Vikipediya

Taksim məscidi

Taksim məscidi (türk. Taksim Camii) — İstanbulun Bəyoğlu səmti, Taksim meydanında yerləşən məscid.

islam
Taksim məscidi
Taksim Camii
Yerləşməsi
Ölkə Türkiyə Türkiyə
Bölgə Bəyoğlu
Şəhər İstanbul
Yeri Taksim meydanı
Memarlıq
Memarı Şəfiq Birkiyə, Səlim Dalaman
Üslubu Ar-deko[1]
Minarələrin sayı 2
Minarələrin hündürlüyü 64,8 m[2]
Tutumu 4000 nəfər[2]
Taksim məscidi xəritədə
Taksim məscidi
Taksim məscidi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Taksim meydanından məscidin görünüşü
Taksim məscidində ilk namaz

Taksim məscidinin memarları Şəfiq Birkiyə və Səlim Dalamandır.[3][4][5] Məscidin tikintisinə 2017-ci il fevralın 9-da başlanılıb.[6] Məscidin açılış mərasimi, 2021-ci il mayın 28-də Cümə namazından sonra Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirak ilə gerçəkləşmişdi. Mərasimdən əvvəl Taksim meydanına gül suyu səpilmişdi.[7]

Tarixi redaktə

Taksim meydanında məscid tikilməsi fikri ilk dəfə 1968-ci ildə gündəmə gəlib və layihənin gerçəkləşdiriləcəyi ərazi 1977-ci ildən rayonlaşdırma planına əsasən məscid kimi müəyyən edilib.[8] Lakin, 1983-cü ildə Dövlət Şurasının qəbul etdiyi qərara görə tikinti baş tutmadı.[9]

1990-cı illərdə məscidin tikintisi yenidən gündəmə gətirildi. Məscid layihəsi məsələsi, 2011-ci ildə yenidən müzakirə mövzusu oldu. Bəyoğlunun bir çox səmti 1993-cü ildə "Şəhər Qoruma ərazisi" elan edildi. Bu elan əsasında konservasiya məqsədilə rayonlaşdırma planının hazırlanmasına başlanıldı. 2011-ci ildə Taksim məscidi layihəsinin əsasını təşkil edən bir neçə plan qüvvəyə mindi. Elə həmin il "Cihangir Gözəlləşdirmə" və "Qalata" dərnəkləri bu planları ləğv etmək üçün Bəyoğlu Bələdiyyəsi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə qarşı iddia qaldırdılar. İstanbul 10-cu İnzibati Məhkəməsi 25 sentyabr 2013-cü il tarixində baş tutan məhkəmə prosesində yekdilliklə bu planları ləğv etdi.[10][11] Bəyoğlu Bələdiyyəsi qərara etiraz edərək apellyasiya şikayəti verərək icranın dayandırılmasını tələb etdi. 2015-ci ilin iyulunda Danıştayın 6-cı Palatası, İstanbul 10-cu İnzibati Məhkəməsinin "Bəyoğlunun inkişaf planları"nın ləğvi ilə bağlı qərarına xitam verdi.[12]

Bu məscidin tikintisi ilə bağlı bir çox layihə planları hazırlanıb. Bu layihələrin sırasında Əhməd Vefik Alpın layihəsini ərsəyə gətirdiyi Taksim Cümhuriyyət məscidi və Dinlər Muzeyi layihəsi xüsusi yer tutur. Onun bu layihəsi 2012-ci ildə Beynəlxalq Memarlar İttifaqının mükafatını qazanıb.[13]

Nəhayət, Şəfiq Birkiyə və Səlim Dalaman tərəfindən hazırlanan məscid layihəsi İstanbul 2 saylı Mədəni İrsin Qorunması Regional Şurasının təsdiqinə təqdim edildikdən sonra, 19 yanvar 2017-ci ildə qəbul edildi.[3]

İnşaası redaktə

İstanbul 2 saylı Mədəni İrsin Qorunması Regional Şurasının 19 yanvar 2017-ci il tarixli iclasında məscidin tikintisinə icazə verdikdən sonra, Taksim məscidi ilə yanaşı layihənin inşa ediləcəyi ərazidə Fransa Baş Konsulluğu ilə üzbəüz yerləşən zal, ofis kimi obyektlərin, ərazinin tikintiyə hazırlanması prosesinə görə boşaldılacağı rəsmən açıqlandı.[14] Tikinti sahəsinin hazırlıqlarına 9 fevral 2017-ci il tarixində başlanıldı.[9] Bəyoğlu Bələdiyyə başçısı Əhməd Misbah Dəmircan, 10 fevral 2017-ci il tarixli açıqlamasında layihənin memarının Şəfiq Birkiyə olduğunu və "Sur Yapı"nın bütün xərcləri qarşılayaraq bu layihənin tikintisini gerçəkləşdirəcəyini rəsmən açıqladı.[4][11]

Memarlıq xüsusiyyətləri redaktə

"Sur Yapı" tərəfindən maliyyə xərcləri ödənilən və inşa edilən məscidin ümumi sahəsi 2482 kvadratmetrdir.[2] 163 avtomobillik dayanacağı olan binanın 2950 kvadratmetr sahəsi namaz qılmaq üçün ayrılıb. Məscid 3 mərtəbəli planlaşdırılmışdı. 3000 nəfərin məscidin daxilində namaz qıla bilər. Məscidin ümumi tutumu isə 4000 nəfərə qədərdir. Qadınlar üçün ayrılmış sahədə 620 qadın eyni vaxtda namaz qıla bilər. Zirzəmi və birinci mərtəbələrində istirahət otağı, sərgi zalı və kitabxanası da var.

Binanın yerdən hündürlüyü 20,70 metr, məscidin günbəzinin hündürlüyü 9,6 metr, silsilənin ümumi hündürlüyü isə 30,3 metrdir.[15] Verilən açıqlamalara görə, bu yüksəkliklər binanın yaxınlığında yerləşən Aya Triyada Yunan Ortodoks kilsəsi və Surp Asdvadzadzin Erməni Katolik kilsəsinin yüksəklikləri nəzərə alınmaqla layihələndirilib.[16]

Qalereya redaktə

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. ↑ "Taksim Meydanına yapılacak caminin fotoğrafları ortaya çıktı". İhlas Haber Ajansı. 19 Şubat 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 Şubat 2017.
  2. ↑ 1 2 3 "Taksim'e yapılan ve bugün açılacak cami birçok yeniliği barındırıyor". Anadolu Ajansı. 27 Mayıs 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 Mayıs 2021.
  3. ↑ 1 2 "Taksim Camii için Kurul'dan onay çıktı". Hürriyet. 16 Şubat 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 Şubat 2017.
  4. ↑ 1 2 "Taksim'e camiyi yapan isim belli oldu". NTV. 16 Şubat 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 Şubat 2017.
  5. ↑ "Fotoğraflarla 'Taksim'e cami' projesi". Diken. 16 Şubat 2017 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ "Taksim Camii açılış için geri sayıma geçti". 28 Temmuz 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 Temmuz 2019.
  7. ↑ "Taksim Camii açılış töreni". haberturk.com, 28 Mayıs 2021. 28 Mayıs 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  8. ↑ "Taksim'deki cami projesi 'Allah rızası için' Sur Yapı'ya ihalesiz olarak verilmiş". T24. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  9. ↑ 1 2 "Taksim'deki cami alanında şantiye hazırlıklarına başlandı". Hürriyet Gazetesi. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  10. ↑ "Taksim için büyük karar". Hürriyet. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  11. ↑ 1 2 "Beyoğlu Belediye Başkanı, Taksim'e yapılacak camiyle ilgili bilgi verdi". Hürriyet. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  12. ↑ "Taksim'e cami için onay çıktı... İşte caminin yapılacağı yer". Cumhuriyet. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  13. ↑ "İşte Taksim Camisi!". Arkitera. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  14. ↑ "Taksim'e Yapılacak Caminin Şantiyesi Kuruluyor". Arkitera. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  15. ↑ "Taksim Camii hakkında tüm gelişmeler". Hürriyet Gazetesi. 2 Haziran 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 Mayıs 2021.
  16. ↑ "Proje ortaya çıktı! İşte cami yapılınca Taksim'in görünüşü". HaberTürk. 19 Şubat 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 Şubat 2017.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Taksim_məscidi&oldid=7562882"