Serbiyadakı ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı

Serbiyada UNESCO ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı Serbiya Respublikasında YUNESKO-nun ümumdünya irsi siyahısına 5 ad daxildir (2016-cı il üçün), bu ümumi rəqəmin 0,3%-ni təşkil edir (2021-ci il üçün 1154). Bütün obyektlər mədəniyyət meyarlarına (şərtlərinə) uyğun olaraq siyahıya daxil edilib, onlardan 2-si insan dühasının şah əsəri kimi tanınır (meyar i). Bundan əlavə, 2014-cü ildən Serbiyadakı 11 obyekt ümumdünya irsi siyahısına daxil olmaq üçün namizədlər sırasındadır^[1]. Yuqoslaviya Federativ Respublikası 2001-ci il sentyabrın 11-də ümumdünya mədəni və təbii irsin mühafizəsi haqqında Konvensiyanı ratifikasiya etmişdir^[2]. Bununla belə, Serbiya ərazisində yerləşən ilk obyekt hələ 1979-cu ildə YUNESKO-nun ümumdünya irsi komitəsinin 3-cü sessiyasında, ölkə YSFR-nin bir hissəsi olduğu zaman siyahıya daxil edilmişdir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Kosovoda Pravoslav Monastırları mədəni obyekti 2010-cu ildən etibarən Kosovalı albanların mümkün hücumlarına görə təhlükədə olan ümumdünya irsi siyahısına daxil edilib. Bu irs obyekt ərazisindəki bütün 4 pravoslav kilsəsi KFOR tərəfindən qorunur.

Siyahı

Bu cədvəldə obyektlər YUNESKO-nun ümumdünya irsi siyahısına əlavə olunmaları xronoloji ardıcıllığı ilə yerləşdirilib.

#	Adı	Yeri	Yaranma vaxtı	Siyahıya salınma ili	№	Şərtlər
1	Stari Ras qədim şəhəri və Sopocan monastırı (serb. Стари Рас и манастир Сопоћани)	Ən yaxın şəhər: (serb. Нови Пазар) Rayon: Raşka dairəsi	XIII əsr	1979	96	i, iii
2	Studenitsa monastırı (serb. Манастир Студеница)	Ən yaxın şəhər: (serb. Краљево, Kraljevo) Rayon: Raşka dairəsi	1190	1986	389	i, ii, iv, vi
3	Kosovoda orta əsr abidələri (serb. Средњовековни споменици на Косову) * (serb. Високи Дечани) monastırı * Qraçanitsa monastırı * (serb. Пећка патријаршија) * (serb. Црква Богородица Љевишка / serb. Црква Bogorodica Ljeviška)	Ən yaxın şəhər: Peç Kosovo və Metohiya muxtar vilayəti	XII - XIV əsrlər	2004, 2006	724	ii, iii, iv
4	Qalerinin sarayı "Qamziqrad Romuliana" (serb. Гамзиград - Ромулијана, палата Галерија)	Ən yaxın şəhər: (serb. Зајечар/Zaječar) Rayon: (serb. Зајечарски управни округ)	III — IV əsrlər	2007	1253	iii, iv
5	Steçki - orta əsr məzar daşları (serb. Стећци — средњовековни надгробни споменици)	Ən yaxın şəhər: (serb. Ужице, Užice) Rayon: Zlatibor dairəsi	XII-XVI əsrlər	2016	1504	iii, vi

Obyektlərin coğrafi yeri

Serbiyada UNESCO ümumdünya irsi obyektləri

İlkin siyahı

Cədvəldə obyektlər ilkin siyahıya əlavə olunduqları ardıcıllıqla düzülmüşdür. Bu siyahıda Serbiya hökumətinin ümumdünya irsi siyahısına əlavə edilmək üçün namizəd kimi təklif etdiyi obyektlər göstərilir.

#	Adı	Yeri	Yaranma vaxtı	Siyahıya alınma ili	№	Şərtlər
1	Cerdap Milli Parkı (serb. Национални парк Ђердап)	Ən yaxın şəhər: (serb. Доњи Милановац) Rayon: (serb. Борски управни округ)	—	2002	1963	vii, x
2	Deliblatsk qumluğu (serb. Делиблатска пешчара)	Ən yaxın qəsəbə: Deliblato Rayon: (serb. Јужнобанатски управни округ), (serb. Средњобанатски управни округ) kiçik bir hissəsi	—	2002	1965	vii, ix, x
3	Şar-Planina Milli Parkı (serb. Национални парк Шар-планина)	Ən yaxın şəhər: Prizren Rayon: (serb. Призренски округ), Kosovo və Metohiya muxtar vilayəti	—	2002	1967	vii, x
4	Tara Milli Parkı (serb. Национални парк Тара)	Ən yaxın şəhər: (serb. Бајина Башта) Rayon: Zlatibor dairəsi	—	2002	1968	x
5	Davola baroş dağ formalaşması, «Şeytan şəhəri» (serb. Ђавоља варош)	Ən yaxın şəhər: (serb. Куршумлија) Rayon: (serb. Топлички управни округ)	—	2002	1700	vii
6	Manasiya (monastır) (serb. Манастир Манасија)	Ən yaxın şəhər: (serb. Деспотовац) Rayon: Pomorav dairəsi	XV əsr	2010	5536	i, ii, iv, vi
7	Neqotin pivəxanaları (serb. Неготинске пивнице)	Şəhər: (serb. Неготин) Rayon: (serb. Борски управни округ)	XIX əsr	2010	5537	iii, iv, v, vii
8	Səməndirə qalası (serb. Смедеревска тврђава)	Şəhər: (serb. Смедерево/Smederevo ) Rayon: (serb. Подунавски управни округ)	XV əsr	2010	5538	iv, v
9	Çariçin-Qrad (serb. Царичин град)	Ən yaxın şəhər: (serb. Лесковац) Rayon: (serb. Јабланички управни округ)	530	2010	5539	ii, iii
10	*(serb.* Бач) şəhəri və ətraf ərazilərdəki tarixi abidələr** (serb. Историјско место Бача и околини)	Rayon: (serb. Јужнобачки округ)	XII əsrdən	2010	5540	iv, v, vi, ix
11	Roma İmperiyasının sərhədləri (serb. Границе Римског царства)	Rayon: (serb. Јужнобачки округ), (serb. Сремски управни округ), Belqrad dairəsi, (serb. Подунавски управни округ), (serb. Браничевски управни округ), (serb. Јужнобанатски управни округ), (serb. Борски управни округ)	I əsrdən	2015	6060	ii, iii, iv

Obyektlərin coğrafi yeri

Cerdap Milli Parkı

Deliblatsk qumluğu

(serb. Национални парк Шар-планина)

(serb. Национални парк Тара)

Davola baroş

Manasiya (monastır)

(serb. Неготин)

(serb. Смедеревска тврђава)

Çariçin-Qrad

(serb. Бач)

İlkin siyahıda olan namizədlər

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ "Tentative" (ingilis). UNESCO World Heritage Centre. 2012-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 декабря 2010.
↑ "The States Parties - Serbia". unesco.org. 2012-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 декабря 2010.

[serbia-tentative-1] "Tentative" (ingilis). UNESCO World Heritage Centre. 2012-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 декабря 2010.

[2] "The States Parties - Serbia". unesco.org. 2012-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 декабря 2010.

[1]

[2]