Saburo İenaqa (家永 三郎, İenaqa Saburo?, 3 sentyabr 1913[1][2], Naqoya29 noyabr 2002[2] və ya 1 dekabr 2002[3]) – Yaponiya tarixçisi, Yaponiya imperializminin tənqidçisi.[4][5][6][7] Yaponiya Təhsil Nazirliyi onun məktəb dərsliklərini təsdiqləmədiyi üçün nazirliyə qarşı məhkəmə prosesi başlatmışdır.

Saburo İenaqa
yap. 家永三郎
Doğum tarixi 3 sentyabr 1913(1913-09-03)[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 29 noyabr 2002(2002-11-29)[2] (89 yaşında) və ya 1 dekabr 2002(2002-12-01)[3] (89 yaşında)
Təhsili
Fəaliyyəti tarixçi

İlk illəri

redaktə

1913-cü ildə Yaponiyanın Ayçi prefekturasında doğulmuşdur. 1937-ci iləd Tokio Universitetinin ədəbiyyat fakültəsindən məzun olmuşdur. 1941-ci ildə Niiqatada lisey müəllimi kimi işləmişdir. Müharibəyə qarşı olsa da, müxalifət sıxışdırıldığı üçün hökumətə qarşı gəlməkdən çəkinmişdir. 1949-1977-ci ilərdə Tokio Təhsil Universitetinin professoru olmuşdur.

Fəaliyyəti

redaktə

İenaqa karyerasını yapon düşüncəsini öyrənməyə həsr etmiş, Yaponiyanı İkinci Dünya müharibəsindəki aqressiyası üçün məsuliyyət götürməyə səsləmişdir. 1960-1970-ci illərdə Yaponiya Təhsil Nazirliyi tərəfindən nəzarət olunan dərslik təsdiqi sisteminə qarşı gəlməsinə görə tanınmışdır.

İenaqa 1965 və 1967-ci illərdə onun yüzlərlə dəyişiklik apardığı "Yaponiyanın yeni tarixi" (Şin Nihonşi) lisey dərsliyini təsdiqləməkdən imtina etdiyi üçün Təhsil Nazirliyini məhkəməyə vermişdir. O, bildirmişdir ki, nazirliyin təsdiqi olmadan dərsliklərin nəşr oluna bilməməsi konstitusiyada göstərilmiş fikir azadlığına ziddir və təhsil prosesində qəbuledilməz kontrola səbəb olmuşdur.

Tokio Rayon Məhkəməsi 1970-ci ildə İenaqanın xeyrinə qərar çıxarsa da, Ali Məhkəmə hökmü geri qaytarmışdır. Hətta aşağı məhkəmə növbəti işlərdə İenaqaya qarşı olmuşdur. İenaqanın səyləri müharibədən əvvəlki militarizm və dərsliklərin təsdiqi sistemi haqqında ictimai şüurun yaranmasına səbəb olmuşdur. 50-dən çox akademik

İstinadlar

redaktə

Ədəbiyyat

redaktə
  • The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. İstifadə tarixi: 2024.
  • Huffman, James. Modern Japan: An Encyclopedia of History, Culture, and Nationalism (ingilis). Nyu-York: Routledge. 2013. ISBN 978-0-815-32525-3. İstifadə tarixi: 2024.
  • Frédéric, Louis. Japan Encyclopedia (ingiliscə). Harvard University Press. 2002. ISBN 9780674017535. İstifadə tarixi: 2024.
  • Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VI cild (Niju–Saka). Tokio: Kodansha. 1983. ISBN 0-87011-626-6. İstifadə tarixi: 2024.

Xarici keçidlər

redaktə