Rozmarin
Rozmarin (lat. Rosmarinus)[1] - dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
| Rozmarin | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rosmarinus | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||
| Rosmarinus | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Azərbaycanın dərman bitkiləriRedaktə
Dodaqçiçəklər (Lamiceae) fəsiləsindəndir. Həmişəyaşıl, çoxillik kol bitkisidir. Vətəni Aralıq dənizinin qərb sahilləridir. Azərbaycanda park və bağlarda dekorativ bitki kimi becərilir. Uzun müddətli şaxtalarda bitkinin aşağı hissəsi məhv olur. Yarpaqları iynə şəklindədir. Açıq sahələrdə 2 m-ə qədər uzana bilər. Çiçəkləri bənövşəyi rəngdədir. Ətirli çiçəkləri var. Meyvələri fındıqcadır. Yazdan başlayaraq payızın axırlarına kimi çiçəkləyir. Az qulluq tələb edən bitkidir. Dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[3] Rozmarin bitkisi sağlamlığın dostudur. Bu bitki qaraciyərdəki yağları idarə edər və bu maddə həzm sistemi üçün çox faydalıdır. Rozmarin bitkisi ödü dəf edər, qəbizliyi aradan qaldırar. Bu ətirli bitki həm də sidikqovucudur. Ona görə də böyrəklərə müsbət təsir qoyar. Revmatizm xəstəliyinin qarşı-sını alar. Əgər böyrəklərinizin daş bağlamasını istəmirsinizsə, rozmarin bitkisinin sorağına gedin. Bu bitkinin qaynadılmış halı öskürəyə xeyirlidir. Mütəxəssislərin nəzərinə görə rozmarin bitkisi əsəbləri sakitləşdirir, yuxusuzluğu və stressi dəf edir. Qədim yunanlılar hafizələrini gücləndirmək üçün bu bitkidən istifadə edirdilər. Əgər saçlarınızın uzun və gur olmasını istəyirsinizsə, bu bitkiyə müraciət edin. Rozmarin bitkisinin bütün fay-dalı maddələri yarpaqlarında və güllərində toplanmışdır. Ən yaxşı yol onun qaynadılmış halından istifadə etməkdir. Bu ətirli bitkinin yarpaq-larını rahatlıqla dəmləyə bilərsiniz. Bunun üçün bir xörək qaşığı rozmarin bitkisini 1 stəkan su ilə 10 dəqiqə qaynadın. Gün ərzində bu çaydan 2 və 3 fincan içə bilərsiniz. Tövsiyə edirik ki, bu bitkinin bir və ya iki budağını zeytun yağına tökəsiniz, bu yağa bir neçə diş sarımsaq da ata bilərsiniz. Bu zaman zeytunun nə qədər dadlı və ətirli olduğunu görərsiniz. Əgər revmatizm xəstəliyindən əziyyət çəkirsinizsə, üzərində gülü olan rozmarin budağını bir litr suya atın və əlinizi və ayaqlarınızı bu suya salın. Yaraların sağalması üçün yaxşı olar ki, bu bitkinin qurumuşundan istifadə edəsiniz. Bu bitkini qurudmaq və sonra onu döymək lazımdır. Əmələ gələn pudrasını yaranın üzərinə səpmək məsləhət görülür. Bu pudradan yüngül yaralarda istifadə etmək olar. Rozmarin bitkisinin yağı ağrıyan yerin masajı üçün faydalıdır. Bunun üçün bu yağla badam yağını qarışdırıb istifadə etmək olar.
İşığa tələbatıRedaktə
Günəş şüaları lazımdır. Temperatura tələbatı isə istisevən bitkilərə aiddir. Temperatur yayda 23-25 °C, qışda 10-13 °C-də (15 °C-dən yuxarı olmamalıdı) saxlanılmalıdır. Yayda eyvana qoymaq lazımdır.
Suya tələbatıRedaktə
Orta tələbkardır.
Rütubətə tələbatıRedaktə
Quraqlığa davamlı koldur.
Torpağa tələbatıRedaktə
Ağır və turş torpaqlarda yetişmir. Torpağa tələbkar deyil, şoran torpaqlarda da yetişir. pH6-7
ÇoxaldılmasıRedaktə
Toxum, qələm və kolun bölünməsi ilə aparılır.7,5 sm uzunluqda kəsilən qələmlər stimullaşdırıcıya qoyulur, torf və qum qarışığına əkilir və isti yerdə saxlanılır. Köklənmə 1 ay çəkir.
NövləriRedaktə
- Rosmarinus chilensis
- Rosmarinus eriocalyx
- Rosmarinus officin
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ A.M. Tağıyeva, R.Ə. Əsədova, C.S.Məmmədov, A.B.Mirzəyeva. Dekorativ bitkilər və onlara qulluq qaydaları, Bakı, 2016.