Senecioneae, Asteraceae (papatyagiller və ya mürəkkəbçiçəklilər) fəsiləsinin ən böyük qəbilələrindən biridir. Bu qəbilə, 150-dən çox cinsi və 3000-dən çox növü əhatə edir.[1] Senecioneae, dünyanın hər yerində, xüsusilə də mülayim və subtropik bölgələrdə geniş yayılmışdır.

Xüsusiyyətləri

redaktə

Senecioneae qəbiləsinin üzvləri, bir sıra ortaq xüsusiyyətlərə malikdir:

Çiçək quruluşu: Senecioneae çiçəkləri, adətən, sarı rəngdədir və başcıq (capitulum) adlanan sıx bir çiçək qrupunda toplanır. Başcıq, çox sayda kiçik çiçəkdən ibarətdir və bir çiçək kimi görünür.[2]

Meyvə tipi: Senecioneae bitkilərinin meyvələri, papus adlanan tüklü və ya tüksüz bir quruluşa malik olan akendir. Papuslar, meyvələrin küləklə yayılmasına kömək edir.[3]

Kimyəvi tərkibi: Senecioneae bitkiləri, pirolizidin alkaloidləri (PA) adlı bir qrup ikincil metabolit ehtiva edir. Bu alkaloidlər, bəzi növlərdə heyvanlar və insanlar üçün zəhərli ola bilər.[4]

Təsnifatı

redaktə

Senecioneae qəbiləsi, 150-dən çox cinsi əhatə edir və bu cinslər, 12 alt qəbiləyə bölünür. Bu alt qəbilələrdən ən böyüyü və ən çox tanınanı Senecioninae alt qəbiləsidir. Bu alt qəbilə, təxminən 1000 növü əhatə edən Senecio cinsini də əhatə edir.[5]

Əhəmiyyəti

redaktə

Senecioneae bitkiləri, təbiətdə və insan həyatında müxtəlif rollar oynayır. Bəzi növlər, bağ və parklarda bəzək bitkisi kimi istifadə olunur. Digər növlər isə ənənəvi tibbdə istifadə olunur. Bununla birlikdə, bəzi Senecioneae bitkilərinin pirolizidin alkaloidləri ehtiva etməsi səbəbindən, bu bitkilərin istifadəsində diqqətli olmaq lazımdır.

İstinadlar

redaktə
  1. Pelser, P.B.; Gravendeel, B.; van der Meijden, R. "Senecioneae". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2007: 388–410.
  2. Funk, V.A.; Susanna, A.; Stuessy, T.F.; Bayer, R.J. Systematics, Evolution, and Biogeography of Compositae. Vienna: International Association for Plant Taxonomy. 2009. ISBN 978-3-9501754-3-1.
  3. Jeffrey, C. Compositae: Introduction with key to tribes. In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. Berlin: Springer-Verlag. 2007. 61–87.
  4. Pelser, P.B.; van der Meijden, R. "Senecio". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2010: 411–438.
  5. Nordenstam, B. "Senecioneae and Liabeae—systematic review". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2007: 205–291.