Tikinti amnistiyası
Tikinti amnistiyası, həmçinin yenidənqurma sülhü və yenidənqurma barışığı (türk. imar barışı) — nominal olaraq qeyri-qanuni hesab edilən tikililəri qeydiyyata almaq və leqallaşdırmaq üçün hər hansı bir Türkiyə qanunu. Amnistiya gecəqondular kimi heç bir planlaşdırma icazəsi olmayan binalara, yanğın və zəlzələ təhlükəsizliyi qaydaları da daxil olmaqla rəsmi tikinti qaydalarına məhəl qoymayan tikililərə (geriyə) verilir.[1] Bu amnistiyalar ümumiyyətlə hakimiyyət orqanları tərəfindən qısamüddətli iqtisadi və siyasi mənfəət üçün verilir. Amnistiya qanunları siyasətçilər tərəfindən səs toplamaq üçün populist bir üsul kimi təsvir edilmişdir, çünki onların vaxtı əsasən Türkiyədə son bir neçə onillikdə baş tutan müxtəlif seçkilərlə üst-üstə düşür.
Tarixi
redaktəİlk rəsmi rayonlaşdırma amnistiya planı 1984-cü ildə parlament tərəfindən qəbul edilmişdir. Buna baxmayaraq, hökumətin oxşar siyasətləri keçmişdə 1940-cı illərin sonlarına qədər həyata keçirdiyi bildirilmişdir. 1948-ci ildən bəri ümumilikdə 19 rayonlaşdırma amnistiyası olmuşdur.[1]
Türkiyədə sonuncu tikinti amnistiyası 2018-ci il Türkiyə prezident seçkilərindən beş həftə əvvəl, 2018-ci ilin may ayında hökumət tərəfindən qəbul edilmiş və qaydalara uyğun tikilməyən 3 milyondan çox binaya yaşayış icazəsi verilmişdir.[2][3] 2018-ci il amnistiyası ilə 2022-ci ilə qədər 7 milyondan çox bina icazə almışdır ki, onlardan 5,8 milyonu yaşayış binalarıdır.[4]
Tənqidi
redaktəTikinti amnistiyaları tətbiq olunduqdan sonra o, Türkiyə Mühəndis və Memarlar Palataları İttifaqı kimi bir çox təşkilat tərəfindən tənqid olunmuşdur. 2020-ci ildə Egey dənizində baş verən zəlzələ və 2023-cü ildə Türkiyə–Suriya zəlzələsindən sonra mövzu yenidən ictimai müzakirəyə gətirilmişdir.[4]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Polat, Zeynel Abidin. ""İmar Barışı" Düzenlemesinin Yerel Yönetimler Düzeyinde Etkilerinin Analizi" (PDF). Journal of Planning. 2019. doi:10.14744/planlama.2019.04796.[ölü keçid]
- ↑ "Erdoğan'ın "İmar barışı" arşivi". www.sozcu.com.tr (türk). 2023-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-12.
- ↑ "İktidar her seçim öncesi imar affıyla ilgili çalışma yaptı, son teklif komisyonda bekliyor". www.cumhuriyet.com.tr (türk). 2023-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-12.
- ↑ 1 2 İltir. "Son İmar Affından 7 Milyonun Üzerinde Konut ve İşyeri Yararlandı | Doğruluk Payı". www.dogrulukpayi.com (türk). 2023-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-12.