
- Quercus sebifera Trel.
- Quercus seemannii Liebm.
- Quercus segoviensis Liebm.
- Quercus semecarpifolia Sm.
- Quercus semiserrata Roxb.
- Quercus semiserratoides (Y.C.Hsu & H.Wei Jen) C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus senescens Hand.-Mazz.
- Quercus × senneniana A.Camus
- Quercus serrata Murray
- Quercus sessilifolia Blume
- Quercus setulosa Hickel & A.Camus
- Quercus shangxiensis Z.K.Zhou
- Quercus shennongii C.C.Huang & S.H.Fu
- Quercus shingjenensis Y.T.Chang
- Quercus shumardii Buckley
- Quercus sichourensis (Y.C.Hsu) C.C.Huang & Y.T.Chang
- Quercus sideroxyla Bonpl.
- Quercus similis Ashe
- Quercus sinuata Walter
- Quercus skinneri Benth.
- Quercus × smallii Trel.
- Quercus sontraensis Ngoc, H.T.Binh & Son
- Quercus sororia Liebm.
- Quercus spinosa David
- Quercus steenisii Soepadmo
- Quercus stellata Wangenh.
- Quercus × stelloides E.J.Palmer
- Quercus stenophylloides Hayata
- Quercus × sterilis Trel.
- Quercus × sternbergii Lübbert ex Lamant & Coombes
- Quercus × sterrettii Trel.
- Quercus stewardiana A.Camus
- Quercus × streimii Heuff.
- Quercus striatula Trel.
- Quercus × subconvexa J.M.Tucker
- Quercus suber L.
- Quercus × subintegra (Engelm.) Trel.
- Quercus subsericea A.Camus
- Quercus subspathulata Trel.
- Quercus × substellata Trel.
- Quercus × succulenta Small
- Quercus sumatrana Soepadmo
- Quercus supranitida C.H.Mull.
- Quercus × szechenyiana Borbás
- Quercus × tabajdiana Simonk.
- Quercus × takaoyamensis Makino
- Quercus tarahumara Spellenb., J.R.Bacon & Breedlove
- Quercus tardifolia C.H.Mull.
- Quercus tarokoensis Hayata
- Quercus tatakaensis Tomiya
- Quercus × tavaresii Samp.
- Quercus texana Buckley
- Quercus × tharpii C.H.Mull.
- Quercus thomsoniana A.DC.
- Quercus thorelii Hickel & A.Camus
- Quercus tiaoloshanica Chun & W.C.Ko
- Quercus × tingitana A.Camus
- Quercus tinkhamii C.H.Mull.
- Quercus × tlemcenensis Trab.
- Quercus tomentella Engelm.
- Quercus tomentosinervis (Y.C.Hsu & H.Wei Jen) C.C.Huang
- Quercus tonduzii Seemen
- Quercus × tottenii Melvin
- Quercus toumeyi Sarg.
- Quercus × townei E.J.Palmer
- Quercus toxicodendrifolia Trel.
- Quercus × trabutii Hy
- Quercus treubiana Seemen
- Quercus × tridentata Engelm. ex A.DC.
- Quercus trojana Webb
- Quercus trungkhanhensis H.T.Binh & Ngoc
- Quercus tsinglingensis S.L.Liou ex S.Z.Qu & W.H.Zhang
- Quercus tuberculata Liebm.
- Quercus tuitensis L.M.González
- Quercus tungmaiensis Y.T.Chang
- Quercus turbinella Greene
- Quercus × turneri Willd.
- Quercus undata Trel.
- Quercus × undulata Torr.
- Quercus ungeri Kotschy
- Quercus × urartensis Uribe-Ech.
- Quercus urbani Trel.
- Quercus × urticifolia Blume
- Quercus utilis Hu & W.C.Cheng
- Quercus uxoris McVaugh
- Quercus vacciniifolia Hittell
- Quercus × vaga E.J.Palmer & Steyerm.
- Quercus valdinervosa Soepadmo
- Quercus vallicola Trel.
- Quercus variabilis Blume
- Quercus vaseyana Buckley
- Quercus velutina Lam.
- Quercus verde C.H.Mull.
- Quercus vestita Griff.
- Quercus vicentensis Trel.
- Quercus viminea Trel.
- Quercus virginiana Mill.
- Quercus × voigtii P.M.Thomson
- Quercus vulcanica Boiss. & Heldr. ex Kotschy
- Quercus × wagneri Gaynor
- Quercus × walteriana Ashe
- Quercus welshii R.A.Denham
- Quercus × welwitschii Samp.
- Quercus × willdenowiana (Dippel) Zabel
- Quercus wislizeni A.DC.
- Quercus wutaishanica Mayr
- Quercus xalapensis Bonpl.
- Quercus xanthoclada Drake
- Quercus xanthotricha A.Camus
- Quercus xuanlienensis H.T.Binh, Ngoc & T.N.Bon
- Quercus xylina Scheidw.
- Quercus yanqianii (G.A.Fu) N.H.Xia & Y.H.Tong
- Quercus yiwuensis Y.C.Hsu & H.Wei Jen
- Quercus × yokohamensis (Makino) Makino ex H.Ohba
- Quercus yonganensis L.K.Ling & C.C.Huang
- Quercus yongchunana Z.K.Zhou
İstinadlar
redaktə- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 431. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 994.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-12.