Vikipediya

Suriya əhalisi

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun rəsmi "əhali saatı"na görə 22 sentyabr 2015-ci il tarixinə ölkə əhalisinin sayı 23.394.783 nəfər təxmin edilir.[1] Ancaq digər mənbələrdə göstərilən məlumatlar fərqlidir. Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi Ümumdünya faktlar kitabında 2014-cü ilin iyul ayına, ABŞ Siyahıyaalma Bürosu isə 2015-ci ilin iyul ayına Suriya əhalisini təqribən 17.065 milyon nəfər təxmin edir.[2][3]

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Humanitar Məsələlər üzrə Əlaqələndirmə İdarəsinə görə 2015-ci ilin sentyabr ayına olan məlumatlara əsasən təqribən 4.1 milyon[4][5][K 1] nəfər Suriyanı tərk etmiş, 7.6 milyon nəfər isə ölkə içində məcburi köçkünə çevrilmişdir, həmçinin ölkədə 12.2 milyon insan humanitar yardıma ehtiyac duymaqdadır.[7] Suriyalı qaçqınların sayca ən böyük hissəsi Türkiyədə sığınacaq tapmışdır. Əgər 29 aprel 2011-ci ildə Türkiyəyə ilk sığınan qaçqın qrupun sayı 252[8] nəfər idisə bu rəqəm 2015-ci ilin avqust ayının ilk ongünlüyündə 1.905.984[9][10] nəfəri, həmin ayın 25–ində isə 1.938.999[11] nəfəri ötmüşdür və sentyabr ayının ikinci ongünlüyünə olan rəsmi məlumata əsasən 2.225.147[12] nəfər təşkil edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının məlumatlarına əsasən Türkiyədən sonra ən çox Suriyalı qaçqın qəbul edən ölkələr Livan (25 avqust 2015; 1.113.941 nəfər)[13], İordaniya (17 sentyabr 2015; 628.887 nəfər)[14], İraq (13 sentyabr 2015; 248.503 nəfər)[15] və Misirdir (5 iyul 2015; 132.375 nəfər)[16]; həmçinin 2011-ci ilin aprel ayından 2015-ci ilin avqust ayınadək Avropa qitəsinin 37 ölkəsində qeydə alınmış Suriyalı qaçqınların sayı 428.735 nəfərə çatmışdır.[17][18]

Əhali sayının dinamikası və gender strukturu

redaktə
İllərə görə əhali: Suriya əhalisi
İl192219251932193819431947195319601970198119942004
Əhali1298319[K 2]1449068[K 3]1946732[19]2487027[K 4]2860411[K 5]3430310[26]3655904[K 6]4565121[28]6304685[29][30]9052628[30][31]13782315[30][32]17920844[30][33]

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun məlumatlarına görə:

— Siyahıyaalınmalara və 2005–2011-ci illərin ortalarına[q 2] olan cari hesablamalara əsasən Suriya əhalisinin sayı:[34]

İl 1960[q 3] 1970[q 4] 1981 1994[q 5] 2004[q 6]
Qadınlar 2221000 3072000 4424000 6733000 8760000
Kişilər 2344000 3233000 4622000 7049000 9161000
Ümumi əhali 4565000 6305000 9046000 13782000 17921000
Hesablama növü Rəsmi siyahıyaalınma Rəsmi siyahıyaalınma Rəsmi siyahıyaalınma Rəsmi siyahıyaalınma Rəsmi siyahıyaalınma
İl 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Qadınlar 8929000 9154000 9374000 9602000 9838000 10080000 10330000
Kişilər 9340000 9563000 9798000 10042000 10287000 10539000 10794000
Ümumi əhali 18269000 18717000 19172000 19644000 20125000 20619000 21124000
Hesablama növü Statistik məlumat Statistik məlumat Statistik məlumat Statistik məlumat Statistik məlumat Statistik məlumat Statistik məlumat

— 2004-cü siyahıyaalınması yekunlarına əsasən Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində əhali sayı:[35] [36][37][38]

Mühafəzə Kişilər Qadınlar Ümumi əhali
Dəməşq ş. 796212 755949 1552161
Hələb 2090680 1954486 4045166
Dəməşq 1171746 1101328 2273074
Hüms 786414 742988 1529402
Həma 711621 673332 1384953
Əl-Laziqiyyə 447783 431768 879551
İdlib 645936 612491 1258427
Əl-Həsəkə 646968 628150 1275118
Deyr əz-Zor 513925 490822 1004747
Tərtus 358101 343294 701395
Ər-Rəqqə 407134 386380 793514
Dəra 430544 412934 843478
Əs-Süveyda 155775 157456 313231
Əl-Qüneytirə 34039 32588 66627
Cəmi 9196878 8723966 17920844

— Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində 2011-ci ilin ortasına təxmin edilən əhali sayı:[39][q 7]

Mühafəzə Kişilər Qadınlar Ümumi əhali
Dəməşq ş. 889000 856000 1745000
Hələb 2477000 2329000 4806000
Dəməşq 1436000 1354000 2790000
Hüms 911000 872000 1783000
Həma 820000 791000 1611000
Əl-Laziqiyyə 504000 495000 999000
İdlib 758000 724000 1482000
Əl-Həsəkə 754000 741000 1495000
Deyr əz-Zor 619000 602000 1221000
Tərtus 401000 391000 792000
Ər-Rəqqə 487000 446000 933000
Dəra 513000 499000 1012000
Əs-Süveyda 180000 187000 367000
Əl-Qüneytirə 45000 43000 88000
Cəmi 10794000 10330000 21124000

— Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidlərində 2011-ci ilin sonuna təxmin edilən əhali sayı:[40][q 8]

Mühafəzə Kişilər Qadınlar Ümumi əhali
Dəməşq ş. 894000 860000 1754000
Hələb 2509000 2359000 4868000
Dəməşq 1460000 1376000 2836000
Hüms 922000 881000 1803000
Həma 829000 799000 1628000
Əl-Laziqiyyə 509000 499000 1008000
İdlib 767000 734000 1501000
Əl-Həsəkə 761000 751000 1512000
Deyr əz-Zor 628000 611000 1239000
Tərtus 404000 393000 797000
Ər-Rəqqə 493000 451000 944000
Dəra 521000 506000 1027000
Əs-Süveyda 181000 189000 370000
Əl-Qüneytirə 46000 44000 90000
Cəmi 10924000 10453000 21377000

Yaş strukturu

redaktə

Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun məlumatlarına görə 2011-ci ilin ortasına təxmin edilən əhalinin yaş strukturu:[41][q 9]

Yaş strukturu Kişilər Qadınlar Ümumi əhali
< 1 279000 272000 551000
1 – 4 1149000 1075000 2224000
5 – 9 1384000 1270000 2654000
10 – 14 1232000 1198000 2430000
15 – 19 1191000 1088000 2279000
20 – 24 1035000 944000 1979000
25 – 29 864000 873000 1737000
30 – 34 674000 697000 1371000
35 – 39 601000 628000 1229000
40 – 44 545000 551000 1096000
45 – 49 437000 433000 870000
50 – 54 387000 405000 792000
55 – 59 293000 280000 573000
60 – 64 254000 227000 481000
60 + 469000 389000 858000
Cəmi 10794000 10330000 21124000

Sıxlığı

redaktə
Mühafəzə Əhali Ərazisi[42]
(km²–lə) 		Sıxlığı
(nəfər/km²)
Dəməşq ş. 1552161 118 13153.91
Hələb 4045166 18498 218.68
Dəməşq 2273074 18018 126.16
Hüms 1529402 40940 37.36
Həma 1384953 10163 136.27
Əl-Laziqiyyə 879551 2297 382.91
İdlib 1258427 6097 206.40
Əl-Həsəkə 1275118 23334 54.65
Deyr əz-Zor 1004747 33060 30.39
Tərtus 701395 1896 369.93
Ər-Rəqqə 793514 19618 40.45
Dəra 843478 3730 226.13
Əs-Süveyda 313231 5550 56.44
Əl-Qüneytirə 66627 1861 35.80
Cəmi 17920844 185180 96.78

Urbanizasiya

redaktə

2004-cü siyahıyaalınması yekunlarına əsasən Suriyanın I dərəcəli inzibati vahidləri üzrə şəhər və kənd əhalisinin sayı və inzibati vahidlərin ümumi əhalisi içində nisbətləri:[43]

Mühafəzə Şəhər əhalisi % Kənd əhalisi % Ümumi əhali
Dəməşq ş. 1552161 100.00 0 0.00 1552161
Hələb 2524503 62.41 1520663 37.59 4045166
Dəməşq 1477727 65.01 795347 34.99 2273074
Hüms 828695 54.18 700707 45.82 1529402
Həma 508109 36.69 876844 63.31 1384953
Əl-Laziqiyyə 450744 51.25 428807 48.75 879551
İdlib 358797 28.51 899630 71.49 1258427
Əl-Həsəkə 458193 35.93 816925 64.07 1275118
Deyr əz-Zor 447871 44.58 556876 55.42 1004747
Tərtus 200432 28.58 500963 71.42 701395
Ər-Rəqqə 304738 38.40 488776 61.60 793514
Dəra 379546 45.00 463932 55.00 843478
Əs-Süveyda 96456 30.79 216775 69.21 313231
Əl-Qüneytirə 0 0.00 66627 100.00 66627
Cəmi 9587972 53.50 8332872 46.50 17920844

2004-cü il siyahıyaalınmasına əsasən ölkənin ölkədə 112–si şəhər yaşayış yeri, 5.976–sı isə kənd olmaqla cəmi 6.088 yaşayış yeri vardır. Şəhərlərdən 14–ündə əhalinin sayı 100 mindən artıqdır.[44]

№ Şəhərin adı Əhalisi
1 Hələb (ərəb. حلب‎) 2 132 100[45]
2 Dəməşq (ərəb. مدينة دمشق‎) 1 414 913[46]
3 Hüms (ərəb. حمص‎) 652 609[47]
4 Əl-Laziqiyyə (ərəb. اللاذقية‎) 383 786[48]
5 Həma (ərəb. حماة‎) 312 994[49]
6 ər-Rəqqə (ərəb. الرقة‎) 220 488[50]
7 Deyr əz-Zor (ərəb. دير الزور‎) 211 857[51]
8 Əl-Həsəkə (ərəb. الحسكة‎) 188 160[52]
9 Əl-Qamışlı (ərəb. القامشلي‎) 184 231[53]
10 Əl-Yərmuk (ərəb. اليرموك‎) 137 248
11 Əs-Səyyidə Zeynəb (ərəb. السيدة زينب‎) 136 427
12 Tərtus (ərəb. طرطوس‎) 115 769[54]
13 Cərmana (ərəb. جرمانا‎) 114 363
14 Duma (ərəb. دوما‎) 110 893[55]
15 Mənbic (ərəb. منبج‎) 99 497[56]
16 Əs-Süveyda (ərəb. السويداء‎) 73 641[57]
17 Əs-Səfirə (ərəb. السفيرة‎) 63 708

Dil və din

redaktə

Suriyanın müasir sərhədləri daxilində danışılan dillər və ya etnik mənzərə haqqında bütün rəsmi məlumatlar müasir Suriya ərazisinin Fransa mandatı altında olduğu dövrə (1920–1946) aiddir.

 
Suriya və Livanda dini və etnik icmaların məskunlaşma coğrafiyasını göstərən xəritə (1935)
İcmalar Cəmi Ana dili (%–lə), 1945-ci il[K 7]
Ərəb dili Kürd dili Erməni dili Türk dili Yeni Arami dili
Ümumi əhali 100.00 82.50 8.50 4.00 3.00 2.00
Sünnilər 68.70 57.40 8.30 0.00 3.00 0.00
İsmaililər 1.50 1.50 0.00 0.00 0.00 0.00
Şiələr
Ələvilər 11.50 11.50 0.00 0.00 0.00 0.00
Druzlar 3.00 3.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Süryani pravoslavları 4.70 4.70 0.00 0.00 0.00 0.00
Erməni ortodokslar 4.20 0.20 0.00 4.00 0.00 0.00
Erməni katoliklər
Digər xristianlar 5.20 3.10 0.10 0.00 0.00 2.00
İudaistlər 1.10 1.10 0.00 0.00 0.00 0.00
Yezidilər 0.10 0.00 0.10 0.00 0.00 0.00

1946-cı ildən sonra 1953 və 1960-cı illərdə həyata keçirilmiş siyahıyaalınmalarda sorğu anketlərinə ana dili və etnik mənsubiyyətlə bağlı suallar daxil edilməsə də şəxsin etiqadı ilə bağlı sual daxil edilmişdi. Daha sonrakı, yəni 1970, 1981, 1994 və 2004-cü illərdə həyata keçirilmiş siyahıyaalınmalar zamanı isə əhalinin etiqadı, etnik mənşəyi və dili ilə əlaqəli suallar ümumiyyətlə sorğu anketlərində öz əksini tapmadı.

Müstəqil Suriya dövlətinin qurulmasından sonra Suriya hökumətləri ölkədəki etnik azlıqların varlığını qəbul etmir və bütün əhalini Suriyalı ərəblər olaraq qələmə verirlər.[59] Ölkədəki ən böyük etnik qrup (68.22 % – 90,30 %)[K 8] ərəblərdir. Ərəblərdən sonra say baxımından (3.41 % – 10,00 %)[K 9] kürdlər və (0.23 % – 6,52 %)[K 10] türklər fərqlənirlər.

1943, 1953 və 1960-cı illərdəki rəsmi siyahıyaalınmalara, 1946 və 1955-ci illərdəki rəsmi təxminlərə əsasən Suriya əhalisinin dini tərkibi:

Dini
icmalar 		1943[88][89] 1946[90] 1953[65][91] 1955[90] 1960[92]
Sayı % Sayı ≈ % Sayı % Sayı ≈ % Sayı %
Cəmi 2 860 411 100.00 3 005 800 100.00 3 655 904 100.00 3 905 800 100.00 4 403 172 100.00
Sünnilər 1 971 053 68.91 2 075 100 69.10 2 578 810 70.54 2 790 000 71.40 4 053 349 92.06
Ələvilər 325 311 11.37 338 500 11.26 398 445 10.90 411 800 10.50
Druzlar 87 184 3.05 95 700 3.20 113 318 3.10 120 800 3.10
İsmaililər 28 527 1.00 30 500 1.00 36 745 1.01 39 100 1.00
Şiələr 12 742 0.45 13 100 0.43 14 887 0.41 15 400 0.40
Yunankatoliklər 46 733 1.63 83 400 2.80 55 880 1.53 98 900 2.50 344 621 7.83
Suriya katolikləri 16 247 0.57 19 738 0.54
Erməni katoliklər 16 790 4.14 19 492 3.56
Erməni ortodokslar 101 747 289 600 9.60 110 594 340 300 8.70
Süryani pravoslavları 40 135 1.40 51 363 1.40
Antioxiya pravoslavları 136 957 4.79 168 747 4.62
Nəsturilər 4 719 0.16 46 400 1.50 11 167 0.31 54 400 1.40
Kəldanilər 9 176 0.32 5 492 0.15
Suriya protestantları 11 187 0.39 13 209
Marunilər 13 349 0.47 16 530 0.45
Yəhudilər 29 770 1.04 30 600 1.00 31 647 0.87 32 000 0.80 4 860 0.11
Yezidilər 2 788 0.10 2 900 0.10 3 028 0.08 3 100 0.08 342 0.01

ABŞ–lı tarixçi və yazıçı Daniel Payps hesab edir ki, 1980-ci illərdə Suriyada əhalinin 68,90%–ini sünnilər, 14,10%–ini xristianlar, 11,50%%–ini ələvilər, 3,00%%–ini druzlar, 1,50%–ini isə ismaililər təşkil edirdi.[93]

1985-ci ilə olan rəsmi araşdırmaya əsasən Suriya əhalisinin 76,1%–ini sünnilər, 11,5%–ini ələvilər, 4,5%–ini xristianlar, 3%–ini druzlar, 1%–ini ismaililər, 0,4%–ini şiələr təşkil edirdi.[94]

Mənbə

redaktə
  1. Suriye Türkleri — I (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 32–35. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 21. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Şubat 1973, 49 sayfa.
  2. Suriye Türkleri — II (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 23–30. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 23. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Nisan 1973, 50 sayfa.
  3. CIA World Factbook — 1982
  4. Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 90 – 116. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
  5. Раздел второй. Этнодемографический обзор регионов и стран мира. — Глава пятая. Зарубежная Азия. — Сирия, стр. 516–518. // Население мира. Этнодемографический справочник. Автор: Соломон Ильич Брук. Ответственный редактор: доктор исторических наук, профессор П. И. Пучков. Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н. Н. Миклухо–Маклая. Москва: Издательство "Наука", 1981, 880 стр.
  6. Greater Syria: The History of an Ambition. Author: Daniel Pipes. Oxford: Oxford University Press, 1992, 240 pages. ISBN 9780195363043
  7. Arab Political Demography: Population growth and natalist policies Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
  8. Syrien, seiten 161–221. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  9. B. The Communal Structure of the Arab Countries. — 5. Syria, page 108–113. // International Library of Sociology — Volume 68: Population and Society in the Arab East. Author: Gabriel Baer. Translated from the Hebrew by Hanna Szke. English translation first published in 1964 by Routledge. London: Routledge and Kegan Paul, 2013, 288 pages. ISBN 9781136236228
  10. 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, pp. 291–294. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492

Qeydlər

redaktə
  1. ↑ İsgəndərun sancağında siyahıya alınmış 212 min nəfər bu saya daxil deyil; Beləliklə, 1922–ci il siyahıyaalınması zamanı Dəməşq dövlətində 594.322 nəfər, Hələb dövlətində 392.507 nəfər, Latakiya dövlətində (2 sentyabr 1920 – 3 dekabr 1936) 261.161 nəfər və Cəbəl Druz hökumətində isə 50.328 nəfər əhali qeydə alınmışdır, sadalanan həmin qurumların əraziləri sonradan müasir Suriya dövlətini təşkil etmişdir.
  2. ↑ Xaricdə yaşayan Suriya vətəndaşları bu saya daxil deyil.
  3. ↑ 20 sentyabr 1960-cı il əhalinin siyahıyaalınması.
  4. ↑ 23 sentyabr 1970-ci il əhalinin siyahıyaalınması.
  5. ↑ 3–9 sentyabr 1994-cü il əhalinin siyahıyaalınması.
  6. ↑ 22 sentyabr 2004-cü il əhalinin siyahıyaalınması.
  7. ↑ Xaricdə yaşayan Suriya vətəndaşları bu saya daxil deyil.
  8. ↑ Xaricdə yaşayan Suriya vətəndaşları bu saya daxil deyil.
  9. ↑ Xaricdə yaşayan Suriya vətəndaşları bu saya daxil deyil.
  10. ↑ N. İ. Proşinə görə 1977–ci ildə 8.8 milyon olan (Bax: Общие сведения, стр. 5. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр. — «Население — 8,8 млн. человек (1977 г.)».) Suriya əhalisinin təqribən 300 min nəfəri (Bax: Население, стр. 24. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр. — «Наиболее значительное меньшинство составляют курды (около 300 тыс. человек). В отличие от других национальных меньшинств Сирии курды не образуют компактной группы. Их поселения встречаются в городах Ансария, в Латакии, в горных районах к востоку и северо-востоку от Халеба, в Эль-Джазире, а также в районе Хамы; много курдов проживает в городах Дамаске и Хомсе.») kürdlərdir. Beləliklə, Proşinə görə kürdlərin Suriya əhalisi içində nisbəti təqribən 3.41%–ə bərabərdir.

Şərhlər

redaktə
  1. ↑ Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının 17 sentyabr 2015–ci il tarixinə olan məlumatına əsasən qeydə alınmış Suriyalı qaçqınların sayı 4.086.760 nəfərdir.[6]
  2. ↑ *[19][q 1]
  3. ↑ *[20] Müasir Suriya, Livan və Türkiyənin Hatay ili (1925–ci ildə İsgəndərun sancağı adlanırdı) sərhədləri daxilində Fransa mandatı altında olan ərazidə yaşayan əhalinin ümumi sayı isə 2.246.857 nəfər idi.[21]
  4. ↑ *[22][23]
  5. ↑ Siyahıyaalınmanın yekunlarına əsasən ölkə əhalisi 2.860.411 nəfər təşkil edirdi.[24] Nyu Yorkda 1946–cı ildə nəşr edilmiş "Dünya almanaxı və faktlar kitabı"nda isə 1943–cü il üçün rəsmi siyahıyaalınma nəticələrindən kəskin fərqlənən əhali sayı (3.908.156 nəfər) göstərilmişdir.[25]
  6. ↑ Rəsmi mülki qeydiyyata əsasən 1953–cü ilin sonuna ölkə əhalisi 3.655.904[24] nəfər olmuşdur, əhalinin 98.474 nəfərini Fələstinli qaçqınlar təşkil edirdi.[27]
  7. ↑ Berlində doğulmuş, yəhudi əsilli şərqşünas Qeybril Bəənin[ing.] qeydlərinə görə Suriya Respublikası (1930–1958) dövründə hazırlanmış 1952–c il üçün statistik məcmuəyə əsasən 1945–ci ildə ölkə əhalisinin dini və linqvistik tərkibi cədvəldə göstərildiyi şəkildə idi.[58]
  8. ↑ *[60][61][62][63][64]
  9. ↑
    *Britannika Ensiklopediyasına görə 1943–cü ildə 2860.4 min olan ölkə əhalisinin 200 min nəfəri sünni müsəlman olan etnik kürd idi.[26] Yəni mənbəyə görə kürd mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 6.99%–dən çox idi.
    *Etyen dö Vumaya (fr. Étienne de Vaumas) görə 1947–cü ildə ölkə əhalisinin 234 min nəfərini sünni müsəlman olan etnik kürdlər təşkil edirdi.[65] Eyni müəllifin məlumatına əsasən Suriya əhalisinin sayı 1947–ci ildə 3.043.310 nəfər idi.[66]
    [q 10][60][63][67][68][69][70][71][72][73]
  10. ↑
    *Britannika Ensiklopediyasına görə 1943–cü ildə 2860.4 min olan ölkə əhalisinin 30 min nəfəri sünni müsəlman olan etnik türk idi.[26] Yəni mənbəyə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 1.05%–dən idi.
    *Etyen dö Vumaya (fr. Étienne de Vaumas) görə 1947–cü ildə ölkə əhalisinin 46 min nəfərini sünni müsəlman olan etnik türklər və türkmənlər təşkil edirdi.[65] Eyni müəllifin məlumatına əsasən Suriya əhalisinin sayı 1947–ci ildə 3.043.310 nəfər idi.[66]
    *N. İ. Proşinə görə 1977–ci ildə 8.800.000[74] olan Suriya əhalisinin 20.000 nəfərdən artığı türklər və türkmənlərdir[75]. Beləliklə, Proşinə görə türklərin və türkmənlərin birlikdə sayının Suriya əhalisi içində nisbəti ≈ 0.23%–dən çoxdur.
    *Solomon İliç Bruka[rus.] görə 8.090.000 olan Suriya əhalisinin 35 min nəfərini və ya 0.40%–ini türkmənlər, 5 min nəfərini və ya 0.10%–ini isə türklər təşkil edir.[63] Yəni müəllifə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 0.50%–dir.
    *Danyl Paypsa[ing.] görə Suriya əhalisinin 3%–i ana dili olaraq türkmən dilində danışır.[76]
    *Dr. Mustafa Kafalı 6 milyon 294 min nəfər olaraq təqdim etdiyi Suriya əhalisinin 300 mindən artığının etnik türk olduğunu iddia edir.[77][78] Yəni müəllifə görə türk mənşəli əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 4.77%–dən çoxdur.
    *Radikal qəzetinin?! yazarı olan Ayşe Hür[türk.] iddia edir ki, müxtəlif mənbələrə əsasən 2014–cü il etibariylə Suriyada 360 minlə 600 min arasında türkmən əhali yaşayır.[79]
    *Hələb mühafəzəsinın Münbiç məntəqəsinin Kantara kəndində doğulmuş və etnik türkman olan Mehmet Şandır[türk.] 1998–ci ilin sentyabr ayında "Türk Yurdu" jurnalında nəşr edilmiş "Suriye Türklüğü" adlı məqaləsində Suriyada türk əhalinin 1.5 milyon nəfər olduğunu iddi edir.[80] 1998–ci ilin ortasına Suriya əhalisi 15.597 milyon nəfər idi.[81]
    *Suriya Türkmən Məclisi başqanı Semir Hafıza görə Suriyada təqribən 3.5 milyon türkmən yaşayır.[82][83] Eyni rəqəmi Ankarada yerləşən "Orta Şərq Strateji Araşdırmalar Mərkəzi"nin hesabatında da görmək olar.[84] Qeyd edilən təşkilatın 2011–ci ildə hazırladığı hesabatda Suriyalı türklərə istinadən 23 milyon nəfərlik ölkə əhalisindən 3.5 milyon nəfərin etnik türk olduğu qeyd edilir; hesabata əsasən onlardan təqribən 1.5 milyon nəfəri türkcə danışa bilir.[85] Yəni hesabata əsasən türkcə danışa bilən əhalinin ümumölkə əhalisi içində nisbəti təqribən 6.52%–dən çoxdur. Türkiyəli müəlliflərdən olan Prof. Dr. Nurullah Çetin isə Suriya türklərinin həqiqi sayının 3.5 milyon ilə 4 milyon nəfər arasında olduğunu, bura ərəbləşmiş türklər də daxil edilərsə bu sayın iki mislinə qədər artacağını iddia edir.[86]
    *Osman Bahadır Dinçer və Gülsüm Boz qeyd edirlər ki, Suriyada türk əsilli əhalinin sayı haqqında Türkiyəli müəlliflər 750 mindən nəfərdən 3 milyon 500 min nəfərədək müxtəlif təxminlər irəli sürüblər; orta rəqəmin 1 milyon 500 min nəfər olduğunu bildirən O. B. Dinçer və G. Boz bu təxminlə razılaşırlar.[87]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ "الصفحة الرئيسية". المكتـــب المركـــزي للإحصـــــاء. 2015-09-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  2. ↑ "The World Factbook: Syria". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    Population:
    17,064,854 (July 2014 est.)
    note: approximately 18,900 Israeli settlers live in the Golan Heights (2012) (July 2015 est.)
  3. ↑ "Demographic Overview — Custom Region: Syria". United States Census Bureau. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015.. Release Notes: July 2015
  4. ↑ "Which countries are taking in Syrian refugees ?". Los Angeles Times. 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015. Arxivləşdirilib.
    Orijinal mətn (ing.)
    According to the Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, there are nearly 4.1 million registered refugees from Syria.
  5. ↑ "Syrian refugees: Which countries welcome them, which ones don't". CNN. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    Some 4.1 million Syrians are fleeing a homeland riven by more than four years of civil war.
  6. ↑ "Registered Syrian Refugees". United Nations High Commissioner for Refugees. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  7. ↑ "Syrian Arab Republic". OCHA. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
  8. ↑ "Suriyeli Mülteciler: Türkiye'nin Müstakbel Vatandaşları" (PDF). Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (türk.)
    29 Nisan 2011 tarihinde Suriye’den Türkiye’ye giriş yapan 252 kişiden oluşan ilk kafileden bu yana, Kobani’den Türkiye’ye göç eden 200 bin kişinin de eklenmesi ile Türkiye’ye sığınan Suriyeli sayısı 2 milyona yaklaştı.
  9. ↑ "Ülkedeki kayıtlı Suriyeli mültecilerin sayısı açıklandı". Hürriyet Gazetesi. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (türk.)
    İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürü Atilla Toros, İzmir'de yaptığı basın toplantısında, "Son 5 yılda dünyada açıklanan rakamlara göre 22 bin bazı kaynaklara göre 25 bin kişinin AB’ye ulaşırken denizde gömdüğünü ve mezarlık olan Akdeniz’i düşünürsek Türkiye her türlü tedbiri almakta ve üzerine düşeni yapmaktadır. Şu anda 81 vilayette 1 milyon 905 bin 984 Suriyeli bulunmaktadır. 10 ildeki 25 barınma merkezinde 262 134 kişi var.
  10. ↑ "Türkiye kaçak göçü tek başına engelleyemez". BBC Türkçe. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (türk.)
    Türkiye'de İçişleri Bakanlığı'nın Ağustos ayında açıkladığı rakamlara göre, halihazırda 81 ilde 1 milyon 905 bin 984 kayıtlı Suriyeli yaşıyor.
  11. ↑ "Registered Syrian Refugees: Turkey". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  12. ↑ "Türkiye'de kayıtlı Suriyeli sayısı..." TRT Türk. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (türk.)
    Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Türkiye'de 2 milyon 225 bin 147 Suriyelinin bulunduğunu söyledi. ... Kurtulmuş, Türkiye'nin bu gün itibarıyla çadır ve konteyner kentlerde 258 bin 977 kişiyi barındırdığını, 2 milyona yakın Suriyeli sığınmacının da İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere şehirlerde barındığını anlattı. Toplamda 2 milyon 225 bin 147 kayıtlı Suriyelinin Türkiye'de bulunduğunu dile getiren Kurtulmuş, bu sürede Suriyeli sığınmacılara 7,6 milyar dolar seviyesinde para harcandığını, bu miktarın sadece 418 milyon dolarının uluslararası yardım kuruluşları, zengin dost ve müttefik ülkelerden geldiğini belirtti.
  13. ↑ "Registered Syrian Refugees: Lebanon". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  14. ↑ "Registered Syrian Refugees: Jordan". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  15. ↑ "Registered Syrian Refugees: Iraq". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-22. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  16. ↑ "Registered Syrian Refugees: Egypt". United Nations High Commissioner for Refugees. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  17. ↑ "Registered Syrian Refugees: Europe". United Nations High Commissioner for Refugees. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  18. ↑ "U.N. Funding Shortfalls and Cuts in Refugee Aid Fuel Exodus to Europe". The New York Times. 2022-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015. Arxivləşdirilib.
    Orijinal mətn (ing.)
    By comparison, just 428,735 Syrians applied for asylum in Europe between April 2011 and August 2015 — 138,016 in 2014.
    So far this year, the refugee agency says, more than 442,440 refugees and migrants have arrived via the Mediterranean, about 51 percent of them Syrian, and 2,921 people have died trying. Every day, some 4,000 people are arriving in Greece.
  19. ↑ 1 2 Syrien. — 3. Religionsdemographyische Struktur, seiten 175. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  20. ↑ Syrien. — 3. Religionsdemographyische Struktur, seiten 176. // Religionen im Nahen Osten. Band 1: Irak, Jordanien, Syrien, Libanon. Autor: Hannelore Müller. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag, 2009, 372 seiten. ISBN 9783447060776
  21. ↑ 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, page 292. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492
  22. ↑ La population de la Syrie[ölü keçid]
  23. ↑ 5. Minority Righs in Syria. — 2. Identification of Minorities, page 293. // Minority Rights in the Middle East. Authors: Joshua Castellino and Kathleen A. Cavanaugh. Oxford: Oxford University Press, 2013, 456 pages. ISBN 9780199679492
  24. ↑ 1 2 Chapter II. Syria and its agrarian structure before reform. — Syria: Area and Population. — Table 1. Number of Population Registered in the Civil Registration in Syria, by Sex, Selective Years, 1938–1964, page 16. // The University of Oklahoma Graduate College. Land Reform in Syria Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machine. A Dissertation Submitted to the Graduate Faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. By Akram S. Shakra. Norman, Oklahoma, 1966, 233 pages[ölü keçid].
  25. ↑ The World Almanac and Book of Facts for 1946 Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: Facts on File, Inc. New York: Newspaper Enterprise Association, 1946, page 370.
  26. ↑ 1 2 3 Syria, page 600. // Britannica Book of the Year 1950. Editor–in–chief: Walter Yust; London Editor: John Armitage. London: Encyclopaedia Britannica Ltd., 1950, 718 pages.
  27. ↑ Chapter II. Syria and its agrarian structure before reform. — Syria: Area and Population, page 15. // The University of Oklahoma Graduate College. Land Reform in Syria. A Dissertation Submitted to the Graduate Faculty in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. By Akram S. Shakra. Norman, Oklahoma, 1966, 233 pages.
  28. ↑ Syria, page 215. // World Population, 1977: Recent Demographic Estimates for the Countries and Regions of the World. Volume 3 Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: United States. Bureau of the Census. Population Division. Washington: U.S. Department of Commerce, Bureau of the Census, 1979, 449 pages.
  29. ↑ Syria, page 214–215. // World Population, 1977: Recent Demographic Estimates for the Countries and Regions of the World. Volume 3. Author: United States. Bureau of the Census. Population Division. Washington: U.S. Department of Commerce, Bureau of the Census, 1979, 449 pages
  30. ↑ 1 2 3 4 Part II. Governance, Migration, and Security. — 8. Migration into and from Syria and Nontraditional Security Issues in the MENA Region: Transnational Integration, Security, and National Interests (author Peter Seeberg), page 170. // Migration, Security, and Citizenship in the Middle East: New Perspectives. Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine Edited by Peter Seeberg and Zaid Eyadat. London: Palgrave Macmillan, 2013, 224 pages. ISBN 9781137345417
    Orijinal mətn (ing.)
    Syria has experienced an extreme population growth, according to the official national population census and recent official estimates: 1970: 6,304,685, 1981: 9,052,628, 1994: 13,782,315, 2004: 17,920,844, 2009: 23,027,000, 2011: 24,504,000, respectively (Tabutin and Schoumaker 2005; MENA 2013). Added to that there were 486,946 Palestinian refugees in Syria as of December 31, 2011 (UNRWA 2013).
  31. ↑ "Syria". City Population. Archived from the original on 2015-09-07. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  32. ↑ "SYRIA : general data". Population statistics: historical demography. Archived from the original on 2015-09-20. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  33. ↑ "Syria population statistics". GeoHive. Archived from the original on 2015-07-14. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2015..
  34. ↑ "Chapter 2: Population & Demographic. — 10. Population existed in Syria according to censuses (1960, 1970, 1981, 1994, 2004) and estimates of their number in mid years 2005–2011 (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". 23 October 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2015..
  35. ↑ "General Census. — The census housing and population results 2004 on governorates level // Syrian Central Bureau of Statistics" (PDF). 3 August 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2015..
  36. ↑ "The detailed results of the 2004 census by districts of Syria". Syrian Central Bureau of Statistics. 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..  (ərəb.)
  37. ↑ Arxivləşdirilib.
  38. ↑ Arxivləşdirilib.
  39. ↑ "Chapter 2: Population & Demographic. — 12. 2 A. Estimates of Population Actually Living in Syria In Mid Year 2011 By Governorate And Sex (Urban - Rural) (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  40. ↑ "Chapter 2: Population & Demographic. — 3. 2. Estimates Of Population Actually Living In Syria By Governorate And Sex (000) On 31. 12.2011 // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". 3 August 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  41. ↑ "Chapter 2: Population & Demographic. — 11. 2. Estimates of Population Actually Living in Syria In Mid Year 2011 By Age Group And Sex (Urban - Rural) (000) // Syrian Central Bureau of Statistics: 2011 Statistical Abstract". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 13 may 2015..
  42. ↑ "Provinces of Syria". Administrative Divisions of Countries ("Statoids"). Archived from the original on 2015-07-13. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2015..
  43. ↑ "Number of population and families in urban and rural areas according to the 2004 census" (PDF). Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
  44. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-27.
  45. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 20 May 2012. İstifadə tarixi: 20 may 2012..
  46. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 avqust 2012..
  47. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2012..
  48. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Latakia Governorate – Latakia District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..  (ərəb.)
  49. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Hama Governorate – Hama Districts – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2012-07-23. İstifadə tarixi: 23 iyul 2012..  (ərəb.)
  50. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2012..
  51. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2012..
  52. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Al-Hasakah Governorate – Al-Hasakah District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2013-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..
  53. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Al-Hasakah Governorate – Al-Qamishli District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2020-03-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  54. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Tartus Governorate – Tərtus District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2012..
  55. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level: Rif Dimashq Governorate – Douma District – All Populated Places". Syrian Central Bureau of Statistics. 2019-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  56. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. Archived from the original on 2012-07-29. İstifadə tarixi: 29 iyul 2012..
  57. ↑ "Results of the Population and Housing Census 2004 on the neighborhood level". Syrian Central Bureau of Statistics. 2012-08-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2012..
  58. ↑ B. The Communal Structure of the Arab Countries. — 5. Syria, page 109. // International Library of Sociology — Volume 68: Population and Society in the Arab East. Author: Gabriel Baer. Translated from the Hebrew by Hanna Szke. English translation first published in 1964 by Routledge. London: Routledge and Kegan Paul, 2013, 288 pages. ISBN 9781136236228
  59. ↑ Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 91. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
    Orijinal mətn (türk.)
    Bu oranın kesin olmamasının nedeni, ileride de tartışılacağı gibi, Suriye hükümetlerinin etnik azınlıkların varlığını kabul etmemesi ve ülkedeki herkesi Suriyeli Arap olarak görmesidir.
  60. ↑ 1 2 Country Factfiles. — Syria, page 331. // Atlas. Fourth Edition. Editors: Ben Hoare, Margaret Parrish. Publisher: Jonathan Metcalf. First published in Great Britain in 2001 by Dorling Kindersley Limited. London: Dorling Kindersley, 2010, 432 pages. ISBN 9781405350396
    Orijinal mətn (ing.)
    Population: 21.9 million
    Religions: Sunni Muslim 74%, other Muslim 16%, Christian 10%
    Ethnic Mix: Arab 89%, Kurd 6%, other 3%, Armenian, Turkmen, Circassian 2%
  61. ↑ Сирия, стр. 188, 196–197. // Страны и народы. Зарубежная Азия. Общий обзор. Юго-западная Азия. Ответственный редактор и редактор-составитель тома: Н. И. Прошин. Москва: Издательство «Мысль», 1979, 381 стр.
    Orijinal mətn (rus.)
    Общие сведения
    .... Население — 7,8 млн. человек (1977 г.).
    Население
    Основное население Сирии — арабы (около 90%). Наиболее значительное национальное меньшинство — курды (около 300 тыс. человек), проживающие главным образом в горных районах к востоку и северо-востоку от Халеба, в провинциях Эль-Хасака (Хасеке) и Латакия, а также в районе Хамы, где часть их ведет полукочевой образ жизни. Подавляющая часть курдов перешла к оседлости и разместилась в городах, особенно в Дамаске и Халебе, где они занимают целые кварталы.
    Значительную национальную группу составляют армяне (135 тыс. человек) — потомки древних переселенцев и беженцев из Турции. Армяне проживают главным образом в городах Дамаске и Халебе. Большинство их сохранило свой язык, письменность, культуру.
    Помимо курдов и армян в стране живут ассирийцы (в долине р. Хабура и в области Эль-Джазира), туркмены и турки (в провинции Латакия), черкесы (в провинциях Халеб и Деръа), переселенные сюда османским правительством в 60-х годах XIX в.
  62. ↑ Население, стр. 24. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
    Orijinal mətn (rus.)
    Население современной Сирии по своему национальному составу относительно однородно: около 90% — арабы, потомки древних сирийцев, смешавшихся в ходе исторического развития с арабами и перенявших у них арабский язык и мусульманскую религию.
  63. ↑ 1 2 3 Раздел второй. Этнодемографический обзор регионов и стран мира. — Глава пятая. Зарубежная Азия. — Сирия, стр. 516. // Население мира. Этнодемографический справочник. Автор: Соломон Ильич Брук. Ответственный редактор: доктор исторических наук, профессор П. И. Пучков. Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н. Н. Миклухо–Маклая. Москва: Издательство «Наука», 1981, 880 стр.
    Orijinal mətn (rus.)
    Этнический состав населения:
    Арабы Сирии (сирийцы) — 7000 тыс. — 86.5 %
    Арабы Палестины (палестинцы) — 250 тыс. — 3.1 %
    Арабы других стран — 40 тыс. — 0.5 %
    Ассирийцы — 20 тыс. — 0.2 %
    Евреи — 5 тыс. — 0.1 %
    Курды — 500 тыс. — 6.2 %
    Армяне — 180 тыс. — 2.2 %
    Черкесы — 35 тыс. — 0.4 %
    Туркмены — 35 тыс. — 0.4 %
    Цыгане — 10 тыс. — 0.1 %
    Турки — 5 тыс. — 0.1 %
    Другие и неизвестные — 10 тыс. — 0.2 %
    Всего — 8090 тыс. — 100.00 %
  64. ↑ Syria (Syrian Arab Republic), page 629. // A Political and Economic Dictionary of the Middle East[ölü keçid]. First Edition. Author: David Seddon. London: Europa Publications, 2004, 752 pages. ISBN 9781857432121
    Orijinal mətn (ing.)
    In July 2002 the population was estimated at 17,155,814, of which Arabs constituted 90.3%, and Kurds, Armenians and ‘others’ 9.7%. In addition, about 40,000 people live in the Israeli-occupied Golan Heights—20,000 Arabs (18,000 Druze and 2,000 Alawites) and about 20,000 Israeli settlers, according to estimates made in February 2003
  65. ↑ 1 2 3 Étienne de Vaumas. La structure confessionnelle de la population syrienne, p. 75 Arxivləşdirilib 2018-05-04 at the Wayback Machine. // Annales de Géographie Arxivləşdirilib 2022-09-24 at the Wayback Machine. Tome 64: n°341 Arxivləşdirilib 2022-08-15 at the Wayback Machine. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1955, 80 pages.
  66. ↑ 1 2 Étienne de Vaumas. La structure confessionnelle de la population syrienne, p. 74. // Annales de Géographie. Tome 64: n°341. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1955, 80 pages.
  67. ↑ World Data. — Syria, pp. 709. // Britannica Book of the Year 2010. Director and Editor: Karen Jacobs Sparks. Chicago: Encyclopaedia Britannica, Inc., 880 pages. ISBN 9781615353668
    Orijinal mətn (ing.)
    Population (2009): 21,763,000 (Includes 1,200,000 Iraqi refugees and 450,000 long-term Palestinian refugees in mid-2009.)
    Ethnic composition (2000): Syrian Arab 74.9%; Bedouin Arab 7.4%; Kurd 7.3%; Palestinian Arab 3.9%; Armenian 2.7%; other 3.8%.
    Religious affiliation (2000): Muslim c. 86%, of which Sunni c. 74%, Alawite (Shii) c. 11%; Christian c. 8%, of which Orthodox c. 5%, Roman Catholicc. 2%; Druze c. 3%; nonreligious/atheist c. 3%.
  68. ↑ "The Gangs of Syria — Harvard University Institute of Politics". Archived from the original on 2015-09-17. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    The Kurds, non-Arab Sunnis with their own irredentist ambitions, compose eight percent of the total.
  69. ↑ David McDowall. A modern history of the Kurds Arxivləşdirilib 2021-12-18 at the Wayback Machine. London: I.B. Tauris, 2007, p. 466. ISBN 9781850434160
    Orijinal mətn (ing.)
    Kurds probably constitute between 8 and 10 percent of the population of modern Syria, probably 1.2 and 1.5 million out of total population of an estimated 15.3 million in 1998.
  70. ↑ 1. General Information on Kurdistan. — Population, page 15. // Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan Arxivləşdirilib 2022-07-28 at the Wayback Machine. Author: Martin Van Bruinessen. London: Zed Books, 1992, 373 pages. ISBN 9781856490184
    Orijinal mətn (ing.)
    Syria Here too, divergent estimates are made, but most fluctuate around 8.5% of the population, or just over 600,000 in 1975. 8
  71. ↑ "Syria — Human Rights Watch". Archived from the original on 3 August 2015. İstifadə tarixi: 16 may 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    Kurds are the largest non-Arab ethnic minority in Syria, comprising about 8.5 to 10 percent of the population of 13.8 million.
  72. ↑ Chapter 2. The Middle Eastern Geopolity, page 35. // Divide and Perish: The Geopolitics of the Middle East. Second Edition Arxivləşdirilib 2016-03-06 at the Wayback Machine. Author: Curtis F. Jones. Bloomington: AuthorHouse, 2011, XIII+546 pages. ISBN 9781463410124
    Orijinal mətn (ing.)
    Syria: population 19.3 million; of which 10 % are Kurds.
  73. ↑ "Suriye Kürtleri: Suriye'nin Kuzeyinde Etnik Yapı ve Kürt Nüfusu — 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü". Archived from the original on 2015-09-16. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2015..
  74. ↑ Общие сведения, стр. 5. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
    Orijinal mətn (rus.)
    Население — 8,8 млн. человек (1977 г.)
  75. ↑ Население, стр. 25. // Сирия. Автор: Н. И. Прошин. Редактор: В. В. Леонова. Серия «У карты мира». Москва: Издательство «Мысль», 1979, 86 стр.
    Orijinal mətn (rus.)
    В Сирии более 20 тыс. турок и туркмен, проживают они преимущественно в горных деревнях провинции Латакия.
  76. ↑ "Syria: The Next Generation by Daniel Pipes (Prepared for the Orkand Corporation; 1989)". DanielPipes.org. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    Linguistically, Syria is more homogeneous, with 82.5 percent speaking Arabic, 8.5 percent Kurdish, 4 percent Armenian, 3 percent Turkmen, and 3 percent Circassian. The Kurds, Turkmens, and Circassians, who together constitute 14.5 percent of the population, are virtually all Sunni Muslims. Their strong ethnic ties separate them, however, from the Arab Sunnis. Combining these figures, the Arabic-speaking Sunni Muslims make up about 54.4 percent of the population.
  77. ↑ Suriye Türkleri — I (yazar Dr. Mustafa Kafalı), sayfa 35. // Töre: Aylık Fikir ve Sanat Dergisi. Yıl: 5. Sayı: 21. Sahip ve Neşriyat Müdürü: Emine Işınsu Öksüz. Ankara: Güneş Matbaacılık T.A.Ş., Şubat 1973, 49 sayfa.
    Orijinal mətn (türk.)
    Nihayet 29 Haziran 1939 da Hatay Millî Meclisi'nin anavatana ilhak kararını alması ile bu vatan parçası Türkiye hudutları dahiline girmiştir. Fakat, Hatay Türkleri gibi Türkiye'ye katılmayı ümit eden, Suriye'nin Türkiye'ye komşu bölgelerinde oturmakta olan diğer Türk nüfus, maalesef halen Suriye dahilinde kalmıştır. Halihazırda asgarî 250 bin Türk, Haleb ve Haleb'in kuzeyinde, 50 bin kadar Türk ise Lazkiye ile Hatay vilâyetimizin arasında kalan, iki ana bölgede toplu olarak yaşamaktadırlar. ... Bayır ve Bucak Türkmenleri diye bilinen bu bölge Türkler'i Hatay vilayetimizdeki Türk nüfusun buradaki devamıdır. Bayır ve Bucak bölgesi kahir ekseriyetle Türklerle meskûn olup yukarıda da söylediğimiz üzere miktarları 50 bin kadardır. ...466 bin nüfuslu Haleb şehrinde 50 bin, 100 bin nüfuslu Lazkiye şehrinde 15 bin kadar Türk yaşamaktadır. Dolayısiyle Suriye'deki umum Türk nüfusu, 300 binin üzerindedir. Son nüfus sayımında 6 milyon 294 bin nüfusa erişen Suriye'nin 2 milyona yakın miktarını, Arab olmıyan nüfus teşkil etmektedir. Buradan 700 bin kadarını Hıristiyan unsur (Ermeni, Nasturî, Süryanî ve Marunî), 300 binini Türkler, 500 binini Alevî-Aramî, 150 binini Dürziler ve bunlardan başka bir çok azınlık unsurlar Suriye nüfusuna dahildirler.
  78. ↑ Dr. Ali Güler. "Prof. Dr. Mustafa Kafalı. Suriye Türkleri". Tarih Gazetesi. 1 fevral 2015. 2015-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2015..
  79. ↑ Ayşe Hür. "Meğerse Suriye'de Türkmenler yaşarmış!" (türk). Radikal Gazetesi. 5 yanvar 2014. Archived from the original on 2015-09-16. İstifadə tarixi: 2015-9-16..
    Orijinal mətn (türk.)
    Bugün Suriye’de kaç Türkmen yaşıyor sorusuna verilecek sağlıklı bir cevap yok. Fransız manda yönetiminden başlayarak 1994 yılına kadar yapılan nüfus sayımlarında, etnik, dilsel ve mezhepsel bilgilere yer verilmediği için, Türkmen nüfusu hakkındaki bilgiler hep tahminlere dayandırıldı. Çeşitli kaynaklara göre bu gün Suriye’de 360 bin ila 600 arasında Türkmen yaşadığı ileri sürülüyor. Çoğunlukla Lazkiye ve Halep olmak üzere iki ana bölgede yaşayan Türkmenler, Araplar arasında asimile olmaya yüz tutmuş olmasına rağmen örf ve âdetlerini ve dillerini sürdürmeye gayret ediyorlar. Suriye’nin kuzeybatısındaki Nusayri Dağları’ndaki toplulukların yüzde 10-15’inin Türkmen olduğu hesaplanıyor.
  80. ↑ Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları (yazar Abdi Noyan Özkaya), sayfa 112. // Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi. Editörler: Selçuk Çolakoğlu, İbrahim Kaya, Fuat Keyman. Yayıncı: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Cilt: 2, Sayı: 8. Ankara: USAK Yayınları, 2006, 165 sayfa.
  81. ↑ World Summary. — 3. Population by sex, rate ofpopulation increase, surface area and density for each country or area ofthe world: latest census, and mid-year estimates for 1993 and 1998, page 98. // 1998 Demographic Yearbook: Fiftieth Issue Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. Author: United Nations Department of Economic and Social Affairs. New York: United Nations Publications, 2000, 610 pages. ISBN 9789210510899  (ing.)  (fr.)
  82. ↑ İpek Yezdani. "Suriyeli Türkmenler kendi ordularını kuruyor" (türk). Hürriyet Gazetesi. 4 avqust 2013. Archived from the original on 2015-10-20. İstifadə tarixi: 2015-10-20..
    Orijinal mətn (türk.)
    Semir Hafız’a göre Suriye’de yaklaşık 3.5 milyon Türkmen yaşıyor.
  83. ↑ "Suriyedeki Kürtler ve Türkmenler haritası". Polis Haber. 4 avqust 2013. Archived from the original on 2015-09-23. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015..
  84. ↑ "Nüfus Ve Yaşadıkları Bölgeler". Suriye Türkmenleri Kültür ve Sanat Sitesi. 2015-10-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2015..
  85. ↑ 2. Günümüzde Suriye Türkmenleri, sayfa 8. // Suriye’de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri. ORSAM Rapor № 83. ORSAM – Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor № 14. Ankara — Kasım 2011, 33 sayfa.
    Orijinal mətn (türk.)
    Son resmi sayıma göre Suriye’nin nüfusu yaklaşık 23 milyondur. Bu nüfus içinde Türkmen nüfusuna ilişkin farklı rakamlar verilmektedir. Suriye Türkmenlerinin ifadelerine göre Türkçe konuşan Türkmen sayısının yaklaşık bir buçuk milyon, Türkçeyi unutmuş Türkmenlerle beraber sayının 3,5 milyon civarında olduğu belirtilmektedir
  86. ↑ Prof. Dr. Nurullah Çetin. "Suriye Türklerini Tanıyalım" (türk). Tarih Gazetesi. 10 dekabr 2013. 2015-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-10-30..
    Orijinal mətn (türk.)
    Suriye'de yaşayan Türkler'in nüfusu hakkında verilen rakamlardan 100.000 tahmini bu gün artık eskimiştir, uydurma bir tahmindir. Yakın zamanlarda verilen 500.000 - 1.000.000 rakamları da yanlıştır. Gerçek rakamları verecek olursak, Suriye’de yaşayan Türkmenlerin nüfusu 3,5 - 4 milyon arasında tahmin edilir. Onlara Araplaşmış Türkler de eklenirse sayısı ikiye katlanır.
  87. ↑ Osman Bahadır Dinçer & Gülsüm Boz. "İhmal Edilen Eksen: Suriye Türkleri ve Türkiye" (türk). Usak Analist Dergisi. sentyabr, 2012. 2015-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (türk.)
    Ancak Türk kaynaklarda, Türk nüfusunun 750 bin ila 3,5 milyon arasında olduğuna dair farklı rakamlar mevcut. Genel kabulün ise 1,5 milyon civarında olduğu söylenebilir. Ülkede kendisini Kürt ve Arap gibi başka bir gruba mensup sayan Türkler de bulunuyor. Bu grupları da ekleyerek Türk sayısının çok daha fazla olduğunu ifade edenler var. Ancak diğer taraftan ülkede 1,5 milyon Türkün dahi olmadığını belirten bazı kaynaklarda Türk nüfusu, 750-800 bin şeklinde telaffuz ediliyor. Yine Suriye’de Türklerin 1 milyon civarında olduğunu iddia edenler de mevcut. Konuya ilişkin 1983 yılında Şam Büyükelçiliğimiz tarafından hazırlanan rapor ise Türklerin ülke nüfusunun ancak yüzde 1’ini oluşturduğunu belirtiyor ki, bu oranın hiçbir tutarlılığının olmadığını en baştan ifade etmek gerekiyor. ...
    Zira Suriye için asıl mesele, insanların soylarını inkâr etmeden ama hukuk çerçevesinde, kamu düzenine saygılı, özgürce yaşayabilmesidir. Suriye’de 1,5 milyona yakın Türk, Türk olduklarını ifade etmenin riskli olduğu şartlar altında yaşıyorlar. Bu durumun değişmesi ve bu insanların da tüm diğer unsurlar gibi korkudan uzak, kendi topraklarında, kendi kimlikleriyle özgürce yaşayabilmeleri Esed sonrası dönemin önemli bir boyutunu oluşturmalıdır.
  88. ↑ Hourani, Albert Habib (1947). Minorities in the Arab World. London: Oxford University Press. p. 76.
  89. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-01.
  90. ↑ 1 2 Chapitre I. Le peuplement de la Syrie centrale et la genèse des villes Arxivləşdirilib 2022-03-17 at the Wayback Machine. — Tableau 1: Répartition estimée de la population syrienne selon les religions entre 1946 et 1955, page 30 Arxivləşdirilib 2020-11-26 at the Wayback Machine. // Homs et Hama en Syrie centrale: Concurrence urbaine et developpement regional Arxivləşdirilib 2022-09-21 at the Wayback Machine. Auteur: Mohamed Al-Dbiyat. Damascus: Institut Francais de Damas, 1995, 370 pages. ISBN 9782901315261
  91. ↑ Étienne de Vaumas. Population actuelle de la Djézireh, p. 73 Arxivləşdirilib 2022-06-18 at the Wayback Machine. // Annales de Géographie. Tome 65: n°347 Arxivləşdirilib 2022-08-15 at the Wayback Machine. Paris: Armand Colin, Janvier-Février 1956, 80 pages.
  92. ↑ Mouna Liliane Samman, La population de la Syrie: étude géo-démographique Arxivləşdirilib 2017-10-12 at the Wayback Machine, IRD Editions, Paris, 1978, ISBN 9782709905008 table p.9 Arxivləşdirilib 2019-08-12 at the Wayback Machine
  93. ↑ "Syria: The Next Generation by Daniel Pipes (Prepared for the Orkand Corporation; 1989)". DanielPipes.org. Archived from the original on 2015-09-25. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ing.)
    In the 1980s, Sunni Muslims constitute about 68.9 percent of the population, Christians 14.1 percent, 'Alawis 11.5 percent, Druze 3 percent, and Isma'ilis 1.5 percent. The largest of the Christian groups, the Greek Orthodox, makes up 4.7 percent of the total population.
  94. ↑ "الحقوق لا تتجزأ - الحوار المتمدن". الحوار المتمدن. Archived from the original on 2015-09-21. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2015..
    Orijinal mətn (ərəb.)
    وحسب الإحصاء الرسمي عام 1985: 76.1% مسلمون سنة، و 11.5% علويون، و 3% دروز، و 1% إسماعيليون، و 4.5% مسيحيون، و 0.4% شيعة اثني عشرية. ويرى بعض الباحثين أن نسبة المسلمين السنة في سوريا لا تقل عن 80% (سوريا بالأرقام، مركز للدراسات الاستراتيجية، ج1 ص124، ج2 ص128) ويكيبيديا الموسوعة الحرة.

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Suriya_əhalisi&oldid=7835149"