Sebuh Çulcuyan
Başpiskopos Sebuh Çulcuyan (erm. Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլճեան, türk. Başpiskopos Sebuh Çulcuyan, rus. Архиепископ Сепух Чулджян, həmçinin Sepuh, Çuljian, Çuljian, Çuljyan, Çulciyan; 24 mart 1959, Malatya – 19 noyabr 2020[1], İrəvan[2][3][4][5][6]) — Müqəddəs Erməni Apostol Kilsəsinin Quqark yeparxiyasının mitropoliti.
| Sebuh Çulcuyan | |
|---|---|
| erm. Սեպուհ Չուլջյան | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Հայկ Սարգիս Չուլջյան |
| Doğum tarixi | 24 mart 1959 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 noyabr 2020[1] (61 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | COVID-19 |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | Yepiskop |
| Dini | Erməni Həvari kilsəsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktəHaik Çulcuyan 24 mart 1959-cu ildə Türkiyənin Malatya şəhərində anadan olub.[7] İbtidai təhsilini İstanbul Nersisian Kollecində alıb.[7] 1969-cu ildə ailəsi Sovet Ermənistanı, Gümrü şəhərində məskunlaşıb, ibtidai təhsilini burada davam etdirib bitirib.[2][7]
1978-ci ildə Müqəddəs Eçmiədzin Ana taxtında Gevorkyan İlahiyyat Seminariyasına daxil olub. O, 1985-ci ildə Müqəddəs Eçmiədzin Ana taxtının abbatı arxiyepiskop Hoosik Santuryan tərəfindən diakonat təyin edilib. 1986-cı ilin mart ayında “Lukanın Harputdan tərcümə edilmiş əsərləri” adlı diplom işini müvəffəqiyyətlə müdafiə edib. Seminariyanı bitirdikdən sonra Papa Administrasiyasının katibi təyin edilib.[2]
O, 7 iyun 1987-ci ildə Pentikost günündə arxiyepiskop Nerses Pozapalyan tərəfindən subay kahin kimi təqdis edildi və ona kahin adı Sebuh verildi. Təqdis mərasimindən sonra Papa Administrasiyasında vəzifəsini davam etdirdi.[2]
I Vazgenin bütün ermənilərin katolikosu təyin edilməsi ilə 1987-ci ilin sentyabrında Eçmiədzin Müqəddəs Taxt-tacının Gevorkyan İlahiyyat Seminariyasının dekan müavini vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ilin noyabrında “Erməni Apostol Kilsəsində oruc tutmaq” adlı doktorluq dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək arximandrit (Vardapet) rütbəsi almışdır.[2]
1990-cı ildə I Vazgen Ata Sebuhu İsveçrənin Cenevrə şəhərində ermənilərin ruhani keşişi təyin etdi. Sebuh 1991-ci ildə Şirak yeparxiyasının vikarı vəzifəsini icra etmək üçün Ermənistana qayıtdı.[2]
Ermənistan müstəqillik əldə etdikdən sonra əsas inzibati vəzifələr erməni kilsəsinə həvalə olundu. 1993-cü ilin yayında Ata Sebouh arxiyepiskop Hovnan Dərderyan (Kanada Yeparxiyasının o vaxtkı primatı) və Ronald Alepyan ilə Kanada Gənclərinin Ermənistana Missiyasının (CYMA) ilk missiyasını təşkil etmək üçün sıx əməkdaşlıq etdi. 1995-ci ilin iyununda Ata Sebuh Erməni Kilsəsinin Ehtiyatların İdarə Edilməsi üzrə İnventar Komitəsinin direktoru təyin edildi. Həmçinin həmin il o, əvvəllər müsadirə edilmiş bütün kilsə binalarının, torpaq sahələrinin və tikinti layihələrinin (Kilsəyə məxsus kilsələrin, tikililərin, tikililərin və mülklərin əksəriyyəti Sovet rejimi dövründə dövlət tərəfindən zəbt edilmişdi) qaytarılması və alınmasına nəzarət edən komitənin direktoru təyin edildi.[2]
1996-cı ildə Ermənistan Humanitar Yardım Mərkəzi Komitəsində erməni kilsəsinin nümayəndəsi vəzifəsində çalışıb. 3 iyun 1996-cı ildə bütün ermənilərin katolikosu I Karekinin Papa Ensikliki tərəfindən Quqark Yeparxiyasının yepiskopu təyin edildi.[2]
Ata Çulcuyan, 15 iyun 1997-ci ildə katolikos I Karekin tərəfindən yepiskop olaraq təqdis edildi. O, 2000-2007-ci illərdə Erməni Kilsəsinin Ali Ruhani Şurasının üzvü olub. 18 may 2012-ci ildə arxiyepiskop titulunu aldı.[8]
Arxiyepiskop Sebuh Çulcuyan Ermənistanda Quqark yeparxiyasının arxiyepiskopu vəzifəsində çalışıb. Çulcuyan 19 noyabr 2020-ci ildə COVID-19 səbəbindən vəfat etdi.[2][3]
Fəxri adlar və mükafatlar
redaktəArxiyepiskop Sebuh Beynəlxalq Təbiət və Sosial Elmlər Akademiyasının Ermənistan bölməsinin üzvü idi (2000-ci ildən).
O, Frityof Nansen Qızıl medalına (2005),[9] dövlət-kilsə münasibətlərinin inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Ermənistan Respublikasının Baş nazirinin medalına (2006),[10] Hayrenik Qızıl medalına (2010) layiq görülüb.[11]
2009-cu il martın 24-də Ermənistanın baş naziri Tiqran Sarkisyan arxiyepiskop Sebuhu 50 illik yubileyi münasibətilə ürəkdən təbrik etdi. Baş nazir mesajında yepiskop Sebuhun xristian təhsilinin təşkilinə, kilsə həyatının canlanmasına və erməni millətinin etnik və mənəvi kimliyinin bərpasına verdiyi töhfələri vurğulamışdır.[12]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Կորոնավիրուսի պատճառով վախճանվել է Գուգարաց թեմի առաջնորդ Սեպուհ արք. Չուլջյանը, հաղորդում է Մայր Աթոռը.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 "His Eminence Archbishop Sepouh Chuljian Enters His Eternal Rest". Mother See of Holy Etchmiadzin (ingilis). 2023-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-31.
- ↑ 1 2 "Primate of Gugark Diocese Archbishop Sebouh Chouldjian dies of Covid-19". Public Radio of Armenia (ingilis). 2020-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-31.
- ↑ "Archbishop Sebouh Chouldjian Passes Away from Covid-19". The Armenian Mirror-Spectator (ingilis). 22 November 2020. 31 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 October 2023.
- ↑ "Covid-19 Claims Life of Archbishop Sebouh Chouldjian". Hetq (ingilis). 19 November 2020. 31 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 October 2023.
- ↑ "ՍԵՊՈՒՀ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՉՈԻԼՋՅԱՆԸ՝ ԱՐԴԱՐԱՄԻՏ ԵՎ ՄԱՐՏՆՉՈՂ ՀԱՅԸ, ՀՈԳԵՎՈՐԱԿԱՆՆ ՈՒ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆ". Lori TV (erməni). 30 September 2023. 31 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 October 2023.
- ↑ 1 2 3 "Covid-19 Claims Life of Archbishop Sebouh Chouldjian". Hetq.am (ingilis). 19 November 2020. 20 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 November 2020.
- ↑ Համբարձման տոնը Մայր Աթոռում «Համայն հայության եւ Հայրենիքի սիրտն է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածինը» Arxivləşdirilib 2023-10-31 at the Wayback Machine, 18 May 2012; Google translation.
- ↑ "Head of Gugark Diocese Awarded Gold Medal After Fridtjof Nansen". ArmeniaDiaspora.com. Noyan Tapan. 23 January 2005. 28 September 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 January 2011.
- ↑ Republic of Armenia Prime Minister's Decision No 406Ա from 9 June 2006 on awarding Republic of Armenia's Prime Minister's Medal
- ↑ ""Hayrenik" – "Friends of Armenia" Celebrates 18th Anniversary". Western Diocese of the Armenian Church. 2 April 2010. 28 September 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 April 2011.
- ↑ "The Address of Republic of Armenia Prime Minister Tigran Sargsyan on the occasion of 50th birthday anniversary of Bishop Sebouh Chouldjian, Primate of the Diocese of Gougark (Հայաստանի վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի շնորհավորական ուղերձը Գուգարաց թեմի հոգեւոր առաջնորդ Տեր Սեպուհ եպիսկոպոս Չուլջյանի ծննդյան 50-ամյակի կապակցությամբ)" (Official News) (erməni). Government of Armenia. 23 March 2009. 28 September 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 April 2010.