Qvatemala
Qvatemala — Mərkəzi Amerikada dövlət. Sahəsi 108.9 min km², əhalisi 10,9 milyon nəfərdir. İnzibati ərazisi 22 departamentə bölünür. Dövlət və hökumət başçısı prezidentdir. Qanunvericı orqanı birpalatalı Milli Konqresdir. Paytaxtı Qvatemala şəhəridir. 2020-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində Alejandro Giammattei yeni prezident seçilmişdir.
Qvatemala Respublikası República de Guatemala Qvatemala | |
|---|---|
 Gerb
| |
Şüarı: El País de la Eterna Primavera Daim yazın olduğu ölkə | |
Himni: Guatemala Feliz | |
.svg) | |
| Paytaxtı və ən böyük şəhəri | Qvatemala şəhəri 14°38′ şm. e. 90°30′ q. u. |
| Rəsmi dilləri | ispan dili |
| Etnik qrupları | Mestizo, köklü xalqlar və ağ insanlar |
| İdarəetmə forması | Prezident respublikası |
| Alexandro Cammattei | |
| Xafet Kabrera | |
| Tarixi | |
• Yaranması | 1821 |
| Ərazisi | |
• Ümumi | 108890 (107-ci yer) |
• Su (%) | 1,6 |
| Əhalisi | |
• 2015-ci yer təxmini | 15,1 milyon (67-ci yer) |
• 24.XI.2002 siyahıya alma | 11 237 196 |
• Sıxlıq | 138/km2 (357.4/kv. mil) |
| ÜDM (AQP) | 2014 təxmini |
• Ümumi | 119 milyard (79) |
• Adam başına | 7 500 (151-ci) |
| Yolun hərəkət istiqaməti | sağ |
| Telefon kodu | 502 |
| ISO 3166 kodu | GT |
| İnternet domeni | .gt |
Adın etimologiyasıRedaktə
Atstek dilindəki "quauhtemallan" sözündən - meşə ilə örtülü yer mənasını verir.
TarixRedaktə
1523-1524-cü illərdə ərazisi ispanlar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu işğal 1821-ci ilədək davam etmişdir. Elə həmin ildə ölkə müstəqillik əldə edir.
1823-1839-cu illərdə Mərkəzi Amerika Birləşmiş Əyalətləri Federasiyasının tərkibində varlığını sürdürür.
Bir sıra hərbi çevrilişlərdən sonra 1952-1985-ci illərdə ölkədə hərbi diktatura rejimi bərqərar olur.
Nəhayət 1996-cı ildə hökumətlə Qvatemala Milli İnqilabi Hərəkatı arasında sülh haqqında müqavilə imzalanır.
Fiziki-coğrafi xarakteristikaRedaktə
Ölkə Şimali Amerika qitəsində yerləşir və qərbdə Meksika, cənubda Salvador, şərqdə Beliz və cənub şərqdə Honduras ilə qonşudur.
İnzibati ərazi bölgüsüRedaktə
Ölkənin ərazisi 108,889 km²-dir. Şəhər və kəndlərdən ibarətdir.
İqtisadiyyatRedaktə
Mərkəzi Amerikanın ən kasıb ölkələrindən biri hesab olunur. Hazırda 400.000 insanın işsiz olduğu göstərilir. Başqa sözlə əhalinin 56,2 % yoxsul şəraitdə yaşayır.
ƏhaliRedaktə
15,806,675. Əhalinin 59,4%-ni metislər, qlanın isə başqa yerli etnoslar təşkil edir.
DilRedaktə
Rəsmi dil ispan dili olsa da bəzi qismlərdə yerli qvatemal dilində danışırlar.
DinRedaktə
Əhalisinin 50-60 %-i xristianlığın katolik məzhəbinə, 30-40 %-i protestanlıq, qalanları isə provaslavlıq məzhəbinə qulluq edirlər.
MədəniyyətRedaktə
Ölkənin paytaxtında müxtəlif muzey və qallereyalar fəaliyyət göstərir.
İdmanRedaktə
Futbol ölkənin ən populyar idman növüdür.
TəhsilRedaktə
Ölkədə adətən ikinci dərəcəli məktəblər fəaliyyət göstərir və bunların hamısı pulsuzdur.
MətbəxRedaktə
Əsaəsən mayya mətbəxinin nümunələrindən qida kimi istifadə olunur.