Titanlar
Titanlar (yun. Τιτάν cəmdə Τιτάνες) — qədim yunan mifologiyasında Geya və Urandan törənmiş ya sonra gələn tanrılar, Kiklop (təpəgözlərin) və Hekatonxeyrlərin qardaş-bacılarıdırlar.
| Titanlar | |
|---|---|
 Titanların çökməsi | |
| Mifologiya | Yunan |
| Yunanca adı |
Τιτάν, cəmdə Τιτάνες |
| Sülalə | Titanlar |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yunan mifologiyasına görə Geya dünyanın yaranmasında əsas hərəkətverici qüvvə olmuşdur. Uranla birləşərək ilk ilahi cütlüyü yaradaraq, bu nigahdan titanları dünyaya gətirmişdirlər. İlk olaraq Okean və Tefida cütlüyü dünyaya gətirilmiş onlardan isə çaylar və okeanlar törənmiş olur. Sonrakı dünyaya gəlmiş cütlük Hiperion və Teyadır ki, onlardan isə Helios (günəş), Selena və Eos törənmişlər. Növbəti doğulmuş Krios Geyanın dənizdən olan qazı Evribiyaya evlənərək Asteriya, Pallant və Persi dünyaya gətirmişlər. Sonra doğulmuş İapet Okean və Tefidanın qızı Klimenaya (Asiyaya) evlənərək, Atlant, Menetiy, Prometey və Epimeteyi dünyaya gətirmişlər. Nəhayət Kron və Reya cütlüyü sonrakı nəsil tanrılarını - baş Olimp ilahələrini: Demetra, Hestiya, Heranı və tanrılarını: Aid, Poseydon və Zevsi dünyaya gətirmişlər.
| Xaos | ------> | Geya | ------> | Uran | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Titanlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Okean | Krios | Hiperion | Teya | Temis | Feba | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kron | Koy | İapet | Reya | Mnemosina | Tefida | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İllər keçdikdən sonra Geya və Uran ayrilirlar. Geyanın oğlu Kron atası Uranı arvadbazlığına görə anasının ğöstərişi ilə axtalayaraq cəzalandırır. Geya dənizlə nigaha girərərk ondan Tavmant, Forkes, Kito, Evribiya və Nereyi doğmuş olur. Tavmant Okean və Tefidanın qızı Elektraya evlənərək onlardan İris və Harpiyaları: Ayelo, Okipeta və Keleno dünyaya gəlmiş olurlar. Doğulmuş Forkes və Kito cütlüyündən Qorqonalar və qarımış Qraylar dünyaya gəlirlər. Doğulmuş Nerey və okianid Dorida cütlüyündən isə nereidalar doğulmuş olurlar.
| Geya | ------> | Pont (dəmiz) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tavmant+Elektra | Forkiy | Evribiya | Krios | Nerey+Dorida | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İrida Harpiyalar | Qorqonalar Qraylar | Pallant Astrey Pers | Nereidalar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Məlumat cədvəli
redaktə| Yunan | Roma | Haqqında məlumat | Rəmzləri | Təsviri |
|---|---|---|---|---|
| Okean (Ὠκεανός) |
Oceanus | Yunan mifologiyasında[1] titan, çaylara, bulaqlara, dəniz cərəyanlarına başlanğıc, günəşə, aya və ulduzlara daldanacaq verən çaylar tanrısı, Uran və Geyanın oğlu, Tefidanın həm qardaşı həm də əri. Mifik Peqas onun sularından doğulmuşdur. Esxilə görə Qanadlı atın sahibi[2]. Urana qarşı üsyanda və Titanomaxiyada iştirak etmədiyinə görə hakimiyyətini qoruyub saxlaya bilmişdir.[3]. | .jpg) | |
| Krios (Κρίος) |
(Crius) | Yunan mifologiyasında titan Uran və Geyanın oğlu, Pontun qızı Evribiyanın əri, Pallantın, Asteriyanın və Persin atası. Titanomaxiyadan sonra Zevs tərəfindən Tartara göndərilmişdir[4]. | ||
| Hiperion (Ὑπερίων) |
Yunan mifologiyasında Uran və Geyanın oğlu, işıq tanrısı, 12 əsas titandan biri, Teyanın əri, günəş tanrısı Heliosun, ay ilahəsi Selenanın və dan şəfəqi Eosun atası. | |||
| Teya (Θεία, Αἴθρα, Βασίλεια) |
(Diva) | Yunan mifologiyasında titan ilahə, 12 əsas titandan biri, qardaşı Hiperionun arvadı, günəş tanrısı Heliosun, ay ilahəsi Selenanın və dan şəfəqi Eosun anası. | ||
| Temis (Θέμις) |
Femida | Yunan mifologiyasında[5] ədalət ilahəsi, titan, Zevsin ikinci arvadı. |  | |
| Feba (Φοίβη) |
Yunan mifologiyasında ayı tərənnüm edən ilahə, 12 titandan biri, Uran və Geyanın qazı, Leto və Asteriyanın anası, Apollon və Artemidanın nənəsidir. |  | ||
| Kron (Κρόνος, Χρόνος) |
Saturn | Yunan mifologiyasında titan[6], səma tanrısı Uranın və yer ilahəsi Geyanın kiçik oğlu. Zamanın şəxsləşdirilmiş obrazıdır. | _contre_son_p%C3%A8re_et_divers_m%C3%A9daillons_pierre_grav%C3%A9e_crop.jpg) | |
| Koy (Κοϊος) |
Yunan mifologiyasında titan Uran və Geyanın oğlu[7], bacısı titan ilahə Febanın əri, Leto və Asteriyanın atası. Titanomaxiyadan sonra Zevs tərəfindən Tartara göndərilmişdir[4]. Kos adasının ən qədim sakini[8]. | |||
| İapet (Ἰαπετός) |
Yunan mifologiyasında tanrı titan[9]. Geya və Uranın oğlu və Klimenanın əri[10]. Atlant, Prometey, Epimetey və Menetiyin atası[11]. | |||
| Reya (Ῥέα, Ῥείη) |
Yunan mifologiyasına görə titan ilahə, Uran, və Geyanın qızı, titan tanrı Kronun həm bacısı həm də arvadı, İllahə Hestiya, Demetra, Heranın və tanrı Aid, Poseydon və Zevsin anasıdır. |  | ||
| Mnemosina (Μνημμοσύνη) |
Yunan mifologiyasında[12] yaddaş ilahəsi, titan, Geya və Uranın qızı, Zevsdən olan muzaların anasıdır[13] . |  | ||
| Tefida (Τηθύς) |
Yunan mifologiyasında[14] titan, ilahəsi, Uran və Geyanın qızı, Okeannın həm bacısı, həm də arvadı[15]. Bu nigahdan olan üç min çayın - oğlanın və üç min qızın - okeanidanın anası[16]. |  |
İstinadlar
redaktə- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.249, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.2. С.472
- ↑ Эсхил. Прикованный Прометей 395
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3-4 далее
- ↑ 1 2 Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3; 2, 2
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.560, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.3. С.384; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 5, 11; III 13, 5
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.18, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.392-393
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3; 2, 2; 4, 1
- ↑ Тацит. Анналы XII 61
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.477, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.2. С.162
- ↑ Гесиод. Теогония 507
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3; 2, 3
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.161
- ↑ Гесиод. Теогония 915-917; Гимны Гомера III 429; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3; 3, 1
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.505, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.3. С.374; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 2, 2; II 1, 1; III 12, 6
- ↑ Гомер. Илиада XIV 201; Овидий. Метаморфозы IX 498
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека I 1, 3
Mənbə
redaktə- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995 ISBN 960-540-118-5
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8